Dzielnica Narwska
Dzielnica Narwska[1], także Narewska[2] (ros. Нарвская застава - Narwskaja zastawa) – jedna z historycznych dzielnic Petersburga, położona w południowo-zachodniej części miasta, wokół Placu Strajków z Bramą Narwską oraz Prospektu Strajków. Administracyjnie część rejonu kirowskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Dzielnica rozwinęła się wokół traktu prowadzącego z Petersburga do Narwy i Tallinna, wokół rogatki narwskiej. Wchłonęła dawne wsie Awtowo, Tientielewkę, Wołynkinę i Jemieljanowkę. W pierwszych dekadach istnienia Petersburga była to okolica, w której zamożni mieszkańcy miasta budowali swoje rezydencje podmiejskie i dacze. W XIX w. dzielnica zaczęła rozwijać się jako rejon przemysłowy i robotniczy[3]. W 1801 r. w rejon narwskiego traktu pocztowego przeniesiono fabrykę żeliwa - późniejsze Zakłady Putiłowskie (po 1934 r. Fabryka im. Kirowa). Fakt, iż dzielnicę zamieszkiwali głównie robotnicy fabryczni, w II poł. XIX w. i na początku XX wieku uczynił z niej jedno z centrów ruchu robotniczego w Petersburgu[3]. Podczas petersburskiej krwawej niedzieli w 1905 r. głównym traktem dzielnicy poruszała się jedna z robotniczych demonstracji. Pod Bramą Narwską pochód został zatrzymany przez wojsko, które oddało salwę do uczestników pochodu[3].
Po rewolucji październikowej i wojnie domowej w Rosji doszło do radykalnych zmian w architekturze i urbanistyce dzielnicy, według kompleksowego projektu opracowanego przez architeków Twierskoja, Fomina, Trockiego i Iljina w latach 1919-1924[3]. Władze radzieckie zainicjowały w tym czasie przebudowę wszystkich historycznych dzielnic robotniczych - obok Narwskiej także Moskiewskiej, Newskiej i Wyborskiej[1]. W toku przebudów wznoszono nowe dzielnice mieszkaniowe z blokami mieszkalnymi, szkołami, żłobkami i domami kultury[1]. W Dzielnicy Narwskiej w latach 20. i 30. XX wieku wzniesiono nowe obiekty mieszkalne i użytkowe wokół Placu Strajków (dawna rogatka narwska)[3]. W latach 1925-1927 wzniesione zostało nowe osiedle mieszkaniowe przy wytyczonej w 1925 r.[1] ul. Traktornej, przeznaczone dla robotników Zakładów Putiłowskich[4]. Dla pracowników Zakładów przeznaczone było również osiedle przy ul. Sierafimowskiej, wzniesione w latach 1925-1928. Oba osiedla zostały zbudowane w stylu konstruktywistycznym[4]. W 1930 r., przy ul. 1 Turbinnej, powstał kompleks prewentorium według projektu Lwa Rudniewa[3]. W latach 1931-1935 powstał natomiast gmach administracji rejonu kirowskiego[3]. W tym samym okresie w dzielnicy powstał także Dom Kultury im. Gorkiego[1]. Część budynków w Dzielnicy Narwskiej została uszkodzona w czasie blokady Leningradu wskutek niemieckich ostrzałów artyleryjskich. Budynki te zostały odbudowane po wojnie. Zabudowę dzielnicy według porewolucyjnego planu dokończono w latach 60. XX wieku[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e M. Wilk, Petersburg, s. 280.
- ↑ B. Garczyk, Petersburg, s. 38.
- ↑ a b c d e f g h red. B. Piotrowski, O. Czekanowa i in., Sankt-Pietierburg..., s. 410.
- ↑ a b Серафимовский участок Московско-Нарвского района. Подробная информация: расписание, фото, адрес и т. д. на официальном сайте Культура.РФ [online], Культура.РФ [dostęp 2024-08-08] (ros.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- B. Garczyk, Petersburg. Nierosyjska historia miasta 1703-1917, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2015, ISBN 9788376542317.
- J. Miles, Petersburg, Wydawnictwo Magnum, Warszawa 2020, ISBN 978-83-11-15862-7.
- red. B. Piotrowski, O. Czekanowa i in., Sankt-Pietierburg. Pietrograd. Leningrad. Encikłopiediczeskij sprawocznik, Naucznoje Izdatiel'stwo Bol'szaja Rossijskaja Encikłopiedija, ISBN 5-85270-037-1
- M. Wilk, Petersburg. Stara i nowa historia, Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003.