Un francobol merican comemorativ ëd John Dewey

John Dewey (nassù a Burlington, ant ël Vermont, ai 20 d'otóber 1859, mòrt a New York al 1m ëd giugn 1952) a l'era un filòsof, psicòlogh e pedagògo. A nassìa an na famija ëd comersant dla cita borzoasìa ant ël midem ann che Darwin a publicava L'orìgin dje spece, e Marx la Crìtica dla conomìa polìtica.

A l'ancamin a l'ha studià a la Vermont University, andoa dël 1879 a l'ha otnù ël tìtol ëd bacelié d'art. Dël 1882 a tramudava a Baltimora e as anscrivìa a l'Università Johns Hopkins. L'ambient hegelian dl'università a l'avìa motobin d'anfluensa su 'd chiel: a l'é stàit anlev dël hegelian G.S. Morris e dlë psicòlogh Granville Stanley Hall.
La marca ëd Hegel as arflet an tre caraterìstiche ch'a l'han anfluensalo con fòrsa: ël gust ëd la schematisassion lògica, l'antëresse a le question sossiaj e psicològiche, e l'atribussion ëd na rèis comun-a a l'ogetiv e al sogetiv, a l'òm e a la natura.

Dël 1884 as dotorava con na tesi dzora la Psicologìa ëd Kant. As mariava con na veja anleva, Alice Chipman, ch'a contribuìa mej che chicassìa d'àutri a antëressé Dewey ai tema educativ e con la qual a l'ha colaborà s-ciass.

Dal 1884 al 1894 a l'ha mostrà, al prinsipi tanme anstrutor, peui coma professor, a la Michigan University d'Ann Arbor, gavà n'ann passà a l'Università dël Minnesota, ocupandse d'ética, ëd lògica e dzortut dë psicologìa.

Dël 1894 a l'ha tramudà a l'Università ëd Chicago. Bele an seghitand a mostré filosofìa, a l'é anteressasse dzortut a la pedagogìa. Dël 1904 a l'ha dàit soe dimission coma diretor dla facoltà d'Educassion (ch'a dirigìa dal 1902) e dël 1905 a l'ha bandonà sò pòst da professor, séghit a 'd ruse con j'autorità académiche pr'ij sò esperiment ëscolàstich. Soa dariera destinassion coma docent a l'era l'Università ëd Columbia ëd New York, anté ch'a l'é restà fin-a al 1929.

Chità l'ansegnament universitari, Dewey a l'ha travajà a s-ciairì, dësvlupé e difende soe teorìe filosòfiche e pedagògiche e a fele conòsse con dij cors e conferense.

A 87 agn a l'é torna mariasse e a l'ha adotà doe masnà.

Pare dla psicologìa progressista, a muirìa ël 1m ëd giugn dël 1952 a 92 agn.

Dewey a l'era n'òm d'assion, ch'a aspirava a l'unificassion ëd pensé e assion, ëd teorìa e pràtica. A difendìa l'ugualiansa ëd le fomne, comprèis ël drit ëd vot. A l'é stàit cofondador, dël 1929, dla Lija për n'assion polìtica independenta, a cissava ël sindicalism dij docent, a animava j'agiut a j'anteletuaj arfudà dai regim totalitari. Dël 1937 a l'ha organisà e guidà ël contra-process a Lev Trockij, an diciairandlo nossent dj'acusassion portaje da Stalin.

Dewey a l'ha avù na granda anfluensa ant ël dësvlup dël progressism pedagògich, an avend un ròl da protagonista durant ël periòd da la fin dël sècol ch'a fa XIX a la Prima Guèra Mondial. A l'era ël pedagògo pì original, arnomà e anfluent ëd jë Stat Unì e un dj'educator pì anteligent e genial dl'época contemporania, dont l'anfluss a l'ha coatà ël perìod ëd tre generassion.

Contest ëstòrich, filosòfich e pedagògich ëd John Dewey e dla Pedagogìa Progressista

modìfica

Da na mira sòcio-stòrica a venta consideré ël moment particolar ch'a vivìo jë Stat Unì, e buté an evidensa j'aspet sì-sota:

  • La mobilità dle frontere merican-e e la colonissassion ëd neuv teritòri.
  • La soplëssa e la përmeabilità dj'organissassion sossiaj.
  • Le stratificassion sossiaj flessìbij.
  • La relativissassion dij prinsipi e dle pràtiche dl'ardità stòrica.
  • La forma ëd vita democràtica.

A la finitiva, un clima sossial duvert.

Ant l'àmbit filosòfich, a venta consideré Dewey andrinta al pragmatism.

Proposission teòriche ëd John Dewey

modìfica

Da na mira epistemològica, Dewey a fortiss che ij concet anté ch'as fórmolo le chërdense a son ëd costrussion uman-e provisòrie.

Ël concet prinsipal an relassion con la teorìa dla conossensa a l'é l'esperiensa.

Dewey e soa teorìa pedagògica dl'ativism a goerno na concession tut afàit dinàmica dla përson-a. Lòn ch'a propon a l'é l'arcostrussion dle pràtiche moraj e sossiaj, e ëdcò dle chërdense.

