Jump to content

Kinaagpayso

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Mangisalsalakan ni Panawen ken ni Kinapudno manipud da Mangngulbod ken ni Apal, babaen ni François Lemoyne, 1737
Ti Veritas (Kinaagpayso) ni Walter Seymour Allward iti ruar ti Kangatuan a Korte ti Kanada, Ottawa, Ontario Kanada

Ti kinaagpayso ket kankanayon a maus-usar iti kaibuksilan a pannakaibagay iti pudno wenno Kinapudno,[1] wenno kinamatalek iti maysa a kasisigud wenno iti maysa nga alagaden wenno kapanunotan.[1]

Ti kasumbangir ti kinaagpayso ket di kinaagpayso, a no maipada, ket mabalin a makaala ti maysa a lohiko, kinapudno, wenno etiko a kaibuksilan. Ti konsepto ti kinaagpayso ket napakisinnaritaan ken naisuppiatan kadagiti nadumaduma a konteksto, a maraman ti pilosopia ken relihion. Adu kadagiti tignay ti tao nga agdepdepende iti daytoy a konsepto, a daytoy ket naipagpagarupan ngem ti suheto iti panakisinnaritaan, a mairaman ti siensia, linteg, ken inaldaw a biag.

Dagiti nadumaduma a teoria ken dagiti panirigan iti kinaagpayso ket agtultuloy a maisuppiatan babaen dagiti eskolar ken dagiti pilosopo. Ti pagsasao ken dagiti balikas ket dagiti pamay-an nga inus-usar ti tattao a mangibaga ti pakaammo iti tunggal maysa kaniada ken ti pamay-an nga inus-usar a panangkita ti maysa a "kinaagpayso" ket naitermino iti maysa a alagaden ti kinaagpayso. Adda dagiti nagigiddiatan a panagtunton kadagiti kastoy a saludsod no ania ti mangbukel ti kinaagpayso: no ania dagiti kabaelan a banag nga agpayso ken di agpayso dagiti agibagbaga ti kinaagpayso; no kasano ti panangpalawag ken panangilasin ti kinaagpayso; mabalin kadi a mausar dagiti papel a nangipakita ken naala a pannakaammo; ken no ti kinaagpayso ket subhetibo wenno awan kapanggepan, relatibo wenno patingga.

Adu kadagiti relihion ket nangikedkeddengda a nasayaat a panakaaammo iti amin a kinaagpayso a maipanggep kadagiti amin a banag a nangikedkeddeng a gupit iti maysa a nainlangitan wenno subrenatural a parsua.

Dagiti nota

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ a b Merriam-Online a Diksionario ti Webster, kinaagpayso, 2005

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  • Aristoteles, "Dagiti kategoria", Harold P. Cooke (patarus), pp. 1–109 iti Aristoteles, Tomo 1, Klasiko a Biblioteka ti Loeb, William Heinemann, Londres, UK, 1938.
  • Aristoteles, Iti Interpretasion", Harold P. Cooke (patarus), pp. 111–179 iti Aristoteles, Tomo 1, Klasiko a Biblioteka ti Loeb, William Heinemann, Londres, UK, 1938.
  • Aristoteles, "Dagiti Kasakbayan nga Analitiko]", Hugh Tredennick (patarus.), pp. 181–531 iti Aristoteles, Tomo 1, Klasiko a Biblioteka ti Loeb, William Heinemann, Londres, UK, 1938.
  • Aristoteles, "Dagiti Kasakbayan nga Analitiko", Hugh Tredennick (patarus), pp. 181–531 iti Aristoteles, Tomo 1, Klasiko a Biblioteka ti Loeb, William Heinemann, Londres, UK, 1938.
  • Aristoteles, "Iti Kararua" (De Anima), W. S. Hett (patarus), pp. 1–203 iti Aristoteles, Tomo 8, Klasiko a Biblioteka ti Loeb, William Heinemann, Londres, UK, 1936.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]