Valwind

Een valwind is een sterke neerwaartse luchtstroom die onder invloed van de zwaartekracht lucht met een hoge dichtheid vanaf grote hoogte vervoert. Ze komen veelal in of aan de rand van bergachtige gebieden voor, in dat geval wordt ook wel gesproken over een katabatische wind.^[1] Een downburst of microburst wordt ook wel aangeduid met de term valwind, daarbij bedoelt men een sterke neerwaartse stroming van lucht in een zware bui.^[2] Een voorbeeld van katabatische winden zijn de Bora langs de Adriatische kust, de Mistral in Zuid-Frankrijk, de Tramontana in Noord-Spanje, de Santa Ana in Californië en de Oroshi in Japan.

Een valwind kan gepaard gaan met zware windstoten en neerslag.^[3] Soms wordt een valwind verward met een tornado of windhoos. Als echter bij een valwind bomen om gaan vallen ze allemaal om in dezelfde richting; bij een tornado is dat niet het geval.

In Nederland en België komen valwinden voornamelijk voor als downburst bij zwaar onweer.

Een voorbeeld in België zijn de valwinden die zich voordeden bij een zware onweersbui tijdens het muziekfestival Pukkelpop in Kiewit (Hasselt) op 18 augustus 2011. Eerder op 14 juli 2010 veroorzaakten valwinden in het Waalse Ciney snelheden van meer dan 200 km/h. De torenspits van de Sint-Niklaaskerk stortte in en ruim 180 woningen raakten beschadigd.

Een ernstige valwind in Nederland vond plaats in Leersum tijdens het noodweer van 18 juni 2021. De schade liep in de miljoenen euro's: er vielen 9 gewonden; ca. 100 huizen werden beschadigd; zes ervan zodanig dat ze onbewoonbaar werden. Ook werd 730 hectare bos aangetast waarbij duizenden bomen vernield werden. Bij een storm in 2010 vielen in Vethuizen (Gelderland) als gevolg van een valwind twee doden en in juni 2007 raakten in de Drentse plaats Hoogeveen twee mensen gewond als gevolg van een valwind.^[4][5][6] Ook de stormramp van Borculo in 1925 betrof waarschijnlijk een valwind.^[7]

• Windschering (windshear)