Przejdź do zawartości

Jørn Utzon

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jørn Utzon
Data i miejsce urodzenia

9 kwietnia 1918
Kopenhaga

Data i miejsce śmierci

29 listopada 2008
Helsingør

Narodowość

duńska

Dziedzina sztuki

architektura

Ważne dzieła

Sydney Opera House

J. Utzon: Opera w Sydney
Opera w Sydney

Jørn Oberg Utzon (ur. 9 kwietnia 1918 w Kopenhadze, zm. 29 listopada 2008 w Helsingør) – duński architekt modernistyczny, laureat Nagrody Pritzkera z 2003, znany przede wszystkim jako autor Sydney Opera House.

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

Jørn Utzon był synem budowniczego jachtów Aage Utzona i Estrid Utzon. Uczęszczał do prywatnej szkoły o profilu matematyczno-przyrodniczym. W 1930 Utzonowie zwiedzili w Sztokholmie wystawę Stockholmutstalingen, na której poznali modernistyczne idee lekko urządzonych, dobrze nasłonecznionych i przewietrzanych mieszkań. Rodzina wkrótce urządziła mieszkanie według nowych zasad, dzieciom kupiono rowery, aby zaznały ruchu na świeżym powietrzu. Jørn pomagał ojcu przy rysunkach konstrukcyjnych i budowie modeli. W latach 30. uczęszczał na lekcje rysunku odręcznego u Poula Schrødera. Ukończywszy szkołę, chciał zostać oficerem marynarki, lecz nie został przyjęty do akademii. W 1937 rozpoczął studia architektoniczne w Kopenhadze. W 1942 został współpracownikiem Paula Hedqvista w Sztokholmie, gdzie do 1945 studiował u Gunnara Asplunda, w 1946 Alvara Aalto, a następnie Franka L. Wrighta.

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

W 1950 Utzon założył własne biuro architektoniczne w Kopenhadze i stał się znany głównie dzięki architekturze mieszkaniowej. Na jego projekty zwrócono uwagę dzięki swobodnemu i płynnemu, a zarazem przemyślanemu funkcjonalnie rozplanowaniu jednoprzestrzennych wnętrz. Krytycy doceniali też poetyckie traktowanie formy architektonicznej. W 1957 wygrał konkurs na operę w Sydney, lecz ze względu na przekroczenie kosztów odebrano mu prawo nadzoru nad inwestycją. Dopiero znacznie później, gdy opera stała się jednym z symboli Australii, doceniono Utzona, nadając mu m.in. w 1985 Order of Australia i w 2003 doktorat honoris causa Uniwersytetu w Sydney.

W latach 60. Utzon pracował nad projektami urbanistycznymi, osiedlami mieszkaniowymi oraz wziął udział w wielu konkursach na prestiżowe obiekty użyteczności publicznej.

Jørn Utzon po przejściu na emeryturę mieszkał na Majorce.

Główne dzieła

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]