Jump to content

Eithne

O Uicipeid
Eithne
Beatha
Ainm slàn Eithne Pádraigín Ní Bhraonáin
Breith Gaoth Dobhair, 17 dhen Chèitean 1961
Dùthaich  Poblachd na h-Èireann
Teaghlach
Athair Leo Brennan
Bràithrean ⁊ peathraichean
Foghlam
Cànain Beurla
Dreuchd
Dreuchd seinneadair, sgrìobhaiche òran, ceòl-sgrìobhaiche, cluicheadair piàna agus recording artist (en) Translate
Obraichean comharraichte Wild Child (en) Translate
Duaisean a fhuaras
Buaidh Brian Eno
Ballrachd Clannad
Far-ainmean Enya
Gnè ealain ceòl New Age
ceòl Ceilteach
operatic pop (en) Translate
Nàdar a’ ghutha mezzo-soprano (en) Translate
Inneal-ciùil piàno
guth
Taigh-clàraidh Warner Music Group (mul) Translate
IMDb nm0258216
enya.com

Canar Enya rithe mar is trice sa Bheurla. Rugadh i 17mh dhen Chèitean 1961 ann an Gaoth Dobhair 's thugadh Eithne Ní Bhraonáin oirre (Enya Brennan sa Bheurla mar is trice), 's e 'n aon-neach-ciùil reic as fheàrr Èireann a th' innte. Ri còmhlan-ciùil, 's e trì daoine a th' ann Eithne gu fìor: nì 's gnìomhaichidh Eithne fhèin an ceòl; Nicky Ó Riain, a cruthaichidh na clàran-ciùil; agus Roma Bean uí Riain, a sgrìobhaidh na liricean, gu tric ann an iomadach cànanan. 'S e dlùthachadh fogharach a th' ann Enya air mar a tha Eithne fuaimnichte 'na Gaeilge dhùchasach.

Beath-eachdraidh

[deasaich | deasaich an tùs]

Togail Ceòlmhor

[deasaich | deasaich an tùs]

Bha Eithne air bhreith sa' Ghaoth Dobhair, an t-siorrachd Dùn nan Gall, Èirinn an 1961 aig teaghlach ceòlmhor. Bha a sean-pàrantan ann am còmhlan-ciùil a shiubhail agus chluich o cheann gu ceann Èireann, bha a h-athair 'na cheann-feadhna a' chòmhlain-chiùil Sliabh Fothaidh mus fosgladh taigh-seinnse, agus chluich a màthair ann am còmhlan-ciùil dannsa agus theagaisg ceòl nas fhadalaiche aig an sgoil ioma-chuimseach Ghaoith Dobhair. Tha ceithir bràithrean is ceithir peathraichean aig Eithne, chruthaich iomadaidh dhiubh an còmhlan-ciùil An Clann As Dobhair 'san 1968 (dh'ath-ainmich iad an còmhlan-ciùil Clannad 'san deichead 1970).

'San 1980, dh'aonaich Eithne Clannad, le a piuthar Máire, agus a bràithrean Pól, agus Ciarán agus a h-uncailean leth-aona Noel agus Padraig Ó Dubhagáin. Chluich Eithne an bòrd-iuchrach agus dh'ullaich seinn cùl-taic air am clàran-ciùil Cran Ull (1980) agus Fuaim (1982). 'San 1982 (gu dlùth mus dh'fhàs Clannad iomraiteach air "Theme From Harry's Game"), dh'fhàg an riochdaire 'gus grèidhear Nicky Ó Riain Clannad agus dh'aonaich Eithne e a thòiseachadh a dreuchd fhèin.

Tha mòran nan òran Eithne air sheinn gu h-iomlan sa' Ghaeilge no Laideann, le eile 'cumail fhathast-ainmichte measgte leis a' Bheurla no Beurla leatha fhèin. Tha Roma Ryan liricean air sgrìobhadh sa' Chuimris, Gaeilge, Laideann, Spàinntis, agus eadhon cànanan cruthaichte le J. R. R. Tolkien.

Tha Eithne òrain air ghnìomhachadh co-cheangailte ris An Tighearna nam Fàinnean le J. R. R. Tolkien, gabhail a-staigh "Lothlórien" na bliadhna 1991 agus "May It Be" ("Guma bhios") 2001, (air sheinn sa' Bheurla 'gus Quenya) agus "Aníron" ('san Sindarin)—na dà òrain dheireannach a' nochdadh air a on the soundtrack of film "An Tighearna nam Fàinnean: An Comann na Fàinne" le Peadar Jackson. Bha "Guma bhios" ainmichte air Duais a' Mhùir-ollamh ris an Òran as Fheàrr aig na Deasan-ghnàth 2002, ach cha do bhuannaich e.

Tha Eithne iomadaidh gnìomhachaidhean beò air thoirt, air iomadaidh seallaidhean telebhisean, cùisean agus deasan-ghnàth, ach chan eil i cuirm-chiùil fhathast air dhèanamh. Tha i air ràdh, ged, a bu mhath leatha ga dèanamh lathaeigin, agus tha i ga smaoineachadh a bhitheadh dùbhlan mòr 's dòcha.

Eachdraidh nan clàr-ciùil

[deasaich | deasaich an tùs]
Watermark(Sanas an t-Uisge), an clàr-ciùil an tùis-ghabhail Eithne.

Clàran-ciùil

[deasaich | deasaich an tùs]

'S e mì-thuigsinn chumanta a chlàraich Eithne 'n t-òran "Adiemus". 'Se ceàrr, seach b'e clàraichte le còmhlan-ciùil an t-ainme cheudna. 'S e 'n t-òran seo roinnte gu tric tro h-obrachan-lìn pàirteachadh nam còmhlahaidhean leis an fhios mearachdach seo. Gu coltach, tha clàran-ciùil le Loreena McKennitt, Sissel Kyrkjebø, Máire Ní Bhraonáin (a piuthar) air chur fèineachd le mearachd air bhith ri clàran-ciùil Eithne (gu h-àraidh na clàran-ciùil a chlàraich Sissel dham cheòl Eithneil dhan Titanic).

Ceanglaichean a-mach

[deasaich | deasaich an tùs]