Przejdź do zawartości

Androgeny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Androgeny – grupa hormonów płciowych o budowie sterydowej o działaniu maskulinizującym fizjologicznie występujące u mężczyzn, jak i w małych stężeniach u kobiet.

Wytwarzanie w organizmie

[edytuj | edytuj kod]

U mężczyzn androgeny produkowane są przez:

  • komórki Leydiga (śródmiąższowe) znajdujące się w męskich gonadach czyli jądrach
  • część siatkowatą i pasmowatą kory nadnerczy

U kobiet androgeny wytwarzane są przez:

  • jajniki
  • część siatkowatą i pasmowatą kory nadnerczy

Sposób wytwarzania

[edytuj | edytuj kod]

Pierwotnym materiałem do syntezy androgenów jest cholesterol. Jest on wstępnie syntetyzowany z glukozy i kwasów tłuszczowych lub pobierany z dostarczanych drogą krwi cząsteczek lipoprotein LDL.

Produkcja androgenów pozostaje pod kontrolą hormonu tropowego wytwarzanego przez przedni płat przysadki mózgowej lutropiny (LH, hormon luteinizujący). Między wydzielaniem lutropiny a wydzielaniem androgenów zachodzi ujemne sprzężenie zwrotne. Z kolei wydzielanie lutropiny zależy od wydzielanego przez podwzgórze hormonu uwalniającego GnRH czyli gonadoliberyny.

Podział

[edytuj | edytuj kod]

Do androgenów wytwarzanych w jądrach należą:

Do androgenów wytwarzanych w jajnikach należą:

  • 5α-dihydrotestosteron

Do androgenów wytwarzanych w korze nadnerczy należą[2]:

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Fizjologiczne działanie androgenów:

  • kształtowanie się męskich narządów płciowych w życiu płodowym
  • wykształcanie się wtórnych cech płciowych (budowa ciała, głos, typ owłosienia itp.)
  • wpływ na spermatogenezę
  • wpływ anaboliczny (zwiększenie masy mięśniowej itp.)

Nadmiar androgenów u kobiet powoduje szereg zaburzeń, między innymi wykształcanie się męskiej budowy ciała (maskulinizacja), męskiego typu owłosienia (wirylizacja), a także zaburzenia płodności, trądzik, łojotok, łysienie typu męskiego.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jądra produkują jedynie 1/8 do 1/4 DHT, reszta wytwarzana jest w innych tkankach[1].
  2. W nadnerczach przekształcenie androstendionu w testosteron zachodzi w niewielkim stopniu, większość testosteronu powstaje w innych tkankach[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Robert Kincaid Murray, Daryl K. Granner, Victor W. Rodwell, Biochemia Harpera ilustrowana, wyd. VI uaktualnione, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 542–543, ISBN 978-83-200-3573-5.
  2. a b Robert Kincaid Murray, Daryl K. Granner, Victor W. Rodwell, Biochemia Harpera ilustrowana, wyd. VI uaktualnione, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 540, ISBN 978-83-200-3573-5.