Edukira joan

Ezpel arrunt

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezpel arrunt
Iraute egoera

Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaBuxales
FamiliaBuxaceae
GeneroaBuxus
Espeziea Buxus sempervirens
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuakboxwood (en) Itzuli

Ezpel arrunta (Buxus sempervirens) landare loredun betiberdea da, Buxus generokoa. Jatorria Europa mendebalde eta hegoaldean, Afrika ipar-mendebaldean eta Asia hego-mendebaldean du, Ingalaterra hegoaldetik, Maroko iparraldera eta Turkia mendebaldera[1][2][3]. Kaukaso mendebaldeko Buxus colchica eta Iran iparraldeko B. hyrcana sinonimotzat hartzen dira[4][5].

Zuhaitz txiki edo zuhaixka betiberdea da, 1-9 m garai, 20 cm diametroko enborrarekin (nahiko zabala zuhaixka batentzat). Hostoak berdeak edo hori-berdeak dira, obalak, 15-30 mm luze eta 5-13 mm zabal. Loreak hermafroditak dira, hori-berdexkak, petalorik gabeak eta intsektuek polinizatuak. Fruitua hiru gingileko kapsulak dira, 3-6 hazi dituztenak[1][3]. Espeziea kareharri edo klera lurretan hazten da, zuhaitz handiagoen basoetan, batez ere pagadietan.

Fotosintesiaren bidez elikatzen da (ura, gatz mineralak eta karbono dioxidoa), eta atmosferara oxigenoa bidaltzen du.

Bere kabuz ugaltzen da, beste ezpel baten beharrik gabe. Estoloien bidez ugaltzen da.

Ezpel hitza euskal toponimoetan agertzen da, hala nola Lapurdiko Ezpeleta[6].

Enborra hiru dimentsiotan, Fossil Plastics proiektuaren baitan.[7]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. a b Rushforth, K. (1999). Trees of Britain and Europe. Collins ISBN 0-00-220013-9.
  2. Flora Europaea: Buxus sempervirens
  3. a b British Trees: Buxus sempervirens
  4. GRIN Taxonomy for Plants - Buxus sempervirens
  5. Med-Checklist: Buxus colchica
  6. Toponymie : les noms de lieux en France
  7. «Elurmaluta.net - Fossil Plastics - Alegiazko Enborrak» www.elurmaluta.net (Noiz kontsultatua: 2021-01-24).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]