Przejdź do zawartości

Sean Young

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sean Young
Ilustracja
Sean Young (2007)
Imię i nazwisko

Mary Sean Young

Data i miejsce urodzenia

20 listopada 1959
Louisville, Kentucky

Zawód

aktorka, reżyser, modelka, tancerka

Współmałżonek

Robert Lujan
(1990–2002 rozwód; od 2011)

Lata aktywności

od 1980

Strona internetowa

Mary Sean Young[1], lepiej znana jako Sean Young (ur. 20 listopada 1959 w Louisville) – amerykańska aktorka filmowa i telewizyjna, także reżyser, modelka i tancerka[2].

W 2014 r. na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Oldenburgu w Niemczech otrzymała własną Gwiazdę Doskonałości w Alei Sław[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Przyszła na świat w Louisville w Kentucky jako córka Lee Guthrie (z domu Mary Lee Kane), scenarzystki, kierowniczki zajmującej się public relations / dziennikarki, i Donalda Younga, dziennikarza / producenta telewizyjnych wiadomości[4]. Jej rodzina była pochodzenia irlandzkiego, angielskiego, szkockiego i szwajcarskoniemieckiego[5]. Jej siostra Cathleen Young została scenarzystką. Po ukończeniu Cleveland Heights High School w Ohio, naukę kontynuowała na wydziale tańca w Interlochen Arts Academy w Michigan (1978)[6]. Uczęszczała do School of American Ballet w Nowym Jorku[7]. Pracowała jako modelka i tancerka[8].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Debiutowała na scenie w Los Angeles w sztuce Stardust[9]. W 1980 r. zagrała swoją pierwszą rolę filmową jako Ariadne w dramacie Jamesa Ivory Jane Austen na Manhattanie (Jane Austen in Manhattan) u boku Anne Baxter i Roberta Powella. Była przesłuchana do roli Marion Ravenwood w filmie Stevena Spielberga Poszukiwacze zaginionej Arki (Raiders of the Lost Ark, 1981), która jednak przypadła Karen Allen[10]. Po występie w komedii Szarże (Stripes, 1981) z Billem Murrayem i Haroldem Ramisem, uznanie przyniosła jej rola replikantki Rachel w filmie fantastycznonaukowym Ridleya Scotta Łowca androidów (Blade Runner, 1982) obok Harrisona Forda i Rutgera Hauera. Potem dostała rolę dr Stephanie Brody w parodii filmów medycznych Garry’ego Marshalla Zakochani młodzi lekarze (Young Doctors in Love, 1982). W filmie fantastycznonaukowym Davida Lyncha Diuna (1984) z udziałem Kyle’a MacLachlana, Virginii Madsen, Franceski Annis i wokalisty Stinga pojawiała się jako Chani.

W dreszczowcu politycznym Rogera Donaldsona Bez wyjścia (No Way Out, 1987) z Kevinem Costnerem i Gene’em Hackmanem zagrała kochankę sekretarza obrony USA. Następnie wystąpiła w dramacie kryminalnym Olivera Stone’a Wall Street (1987) w roli żony bogatego i bezwzględnego finansisty (Michael Douglas).

Na planie dramatu Harolda Beckera Zastrzyk energii (The Boost, 1988) na podstawie książki Bena Steina poznała Jamesa Woodsa, który w 1989 r. złożył przeciwko niej pozew o nękanie[11] jego i jego ówczesnej narzeczonej, twierdząc, że oprócz innych destrukcyjnych zachowań, Young zostawiła oszpeconą lalkę na jego progu. Young zaprzeczyła zarzutom i twierdziła, że Woods złożył pozew na złość. Sprawa została rozstrzygnięta pozasądowo w 1989 r.; Young otrzymała 227 tys. dolarów na pokrycie kosztów prawnych[12].

