Przejdź do zawartości

Globalizm

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Globalizm – zbiór przekonań i poglądów dotyczących globalizacji, która w globalizmie jest najczęściej oceniana pozytywnie i uznawana za najważniejszy proces zachodzący we współczesnym świecie. Wiele twierdzeń globalizmu (a w szczególności bezkrytyczne podejście do globalizacji) krytykowane jest przez anty- i alterglobalistów. Globalizm może też oznaczać pewien kierunek polityki nastawiony na skalę globalną lub globalny wymiar zjawisk społecznych.

Globalizm jako zbiór poglądów na temat globalizacji

[edytuj | edytuj kod]

Zwolennicy globalizmu podkreślają wagę procesów globalizacji dla współczesnego świata. Uważają, że w ich wyniku, świat ulegnie istotnym i pozytywnym przekształceniom. Globalizacja pociągać ma za sobą wzrost ogólnego dobrobytu, wolność i emancypację jednostek, rozprzestrzenienie się pozytywnych wartości (np. demokracji czy praw człowieka).

Część autorów (szczególnie związana z ruchem alterglobalistycznym) uważa natomiast globalizm za współczesną ideologię, ściśle powiązaną z założeniami neoliberalizmu i umacniającą amerykańską hegemonię oraz podział świata na bogatą Północ i biedne Południe.

Manfred B. Steger wyróżnia sześć tez, na których opiera się tak rozumiany globalizm[1]:

Globalizm jako kierunek polityki

[edytuj | edytuj kod]

Globalizm jako kierunek polityki czy rodzaj poglądów politycznych przeciwstawiany jest regionalizmowi. Regionalizm jest tu pojmowany jako rodzaj polityki skupiony na celach pewnego regionu (najczęściej państwa), takich jak: obrona suwerenności, zwiększenie jego bogactwa, znaczenia czy relatywnej potęgi w stosunku do innych regionów. Za pewną formę regionalizmu można uznać nacjonalizm.

W przeciwieństwie do niego globalizm skupia się na globalnych strukturach instytucjonalnych i często wiąże się z następującymi poglądami[2]:

  • rząd światowy jest dobrem, do którego należy dążyć,
  • globalne zarządzanie (global governance) jest lepsze od rozwiązywania problemów na poziomie narodowym,
  • powinna nastąpić harmonizacja systemów prawnych poszczególnych krajów,
  • suwerenność i autonomia krajów powinny zostać ograniczone na rzecz struktur międzynarodowych,
  • umowy międzynarodowe powinny być zawierane z punktu widzenia globalnych potrzeb, a nie narodowych interesów stron.

Tak rozumiany globalizm bliski jest kosmopolityzmowi czy internacjonalizmowi.

Globalizm jako globalny wymiar zjawisk społecznych

[edytuj | edytuj kod]

Powyższe ujęcia widzą w globalizmie pewien zbiór postaw czy poglądów charakterystycznych dla przełomu XX i XXI wieku. Dla niektórych autorów (np. dla Josepha Nye’a) globalizm oznacza natomiast globalny wymiar zjawisk społecznych i jako taki nie jest przypisany do jednej epoki historycznej[3]. Poszczególne epoki różnią się między sobą skalą globalizmu a więc stopniem powiązania oraz zakresem przepływów o charakterze globalnym. W tych ujęciach globalizacja traktowana jest jako proces zwiększania się globalizmu.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Manfred B. Steger: Globalization and Ideology. W: The Blackwell Companion to Globalization. George Ritzer (red.). Malden, MA - Oxford - Carlton: Blackwell Publishing, 2007, s. 367-382. ISBN 978-1-4051-3274-9.
  2. Por. np. World Federalist Manifesto autorstwa Francesco Stipo.
  3. [Joseph Nye. Globalism Versus Globalization. „The Globalist”, 15 kwietnia 2002. . [dostęp 2009-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-21)]. Joseph Nye. Globalism Versus Globalization. „The Globalist”, 15 kwietnia 2002. ]