Fara í innihald

Hvítálmur

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Hvítálmur
Ulmus americana (Hvítálmur) í Longwood Gardens, Pennsylvania
Ulmus americana (Hvítálmur) í Longwood Gardens, Pennsylvania
Ástand stofns

Öruggt (TNC) [1]
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae)
Fylking: Dulfrævingar (Magnoliophyta)
Flokkur: Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida)
Ættbálkur: Rósaættbálkur (Rosales)
Ætt: Álmsætt (Ulmaceae)
Ættkvísl: Ulmus
Tegund:
U. americana

Tvínefni
Ulmus americana
L.

Samheiti
Listi
  • * Ulmus alba Raf.
  • * Ulmus americana Planch.
  • * Ulmus americana L. f. alba (Aiton) Fern.
  • * Ulmus americana L. f. americana
  • * Ulmus americana L. f. ascendens Slavin
  • * Ulmus americana L. f. columnaris Rehd.
  • * Ulmus americana L. f. intercedens Fern.
  • * Ulmus americana L. f. laevior Fern.
  • * Ulmus americana L. f. pendula (Aiton) Fern.
  • * Ulmus americana L. f. viridis Seym.
  • * Ulmus americana L. var. alba Aiton
  • * Ulmus americana L. var. americana
  • * Ulmus americana L. var. aspera Chapm.
  • * Ulmus americana L. var. aurea Temple
  • * Ulmus americana L. var. bartramii Planch.
  • * Ulmus americana L. var. floridana (Chapm.) Little
  • * Ulmus americana L. var. glabra Planch.
  • * Ulmus americana L. var. pendula Aiton
  • * Ulmus americana L. var. scabra Spach
  • * Ulmus dentata Raf.
  • * Ulmus floridana Chapm.
  • * Ulmus mollifolia Marshall
  • * Ulmus obovata Raf.
  • * Ulmus pendula Willd.
  • * Ulmus pubescens Walter

Hvítálmur (fræðiheiti: Ulmus americana) er álmtegund sem er ættuð frá austurhluta Norður-Ameríku, frá Nova Scotia vestur til Alberta og Montana, og suður til Florida og mið Texas. Hann er mjög harðgerður og þolir niður að −42 °C. Tré á svæðum sem hafa ekki orðið fyrir barðinu á „hollenskri álmsýki“ geta orðið mörg hundruð ára gömul.[2][3]

Lengst af, eða í 80 ár, hefur U. americana verið talinn fjórlitna (þ.e. með tvöfaldan venjulegan fjölda litninga, 2n=56), sem er óvenjulegt innan ættkvíslarinnar. Hinsvegar hefur rannsókn sem var gerð 2011 af Agricultural Research Service hjá USDA sýnt að um 20% villtra hvítálma eru tvílitna (2n=28)[4] og gætu eins verið í raun önnur tegund. Að auki eru nokkkur þrílitna tré í ræktun og hafa þau sýnt nokkuð þol gegn hollensku álmveikinni[5][6]

Hvítálmur getur orðið um 30m hár og 152 sm í þvermál. Hann er hraðvaxta í æsku og byrjar snemma að fella fræ. Hann stýrist ekki af daglengd og vex fram í fyrstu frost.[7]

Ulmus americana var fyrst lýst og nefndur af Carl Linnaeus í riti hans Species Plantarum, útgefnu 1753. Engar undirtegundir eða afbrigði eru viðurkennd. Illa hefur gengið að blanda honum við aðrar tegundir.[8]

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. „Ulmus americana“. NatureServe Explorer. NatureServe. Afrit af upprunalegu geymt þann 29. september 2007. Sótt 6. júlí 2007.
  2. 'Lord of the Elms', web.archive.org/web/20110711013315/http://www.flyingsquirrels.com/sauble_elm/
  3. „Of Elms and Orioles“. Emmitsburg News-Journal: The New Forest Society. Sótt 15. desember 2014.
  4. Whittemore, A. T.; Olsen, R. T. (2011). Ulmus americana (Ulmaceae) is a Polyploid Complex“. American Journal of Botany. 98 (4): 754–760. doi:10.3732/ajb.1000372. Afrit af upprunalegu geymt þann 28. október 2020. Sótt 29. apríl 2018.
  5. Whittemore, A. & Olsen, R. (2011). Ulmus americana (Ulmaceae) is a polyploidy complex. American Journal of Botany 98(4): 754–760. 2011. Botanical Society of America.
  6. Kaplan, K. (2011). Hidden elm population may hold genes to combat Dutch elm disease. ARS News, 30 March 2011. USDA.
  7. Downs, R. J.; Borthwick, H. A. (1956). „Effects of Photoperiod on Growth of Trees“. Botanical Gazette. 117: 310–326. doi:10.1086/335918.
  8. Ager, A. A.; Guries, R. P. (1982). „Barriers to Interspecific Hybridization in Ulmus americana“. Euphytica. 31: 909–920. doi:10.1007/bf00039231.