Edukira joan

Vicenza

Koordenatuak: 45°33′N 11°33′E / 45.55°N 11.55°E / 45.55; 11.55
Wikipedia, Entziklopedia askea
Vicenza
Italiako udalerria
Administrazioa
Herrialdea Italia
Eskualdea Veneto
ProbintziaVicenzako probintzia
Posta kodea36100
ISTAT kodea024116
Geografia
Koordenatuak45°33′N 11°33′E / 45.55°N 11.55°E / 45.55; 11.55
Map
Azalera80,57 km²
Altuera39 m
MugakideakAltavilla Vicentina, Arcugnano, Bolzano Vicentino, Caldogno, Costabissara, Creazzo, Dueville, Longare, Monteviale, Monticello Conte Otto, Quinto Vicentino eta Torri di Quartesolo
Demografia
Biztanleria109.823 (2023ko urtarrilaren 1a)
−1.797 (2018)
alt_left 57.935 (%52,8) (%48,4) 53.178 alt_right
Dentsitatea1.363 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia0444
Ordu eremuaUTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuakPforzheim, Annecy, Cleveland, Osijek eta Burgos
Katastro kodeaL840
Sailkapen sismikoa3 (Txikia)
MatrikulaVI
comune.vicenza.it

Vicenza[1] ipar-ekialdeko Italiako hiria da, Veneto eskualdekoa, Vicenzako probintziako hiriburua. Veneziatik 60 kilometro mendebaldera eta Milandik 200 kilometro ekialdera dago. 80,57 km²-ko eremua du eta 2015eko irailean 113.060 biztanle zituen[2]

Antzinako Erromako hiri bihurtu zen K. a. 49. urtean. Lombardiako dukerriko hiriburua izan zen ondoren. XII. mendearen hasieran, errepublika txikia osatu zuen. 1236. urtean Frederiko II.ak hiria hustu zuen. Verona (1311) eta Veneziaren (1404) mendean egon ondoren, Maximiliano enperadorearen eskuetan egon zen. 1797an Austriaren administraziopean geratu zen eta, 1805-1814. urteetan, Italiako erreinuarenean. Berriro ere Austriaren mendean egon ondoren, 1866an Italian sartu zen. Kalte handiak izan zituen Bigarren Mundu Gerran.

Hiria Bacchiglione eta Retrone ibaien elkargunean dago, Lessini eta Berici mendien artean.

Vicenzak honako udalerri hauekin egiten du muga:

    Datu klimatikoak (Vicenza 1971–2000, muturrekoak 1951–2008)    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) 15.9 21.7 26.8 30.0 34.8 37.4 37.4 38.2 33.2 29.4 24.4 17.8 38.2
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 7.0 9.3 13.5 17.3 22.8 26.2 29.1 28.7 24.3 18.4 11.8 7.5 18.0
Batez besteko tenperatura (ºC) 3.0 4.6 8.4 12.1 17.4 20.8 23.4 22.9 18.9 13.5 7.5 3.5 13.0
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) -1.0 -0.1 3.3 7.0 11.9 15.5 17.7 17.2 13.5 8.5 3.1 -0.4 8.0
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) -20.0 -18.6 -10.0 -3.2 -0.8 2.6 9.5 8.0 3.8 -3.6 -8.0 -13.0 -20.0
Pilatutako prezipitazioa (mm) 76.5 67.9 76.9 97.3 100.0 104.3 74.0 79.5 92.7 115.5 93.7 81.5 1059.8
Prezipitazio egunak (≥ 1.0 mm) 7.0 5.0 6.4 9.5 10.0 9.3 6.8 6.7 6.1 7.5 7.1 6.4 87.8
Hezetasuna (%) 81 77 73 74 72 73 72 73 74 78 80 82 76
Iturria: Servizio Meteorologico (humidity 1961–1990)[3][4][5]

Nekazaritza-produktuen merkataritza eta industria (janari-industria, ehungintza, altzairugintza, tresneria elektrikoa eta mekanikoa, industria kimikoa) dira ekonomia-jarduera nagusiak. Burdinbide eta errepide gune garrantzitsua da.

Monumentuei dagokienez, hiri ikusgarria da oso. Aipagarriak dira, besteak beste, erromatarren garaiko harresien eta bi zubiren hondakinak, San Silvestre eliza erromanikoa, XIII. mendeko Koroa Santua eta San Lorentzo eliza gotikoak, Santa Maria dei Servi, Santa Maria Annunciata katedrala eta hainbat jauregi gotiko berantiar, Andrea Palladiok eta Vincenzo Scamozzik eraikitako jauregiak eta udaletxea. Aipagarriak dira, halaber, hiritik hurbil dauden Rotonda jauregia (Palladiok eraikia) eta XV-XVIII. mendeetako Madonna di Monte Berico santutegia.

1994an Unescok Gizateriaren Ondare izendatu zituen Venetoko Palladioren villak, Vicenzakoak barne[6].

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Euskaltzaindia. 157. araua: Europako hiriak. .
  2. Bilancio demografico anno 2015 (dati provvisori) Comune:Vicenza. demo.istat.it (Noiz kontsultatua: 2016-01-21).
  3. Vicenza (VI). Servizio Meteorologico, clima.meteoam.it (Noiz kontsultatua: 2016-01-21).
  4. STAZIONE 094 Vicenza: medie mensili periodo 61 - 90. Servizio Meteorologico, clima.meteoam.it (Noiz kontsultatua: 2016-01-21).
  5. Vicenza: Record mensili dal 1951 al 2008. Servizio Meteorologico dell’Aeronautica Militare, climaintoscana.altervista.org (Noiz kontsultatua: 2016-01-21).
  6. City of Vicenza and the Palladian Villas of the Veneto Whc.unesco.org

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]