Przejdź do zawartości

Ameiva

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ameiva[1]
Meyer, 1795[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – amejwa pospolita (A. ameiva)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Rząd

łuskonośne

Nadrodzina

Gymnophthalmoidea

Rodzina

tejowate

Rodzaj

Ameiva

Typ nomenklatoryczny

Ameiva americana Meyer, 1795 (= Lacerta ameiva Linnaeus, 1758)

Synonimy
Gatunki

14 gatunków – zobacz opis w tekście

Ameivarodzaj jaszczurek z rodziny tejowatych (Teiidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Centralnej, na Małych Antylach i w Ameryce Południowej[5][6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ameiva: nazwa Ameiva pochodzi od wymarłego języka tupi, wprowadzona do nowożytnej literatury przez Georga Marggrafa[7]. Mimo że nazwa ta nie występuje w dostępnych słownikach języków tupi, spekuluje się, że pochodzi od skrócenia dwóch słów tupi: ambere i aíba oznaczających „jaszczurki, które nie nadają się do jedzenia” (aimbere lub ambere „ten, który się wije” oraz aíba „coś, co nie jest dobre do zjedzenia”). Marggraf mógł usłyszeć w 1640 roku od brazylijskich tubylców amberé – aíba, co oznaczało „wijące się, niejadalne jaszczurki”[7].
  • Cnemidotus: gr. κνημιδωτος knēmidōtos „z sztylpami na”[8]. Gatunek typowy: Lacerta ameiva Linnaeus, 1758.
  • Pachylobronchus: gr. παχυλος pakhulos „grubawy”[9]; βρογχος bronkhos „gardło”[10]. Gatunek typowy: Lacerta ameiva Linnaeus, 1758.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[5]:

Harvey i współpracownicy (2012) przenieśli do odrębnych rodzajów szereg gatunków zaliczanych we wcześniejszych publikacjach do rodzaju Ameiva. Autorzy przenieśli gatunek Ameiva vittata do rodzaju Contomastix, gatunek A. edracantha do rodzaju Medopheos, a gatunki A. anomala, A. bridgesii, A. chaitzami, A. festiva, A. leptophrys, A. niceforoi, A. orcesi, A. quadrilineata, A. septemlineata i A. undulata – do rodzaju Holcosus[14]. Ponadto Harvey i współpracownicy wydzielają z gatunku A. bifrontata odrębny gatunek Ameiva concolor[14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Ameiva, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. F.A.A. Meyer: Synopsis reptilium : novam ipsorum sistens generum methodum: nec non Gottingensium huius ordinis animalium enumerationem. Gottingae: Vandenhoek et Ruprecht, 1795, s. 27. (łac.).
  3. J.G. Wagler. Conspegtus systematis amphibiorum. „Isis von Oken”. 21, s. 860, 1828. (niem.). 
  4. J.G. Wagler. Deutung der in Seba's Thesauro rerum naturalium T. 1. et. 2. enthaltenen Abbildungen von Lurchen, mit kritische Bemerkungen. „Isis von Oken”. 26, s. 891, 1833. (niem.). 
  5. a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Ameiva. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-27]. (ang.).
  6. R. Midtgaard, Genus Ameiva, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-27] (ang.).
  7. a b N.F. Angeli. On ‘lost’ indigenous etymological origins with the specific case of the name Ameiva. „ZooKeys”. 748, s. 151–159, 2018. DOI: 10.3897/zookeys.747.21436. (ang.). 
  8. Jaeger 1944 ↓, s. 54.
  9. Jaeger 1944 ↓, s. 159.
  10. Jaeger 1944 ↓, s. 35.
  11. Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 390. ISBN 83-01-14344-4.
  12. a b c G.N. Ugueto & M.B. Harvey. Revision of Ameiva ameiva Linnaeus (Squamata: Teiidae) in Venezuela: recognition of four species and status of introduced populations in Southern Florida, USA. „Herpetological Monographs”. 25 (1), s. 113–170, 2011. DOI: 10.1655/HERPMONOGRAPHS-D-10-00007.1. (ang.). 
  13. L.G. Giugliano, C. de Campos Nogueira, P.H. Valdujo, R.G. Collevatti & G.R. Colli. Cryptic diversity in South American Teiinae (Squamata, Teiidae) lizards. „Zoologica Scripta”. 42 (5), s. 473–487, 2013. DOI: 10.1111/zsc.12017. (ang.). 
  14. a b M.B. Harvey, G.N. Ugueto & R.L. Gutberlet, Jr: Review of teiid morphology with a revised taxonomy and phylogeny of the Teiidae (Lepidosauria: Squamata). Zootaxa 3459: 1–156, 2012. ISBN 978-1-86977-988-7. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]