Przejdź do zawartości

Francisco Madero

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Francisco Indalesio Madero González
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

30 października 1873
San Pedro

Data i miejsce śmierci

22 lutego 1913
miasto Meksyk

Prezydent Meksyku
Okres

od 6 listopada 1911
do 18 lutego 1913

Poprzednik

Francisco León de la Barra

Następca

(Pedro Lascuráin) Victoriano Huerta

Francisco Indalesio Madero González (ur. 30 października 1873 w San Pedro, zm. 22 lutego 1913 w mieście Meksyk) – meksykański polityk. Prezydent Meksyku w latach 1911–1913.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w San Pedro w stanie Coahuila[1], w jednej z najbogatszych rodzin w Meksyku. Jego przodkowie wywodzili się z Portugalii. Kształcił się w Stanach Zjednoczonych, także na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. W tym czasie przyjął hinduizm, został wegetarianinem i abstynentem. Zajmował się też homeopatią[1].

Madero był jednym z liderów opozycji przeciwko dyktaturze Porfirio Díaza – założył partię Nacional Antirreleccionista. Za działalność polityczną został aresztowany. Po uwolnieniu z więzienia uciekł do San Antonio w Teksasie. W manifeście politycznym Plan San Luís Potosí, nawoływał do wybuchu powstania przeciw dyktaturze Porfirio Díaza oraz odzyskania przez meksykańskich Indian ziemi zawłaszczonej przez wielkich właścicieli ziemskich[1]. Jego słowa początkowo spotkały się z nikłym odzewem, jednak stopniowo zyskiwał zwolenników, wśród których byli i rewolucjoniści Emiliano Zapata i Pancho Villa. W 1911 Diaz został zmuszony do ustąpienia ze stanowiska i udał się na wygnanie, a Madero wybrano prezydentem Meksyku[1].

Jako prezydent nie był w stanie poradzić sobie z konfliktem interesów, jaki zaistniał między popierającymi go grupami społecznymi. Pierwsi zbuntowali się chłopi, niektóre jego reformy i posunięcia nie podobały się także w kręgach wojskowych. 18 lutego 1913 został obalony przez Victoriano Huertę, cztery dni później zamordowano go na jego rozkaz.

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Jego wizerunek umieszczony był na licznych meksykańskich monetach w tym na:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Palmer 1998 ↓, s. 261.
  2. Meksyk 10 peso, 1960 – 150 rocznica – Wojna o niepodległość. ucoin.net. [dostęp 2024-06-07].
  3. Meksyk 20 centavo, 1974-1983. ucoin.net. [dostęp 2024-06-07].
  4. Meksyk 500 peso, 1985 – 75 rocznica – Rewolucja 1910. ucoin.net. [dostęp 2024-06-07].
  5. Meksyk 200 peso, 1985 – 75 rocznica – Rewolucja 1910. ucoin.net. [dostęp 2024-06-07].
  6. Meksyk 500 peso, 1986-1992. ucoin.net. [dostęp 2024-06-07].
  7. Meksyk 5 peso, 2010 – Francisco I. Madero. ucoin.net. [dostęp 2024-06-07].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Alan Palmer: Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-28-X.