Neidio i'r cynnwys

Baner Wsbecistan

Oddi ar Wicipedia
Baner Wsbecistan
Enghraifft o'r canlynolbaner cenedlaethol Edit this on Wikidata
Lliw/iauglas, gwyn, gwyrdd, coch Edit this on Wikidata
Dechrau/Sefydlu18 Tachwedd 1991 Edit this on Wikidata
Genrehorizontal triband Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Baner Wsbecistan

Cafodd baner Wzbecistan ei chomisiynu'n swyddogol ar 18 Tachwedd 1991.[1] Mae'r faner yn dangos tri llwybr llorweddol o'r brig i'r gwaelod mewn glas, gwyn a gwyrdd, gydag ymylon coch rhyngddynt a lleuad cilgant a deuddeg seren yn y gornel uchaf ger y mast. Mae Wsbecistan yn gyn-weriniaeth fu'n rhan o'r Undeb Sofietaidd, gyda'i iaith yn perthyn i teulu ieithyddol Twrcaidd yng nghanolbarth Asia.

Symbolaeth

[golygu | golygu cod]
Baner Arlywydd Wsbecistan

Mae gan liwiau a symbolau'r faner ystyron diwylliannol, gwleidyddol a rhanbarthol.

Gwyn - heddwch a phurdeb
Glas - dŵr a'r aer. Mae'r glas hefyd yn cyfeirio at y brenin Timor a reolodd dros Wsbecistan cyfoes yn y 14eg ganrif.[2][3]
Gwyrdd - natur a ffrwythlondeb, ond gall hefyd fod yn gynrychiolaeth o Islam.
Ymylon Coch - bywiogrwydd yr Wsbeciaid.
Lleuad cilgant yn y gornel yn cofio aileni Uzbekistan fel gwlad annibynnol.[4] Mae hefyd yn awgrymu bod y grefydd Islamaidd sy'n cynrychioli 88% o'r boblogaeth.[5]
12 Seren - misoedd y calendr Islamaidd yn ogystal â'r Sidydd.[2][3]
Baner GSS Wsbecistan fel rhan o'r Undeb Sofietaidd gomiwnyddol, 1952 - 1991
Baner Wsbecistan, gorymdaith Pride Efrog Newydd, 2017

Ar ôl sefydlu Gweriniaeth Sosialaidd Sofietaidd (SSR) yr Wsbeciaid yn 1925 fel rhan o'r Undeb Sofietaidd, defnyddiwyd nifer o faneri coch gydag arysgrif aur o enw'r endid gwleidyddol tan 1952. Roedd yr amrywiad cyntaf a ddefnyddiwyd o 22 Gorffennaf 1925, yn cynnwys arysgrif, talfyriad o weriniaeth Sofietaidd Sosialaidd Usbec, mewn Arabeg a Yr Wyddor Cyrilic.

O 9 Ionawr 1926, disodlwyd yr wyddor Arabeg gyda'r wyddor Yr wyddor Ladin ar ffurf orgraff newydd y Twrceg. O dan yr arysgrif Rwsiaidd, roedd arysgrif wedi'i mewn Tajiceg gan fod cymuned awtonomaidd Tajicistan, ar y pryd, yn rhan o Weriniaeth Wsbecistan.

Ar ôl gwahanu'r SSR Tajicistan ac Wsbec yn 1931, tynnwyd yr arysgrif Tajiceg o'r faner. Ar ôl 1935, gwnaed newidiadau i'r wyddor Lladin Wsbec ac addaswyd y faner yn unol â hynny.

Pan ddechreuodd Wsbec ysgrifennu yr wyddor Gyrilig ym 1940, mabwysiadwyd baner newydd ar 16 Ionawr 1941, a oedd yn cynnwys enwau Wsbec a Rwsieg mewn ysgrifen Cyrilig.

Ar 29 Awst 1952, newidiodd y faner am y tro olaf yn ystod y cyfnod Sofietaidd. Roedd y faner hon yn cynnwys tri streipen llorweddol mewn coch, glas a choch gydag ymylon gwyn rhyngddynt. Yn y gornel darian roedd morthwyl a chryman a seren goch. Nid oes gan gefn y faner hon unrhyw arwyddion.

Ar 1 Medi 1991, datganodd Uzbekistan ei hun yn annibynnol tua thri mis cyn diddymu'r Undeb Sofietaidd.[5] Dechreuodd chwilio am faner genedlaethol newydd gyda chystadleuaeth i benderfynu ar y dyluniad newydd.[6] Derbyniwyd mwy na 200 o geisiadau a lluniwyd comisiwn i werthuso'r cynigion.[7] Derbyniwyd y cynllun buddugol ar 18 Tachwedd 1991 [6] ar ôl cael ei ddewis mewn sesiwn anghyffredin o'r Uwch Sofiet Undeb Wzbecistan.[8][9] Wsbecistan oedd y weriniaeth gyntaf o'r gweriniaethau annibynnol newydd yng Nghanolbarth Asia i ddewis baner newydd.[3]

Gellir gweld adlais o hen faner Sofietaidd Wsbecistan yn y dyluniad o faner gyda tair haen iddi a hefyd ffin denau naill ochr i'r haen neu fand canol.

Dolenni

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. (Saesneg) "Oesbekistan". Flags of the World. Cyrchwyd 18 Julie 2015. Check date values in: |accessdate= (help)
  2. 2.0 2.1 name=EB>(Saesneg) Smith, Whitney. "Uzbekistan, flag of". Encyclopedia Britannica. Encyclopedia Britannica, Inc. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in: |accessdate= (help)
  3. 3.0 3.1 3.2 (Saesneg) Kindersley, Dorling (3 November 2008). Complete Flags of the World. Dorling Kindersley Ltd. t. 191. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in: |accessdate= (help)
  4. (Saesneg) Waters, Bella (2006). Uzbekistan in Pictures. Twenty-First Century Books. t. 191. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in: |accessdate= (help)
  5. 5.0 5.1 (Saesneg) "Oesbekistan". Die Wêreldfeiteboek. CIA. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-01-05. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in: |accessdate= (help)
  6. 6.0 6.1 (Saesneg) Smith, Whitney. "Uzbekistan, flag of". Encyclopedia Britannica. Encyclopedia Britannica, Inc. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in: |accessdate= (help)
  7. (Saesneg) "Die Nasionale Vlag van die Republiek van Oesbekistan vier 20ste Herdenking". Journal of Turkish Weekly. International Strategic Research Organization. 18 November 2011. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-11-23. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in: |accessdate= (help)
  8. (Saesneg) Azizov, D. (18 November 2010). "Brief: Oesbekistan vier vlagdag". Bakoe, Azerbeidjan: Trend News Agency. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in: |accessdate= (help)
  9. (Saesneg) McCray, Thomas R.; Gritzner, Charles F. (1 Januarie 2009). Oesbekistan. Infobase Publishing. t. 96. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)