İçeriğe atla

İhtiman

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ahtiman
Ихтиман
İhtiman belediyesi
Belediye binası
Bulgaria üzerinde Ahtiman
Ahtiman
Ahtiman
İhtiman'ın Bulgaristan'daki konumu
Ülke Bulgaristan
İlSofya
İdare
 • Belediye başkanıKaloyan İliyev (GERB)
Yüzölçümü
 • Belediye526.36 km²
Nüfus
 (2011)
 • Belediye17.720
 • Kent
13,568
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)

Ahtiman veya İhtiman (BulgarcaИхтиман), Bulgaristan'ın Sofya ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir.

Şehir Orta Dağ ile Rila Dağları'nın arasında yer almaktadır. Yüzölçümü 526.36 km² olan şehrin nüfusu 1 Şubat 2011 tarihi itibarı ile 17,720'dir.[1]

İhtiman tarihi, günümüz yerleşiminin birkaç kilometre uzağında Bizans döneminde kale şehir olarak kurulan “Stiponion” ile başlamaktadır. 1355 yılında yaşanan İhtiman Muharebesi şehrin yakınlarında gerçekleşmiştir. İhtiman bölgesi 1370-71 yılında Lala Şâhin Paşa ya da Gazi Mihal Bey tarafından Osmanlı hakimiyetine alındı. Osmanlı hakimiyetinde İhtiman günümüz yerinde Anadolu’dan gelen Türkler’in yerleşimiyle baştan kuruldu. Konstantin Josef Jireček’e göre günümüz yerleşimin adı, “ahd ü aman” ibaresinin bir bozuk söylenişinden meydana gelmiştir. Osmanlı hakimiyetinin ilk yıllarında yerleşimden Ahtaman veya Ahtıman olarak da bahsedilmiştir. Yörük beylerinin ocaklığı olan yerleşime, son olarak Mihaloğullarından Mahmud Bey yerleşmiştir. Mahmud Bey burada vakıf kurmuş ve dönemin padişahı tarafından da kasabanın gelirleri de kurduğu vakfa verilmiştir. Vakıf gelirleri Fatih Sultan Mehmed döneminde tımara verilmiş ancak II. Bayezid zamanında yeniden vakfa dönüştürülmüştür.[2]

1526 yılı tahririne göre yerleşim; 53 Müslüman ve 19 Hristiyan haneden oluşmaktaydı. Ayrıca tarihi Stiponion yerleşiminde de kalabalık bir Hristiyan ahali bulunmaktaydı. Yerleşim küçük bir kasaba konumunu uzun yıllar sürdürdü. 1792-1804 yılları arasında Dağlı/Kırcali eşkıya gruplarının köyleri yakıp yıkmasıyla Müslüman ve Hristiyan köylüler, kasaba ve kaza merkezlerine göç etmeye başlamıştı. İhtiman da etrafının surlarla çevrili ve güvenlikli olması nedeniyle yoğun göçe sahne oldu. Stipon yerleşimi de bu dönemde yıkılmış ve kalabalık Hristiyan nüfusun İhtiman’a yerleşmesiyle kasabada Hristiyan nüfus daha fazla sayıda olmuştur.

1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rus güçlerince ele geçirilen yerleşim, sonrasında da Berlin Antlaşması (1878) uyarınca imtiyazlı Doğu Rumeli vilayetine bağlandı. Bu dönemde Tatarpazarcığı sancağına bağlı bir kaza merkez konumundaydı. Ancak 1885 yılında Bulgaristan Prensliği tarafından ilhak edildi. Bu dönemde şehirdeki Müslüman nüfus önemli oranda azaldı. 1887’de 35 hâne, 1900’de 14 hâne, 1926’da 4 hâne Müslüman nüfusu kalmıştı. Jireček’in 1891’de basılan bir eserinde, 3.426 nüfuslu İhtiman kasabasında 142 Müslüman kaldığı belirtilmektedir. Bu dönemlerde yerleşimdeki Osmanlı eserlerinin önemli bir kısmı ortadan kalktı. Günümüze sadece harap haldeki Gazi Mihaloğlu Mahmud Bey Zâviyesi ile restorasyon görmüş hamamı ulaşabilmiştir.[3]

Yerleşim birimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

İhtiman belediyesine bağlı yerleşim yerleri;

Kardeş şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "Bulgaria : Sofija". citypopulation.de. 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2016. 
  2. ^ Sabev, O., "Osmanlıların Balkanları Fethi ve İdaresinde Mihaloğulları Ailesi (XIV.-XIX. Yüzyıllar): Mülkler, Vakıflar, Hizmetler Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, Sayı:33, Yıl:Bahar 2013. URL: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/otam/article/view/5000085079/5000079165 17 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2018-05-30
  3. ^ Kiel, M., "İhtiman", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi Ansiklopedisi,Cilt:21, Yıl:2000.URL:http://www.islamansiklopedisi.info/dia/maddesnc.php?MaddeAdi=ihtiman.Erişim:2018-05-30