Saltu al enhavo

Cianogena klorido

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Cianogena klorido
cianogena klorido
Plata kemia strukturo de la Cianogena klorido
cianogena klorido
Tridimensia kemia strukturo de la Cianogena klorido
Alternativa(j) nomo(j)
  • Klora cianido
  • Klorocianogeno
  • Cianata klorido
  • Klorociano
Kemia formulo
C≡N-Cl
CAS-numero-kodo 506-77-4
ChemSpider kodo 10045
PubChem-kodo 10477
Merck Index 15,2684
Fizikaj proprecoj
Aspekto senkolora, toksa, koroda, larmiga, rapidbola gaso kun tranĉa odoro
Molmaso 61,468 g·mol−1
Denseco 1,186g cm−3[1]
Fandpunkto −6 °C
Bolpunkto 13,8 °C
Ekflama temperaturo Nebrulema
Solvebleco Akvo:Tute solvebla
Mortiga dozo (LD50) 170 ppm
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R26 R35
Sekureco S1 S9 S26 S36/37/39 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS Damaĝo Piktogramo
04 – Produkto sub premo 05 – Koroda substanco
06 – Venena substanco 09 – Noca por vivmedio
GHS Signalvorto Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj H280, H300, H310, H314, H318, H330, H400
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P260, P262, P264, P270, P271, P273, P280, P284, P301+310, P301+330+331, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P320, P321, P330, P361, P363, P391, P403+233, P405, P410+403, P501[2]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Cianogena klorido C≡N-Cl estas organika kombinaĵo de kloro kaj cianido, senkolora, toksa, koroda, larmiga, rapidbola gaso kun tranĉa odoro, uzata kiel larmiga gaso dum la grandaj mondmilitoj. La substanco estas alte venena kaj kaŭzas iriton al okuloj, haŭto kaj spirsistemo.

Oni atribuas ĝian toksecon al formado de cianida acido en la interno de la ĉeloj. Ĝiaj vaporoj estas pli densaj ol aero. Longedaŭra ekspozicio de la ujo ĝin enhavanta al fajro aŭ intensa varmo povas kaŭzi eksplodon aŭ rompon. Cianogena klorido povas eksplode trimerizi aŭ kvarmerizi por formi triazinojn. Ĝi troege reakcias kun alkenoj kaj alkinoj.

Klorido de cianogeno ankaŭ estas uzata kiel fumigaĵo, metalpurigaĵo, en erco-rafinado, produktado de sinteza kaŭĉuko kaj en diversaj kemiaj sintezoj. Cianogena klorido estis unue raportita de la franca kemiisto Claude Louis Berthollet (1748-1822) en jaro 1789.

Sintezo 1

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado per traktado de kalia kvarcianozinkato kaj kloro:

kalia kvarcianozinkato+4kloro4cianogena klorido+2kalia klorido+zinkla klorido

Sintezo 2

[redakti | redakti fonton]

natria cianido+klorocianogena klorido+natria klorido

Sintezo 3

[redakti | redakti fonton]

cianogeno+klorocianogena klorido+klorida acido

Sintezo 4

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado ekde la cianogena bromido:

2cianogena bromido+kloro2cianogena klorido+bromo

Sintezo 5

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado ekde la cianogena jodido:

2cianogena jodido+kloro2cianogena klorido+jodo

Sintezo 6

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado per agado de la trimetilsilicil-klorido kun kloro:

trimetilsilicil-cianido+klorocianogena klorido+trimetilsilicil-klorido

Reakcio 1

[redakti | redakti fonton]
  • Trimerizo de la cianogena klorido:

3cianogena klorido32,4,6-trikloro-triazino

Reakcio 2

[redakti | redakti fonton]
  • Kvarmerizo de la cianogena klorido:

4cianogena klorido2,4-Dukloro-6-izocianodukloro-s-triazino

Reakcio 3

[redakti | redakti fonton]

cianogena klorido+sulfura trioksidoklorosulfonila izocianato

Reakcio 4

[redakti | redakti fonton]

cianogena klorido+natria hidroksidonatria cianato+natria klorido+akvo

Reakcio 5

[redakti | redakti fonton]
  • Hidrolizo de la cianogena klorido:

cianogena klorido+akvoizocianata acido+klorida acido

Reakcio 6

[redakti | redakti fonton]
  • Hidrolizo de la cianogena klorido per 2 molumoj da akvo:

cianogena klorido+2akvoamonia klorido+karbona duoksido

Reakcio 7

[redakti | redakti fonton]

cianogena klorido+amoniakocianamido+klorida acido

Reakcio 8

[redakti | redakti fonton]
  • Reakcio kun metilmagnezia klorido:

cianogena klorido+metilmagnezia kloridoetanonitrilo+magnezia klorido

Reakcio 9

[redakti | redakti fonton]
  • Reakcio kun benzeno:

cianogena klorido+benzenoanilino+klorida acido

Reakcio 10

[redakti | redakti fonton]

2cianogena klorido+natrionatria klorido+cianogeno

Literaturo

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]