Jump to content

Muscat

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Muscat
مَسْقَط
Masqaṭ
Metropolis
Ruangan ti Muscat
Ruangan ti Muscat
Wagayway ti Muscat
Ti Muscat ket mabirukan idiay Oman
Muscat
Muscat
Lokasion ti Muscat idiay Oman
Nagsasabtan: 23°35′20″N 58°24′30″E / 23.58889°N 58.40833°E / 23.58889; 58.40833Nagsasabtan: 23°35′20″N 58°24′30″E / 23.58889°N 58.40833°E / 23.58889; 58.40833
Pagilian Oman
GobernoratoMuscat
Gobierno
 • KitaPatingga a monarkia
 • SultanHaitham bin Tariq Al Said
Kalawa
 • Daga273.9 km2 (105.8 sq mi)
 • Metro
3,797 km2 (1,466 sq mi)
Populasion
 (2019)
76,344 (wilayat)[1] 1,421,409 (gobernorato)[1]
 • Densidad450/km2 (1,200/sq mi)
 • Metro
1,720,000[2]
Sona ti orasUTC+4 (GST)
WebsiteMuscat Municipality

Ti Muscat (Arabiko: مسقط‎, Masqaṭ panangibalikas [ˈmasqatˤ]) ket ti kapitolio ti Oman. Daytoy ket tugaw pay ti gobierno ken ti kadakkelan a siudad iti Gobernorato ti Muscat. Segun ti Nailian a Sentro para kadagiti Estadistika ken Pakaammo (NCSI), ti dagup a populasion ti Gobernorato ti Muscat ket nakaabot iti 1.4 a riwriw manipud idi Septiembre 2018.[3] Ti metropolitano a lugar ket umabot iti agarup a 3,500 km2 (1,400 sq mi)[4] ken mairaman dagiti innem a probinsia a tinawtawagan iti wilayat. Ammo daytoye manipud idi umuna a siglo CE a kas maysa a nangruna a puerto ti pagtagilakuan iti pagbaetan ti laud kenand the daya, ti Muscat wket tinurayan idi babaen dagiti nadumaduma nga indehenio a tribu ken dagiti ganganaet a bileg a kas dagiti Persiano, ti Imperio ti Portugal ken ti Imperio nga Otomano kadagiti nadumaduma a punto iti pakasaritanna. Daytoy ket rehional a bileg ti militar idi maika-18 a siglo, umabot ti impluensia ti Muscat iti ad-adayo a kas ti Daya nga Aprika ken Zanzibar. Kas maysa a nangruna puerto nga ili iti Golpo ti Oman, ti Muscat ket nakaawis kadagiti ganganaet nga agtagtagiako ken dagiti mangtagtagitao a kas dagiti Persiano ken dagiti Baluchi. Manipud iti pannakaipangato ni Qaboos bin Said a kas Sultan ti Oman idi 1970, ti Muscat ket nakasanayen iti napardas a panagdur-as ti enpraestruktura a nakaiturongan ti nasayaat nga ekonomia ken ti kagimongan iti nadumaduma nga etniko.

Ti nabato a Akinlaud a Banbantay Al Hajar ket isu ti kaaduan a ladawan ti daga ti Muscat. Ti siudad ket mabirukan idiay Baybay Arabiano iti igid ti Golpo ti Oman ken asideg iti estratehiko a Linglingsat ti Hormuz. Dagiti saan unay a natayag a pasdek ket isu ti adu a makita nga urbano a ladawan ti daga ti Muscat.

Ti Mapa ti Arabia ni Ptolomeo ket manginagan kadagiti teritorio ti Cryptus Portus[5] ken Moscha Portus.[6] Nabingbingay dagiti eskolar iti pamanunotan no ania kadagitoy dua ti mainaig iti siudad ti Muscat. Iti pay maipada, irepensia nia Arriano ti Omana ken Moscha iti Panaglayag ni Nearco. Dagiti interpretasion iti obra ni Arrianus babaen ni William Vincent ken ni Jean Baptiste Bourguignon d'Anville ket mangibaga a ti Omana ket reperensia idi iti Oman, bayat a ti Moscha ket mangibagbaga iti Muscat.[7] Iti pay maipada, dagiti sabali nga eskiloar ket inagananda ti reperensia ni Plinio ti Laklakay iti Amithoscuta a kas iti Muscat.[5]

Maisuppiatan ti taudan ti balikas a Muscat. Adda dagiti mannurat nga agtunton a ti balikas ket addaan kadagiti taudan iti Arabiko – manipud iti moscha, a ti kayatn a sawen ket napabussog a lalat wenno kudil.[8] Adda met dagiti dadduma a mannurat nga agtunton a ti kayat a sawen ti nagan a Muscat ket pagsangladan wenno ti lugar iti "pagitinnagan ti angkla".[9] Dagiti dadduma a taudan ket mairaman ti muscat manipud iti Daan a Persiano, a ti kayatna a sawen ket napigsa ti angot,[10] wenno manipud iti Arabiko, a kayatna a sawen ket matmatnag a lugar,[11] or hidden.[12] Ti Cryptus Portus ket sinonimo iti Oman ("nailemmeng a daga"). Ngem ti "Ov-man" (Omman), ken ti daan a nagan iti Sumerio iti Magan (Maa-kan), ket tattao iti baybay iti pagsasao nga Arabiko.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ a b "Population". National Centre for Statistics and Information (iti Ingles). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2022-04-23. Naala idi Agosto 31, 2020.
  2. ^ "Country Profile - Oman". UNdata (iti Ingles).
  3. ^ "The Population of the Sultanate by the End of May 2015". National Centre for Statistics and Information (iti Ingles). 2015-06-29. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2017-08-04. Naala idi 2016-04-15.
  4. ^ الدراسات الاجتماعية (iti Arabiko). Ministry of Education, Sultanate of Oman.
  5. ^ a b Foster (1844), p.231.
  6. ^ Foster (1844), p.241.
  7. ^ Foster (1844), p.173.
  8. ^ Foster (1844), p.173
  9. ^ Miles (1997), p.468.
  10. ^ Hailman (2006), p.49.
  11. ^ Philips (1966), p.4.
  12. ^ Room (2003), p.246.

Adu pay a mabasbasa

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Muscat iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Muscat manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)