A goerna na posission crìtica rëspet a la sossietà andustrial, e na distansa stragròssa rëspet al marxism. L'educassion progressiva a l'é da contrapon-e a la concession educativa tradissional. Dewey a arfuda n'ansem ëd dutrin-e pedagògiche ëd vàire proveniense:

  • l'educassion coma preparassion.
  • l'educassion coma dësvlup.
  • l'educassion coma anlenament dle facoltà.
  • l'educassion coma formassion.

Dewey a spòsta l'atension vers ij but sossiaj e democràtich ëd l'educassion e vers ij problema lògich, psicològich e didàtich ëd l'amprendiment. La scòla, për chiel, a dev antendse tanme arcostrussion dl'órdin sossial, l'educator a l'é na guida e n'orientador dj'anlev. Le siense sossiaj e biològiche e la psicologìa midema a son considerà tanme adoss dont pijé dij dàit, dij sugeriment, dj'ipòtesi, dij supòrt e dzortut tanme modej për pronté un métod sientìfich e sperimental da podèj slarghé a la speculassion pedagògica.

Da tut sòn a jë s-ciòd l'arnomà métod dël problema.

Contribussion metodològiche ëd John Dewey

modìfica

A vorìa formolé dzora 'd base neuve na propòsta pedagògica an oposission a la scòla tradissional e veja. A pensava che la neuva educassion a dovìa lassesse darera la tradission nen mach ant ij fondament dël discors, ma ëdcò ant la pròpia pràtica. Malgré sòn, a esist pa un métod Dewey pront për esse aplicà. Cand a parla dël métod, lo a fa a 'n livel astrat, a pensa ch'a esisto pa 'd métod sarà e bele pront. Dewey a stima che la pràtica educativa a ìmplica na gestion anteligenta dj'afé, e sòn a përmet la libertà dl'educator an relassion con soa concreta situassion educativa e con le consequense ch'a peulo derivé dai diferent cors ëd j'assion.

Dewey a fa distinsion antra un métod general e n'àutr andividual. Ël prim a përmet n'assion anteligenta orientà dai but; d'àutra part, ël métod andividual as arferiss a la situassion particolar d'educator e educand.

La proposission metodològica ëd Dewey a consist ëd 5 fas:

  1. Considerassion ëd quàiche esperiensa atual e real dla masnà.
  2. Identificassion ëd quàich problema o dificoltà vnù fòra da costa esperiensa.
  3. Anspession dij dat disponìbij, ëdcò tanme arserca ëd solussion possìbij.
  4. Formolassion dl'ipotèsi ëd solussion.
  5. Verìfica dl'ipotèsi për mojen ëd l'assion.

Dewey a mostrava n'ecelent sens pràtich për pianifiché e dësvlupé 'n proget antëgrà dj'ocupassion (atività an fonsion dij mojen dla masnà), an comprendend dle prevision ëd dësvlup dël programa an dij sicl temporaj curt.

Euvre prinsipaj

modìfica
  • Psychology (New York, 1887)
  • My pedagogic creed (1897)

Studi ch'as compon ëd sinch artìcoj. Dewey a smon an manera sintética e ciàira cole idèje an sl'educassion ch'a son restà për vàire le fondamenta dël moviment ëd la scòla ativa e dl'educassion progressiva.

  • The school and society (1899)
  • Logical conditions of a scientific treatment of morality (1903)
  • Ethics (1908)
  • How we think (1910)

An cost lìber Dewey a trata ël problema dl'organisassion anteletual dël process educativ.

  • Democracy and education (1916)

A l'é l'euvra pì completa e fondamental ëd sò pensé filosòfich e pedagògich. A s-ciairiss e dësvlupa la definission dl'educassion democràtica; ij sò but e ij mojen për otnije; ël rapòrt antra anteresse, dissiplin-a, esperiensa, pensé; l'antërassion antra 'l sìngol e la natura.

  • Human nature and conduct (1922)
  • Experience and nature (1925)

Ambelessì Dewey a fortiss che ël mond dl'esperiensa e dl'esistensa uman-a a l'é caraterisà an sò fond da l'instabilità e la precarità.

  • The public and its problems (1927)
  • The quest of certainty (1929)
  • The source of a science of education (1929)
  • Individualism old and new (1930)
  • A common faith (1934)
  • Art and experience (1934)
  • Liberalism and social action (1935)
  • Logic. The theory of inquiry (1938)
  • Experience and education (1938)

An cost lìber, Dewey a contrasta j'acuse contra le scòle ative e sò prinsipi educativ. A spiega ij caràter ëd l'esperiensa che l'ansegnant a dev cissé përchè ch'a arzulta educativa e a antroduv la categorìa dla continuità o continuo sperimental che, aplicà ant la scòla, a përmet a j'anlev ëd continué l'esperiensa fàita fòra dal mond ëscolàstich. An costa manera a-i é gnente ch'a sia amponù da l'àut o da fòra, ma a son j'anlev a ciamé 'd fé dj'atività, dj'ocupassion, dj'esercissi. L'educassion a dventrà parèj uman-a e democràtica, nen mach ant ij mojen ma ëdcò ant ij but.
Ant la conclusion, Dewey a ansist an sla dipendensa s-ciassa antra mojen, métod didàtich, cors e ij but educativ e sossiaj che la vera scòla progressiva a dev avèj për soa finalità d'argionze.

  • Freedom and culture (1939)
  • Theory of valuation (1939)
  • Education today (1940)
  • Problems of men (1946)
  • Knowing and the known (1949)