Planowała zagrać Vicki Vale w Batmanie (1989) z Jackiem Nicholsonem, ale złamała obojczyk podczas jednej ze scen jazdy konnej z Michaelem Keatonem i została zastąpiona przez Kim Basinger. Za podwójną rolę bliźniaczek Ellen i Dorothy Carlsson w dreszczowcu Pocałunek przed śmiercią (A Kiss Before Dying, 1991) zdobyła dwie Złote Maliny jako najgorsza aktorka i najgorsza aktorka drugoplanowa. Miała zagrać rolę Tess Trueheart w filmie kryminalnym Dick Tracy (1990), ale ostatecznie została obsadzona Glenne Headly; Young twierdziła później, że jej zwolnienie było karą za odrzucenie zalotów Warrena Beatty’ego, reżysera i odtwórcy tytułowej roli, czemu Beatty zaprzecza[13]. Chciała tak bardzo zagrać rolę Kobiety-Kota w Powrocie Batmana (Batman Returns, 1992), że nosiła obcisły strój komiksowej postaci i spróbowała stanąć twarzą w twarz z Timem Burtonem[14] i Michaelem Keatonem, lecz ostatecznie rolę tę w kasowym hicie kinowym zagrała Michelle Pfeiffer. Rola nieustępliwej prokurator okręgowej w dreszczowcu Zbrodnie z miłości (Love Crimes, 1992) z Patrickiem Berginem i Jamesem Readem przyniosła jej nominację do kolejnej Złotej Maliny jako najgorszej aktorki, a za postać Phoebe w czarnej komedii Była sobie zbrodnia (Once Upon A Crime, 1992) była nominowana do Złotej Maliny jako najgorsza aktorka drugoplanowa. Następną nominację do Złotej Maliny zdobyła w 1995 r. za drugoplanową rolę Marie Barth w komediodramacie I kowbojki mogą marzyć (Even Cowgirls Get the Blues, 1993) z Umą Thurman. Była na okładkach magazynów takich jak „People”, „Entertainment Weekly” i „Harper’s Bazaar[15].

W zwariowanej komedii Toma Shadyaca Ace Ventura: Psi detektyw (Ace Ventura: Pet Detective, 1994) z Jimem Carreyem i Courteney Cox zagrała policjantkę z Miami porucznik Lois Einhorn. Rola Helen Hyde w komedii romantycznej Doktor Jekyll i panna Hyde (Dr. Jekyll and Ms. Hyde, 1995) przyniosła jej dwie nominacje do Złotej Maliny – jako najgorszej aktorki i jako najgorszej pary ekranowej z Timem Dalym. Za kreację dr Sarah Chambers w dreszczowcu krótkometrażowym Kto chce deser? (Who Wants Dessert?, 2020) otrzymała nagrodę dla najlepszej aktorki drugoplanowej w filmie krótkometrażowym na Hollywoodzkim Festiwalu Filmów Niezależnych Reel[16].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

24 listopada 1990 r. wyszła za mąż za aktora i muzyka Roberta Lujana, z którym ma dwóch synów: Rio Kelly (ur. 2 listopada 1994) i Quinna Lee (ur. 26 stycznia 1998). 29 kwietnia 2002 r. doszło do rozwodu[17]. W 2002 r. spotykała się z producentem filmowym Frankiem Howsonem.

W 2008 r. poddała się leczeniu odwykowemu w związku z uzależnieniem alkoholowym[18]. W latach 2008–2009 była związana z Johnem Kerwinem, gospodarzem programu The John Kerwin Show. W 2011 r. Robert Lujan i Sean Young ponownie zawarli związek małżeński[19][20][21].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Filmy fabularne

[edytuj | edytuj kod]

Filmy TV

[edytuj | edytuj kod]
  • 1986: Krew i orchidee (Blood & Orchids) jako Leonore Bergman
  • 1992: Rysopis mordercy (Sketch Artist) jako Rayanne Whitfield
  • 1993: Model by Day jako Mercedes
  • 1994: Świadek egzekucji (Witness to the Execution ) jako Jessica Traynor
  • 1996: Oblicze zła (Evil Has a Face) jako Gwen McGerrall
  • 1996: Pokonać los (Everything to Gain) jako Mallory Ashton Jordan Keswick
  • 2005: Obnażyć prawdę (Third Man Out) jako Ann Rutka

Seriale TV

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. J. M. Welsh: The Oliver Stone Encyclopedia. Scarecrow Press, 2013, s. 286. ISBN 978-0-8108-8352-9.
  2. Sean Young. Listal. [dostęp 2022-07-29]. (ang.).
  3. Sean Young Awards. FamousFix. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).
  4. Sean Young Biography (1959-). Film Reference. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).
  5. Sean Young Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).
  6. Sean Young Biography. Famous People. [dostęp 2022-07-29]. (ang.).
  7. Sean Young, Film Actress, Television Actress. Biography.com. [dostęp 2022-07-29]. (ang.).
  8. Sandra Brennan: Sean Young Biography. AllMovie. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).
  9. Sean Young. MovieActors.com. [dostęp 2015-07-29]. (ang.).
  10. Sean Young Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).
  11. Sandra Brennan, Rovi: Sean Young Biography. „The New York Times”. [dostęp 2015-07-29]. (ang.).
  12. Sean Young & James Woods. FamousFix. [dostęp 2022-07-29]. (ang.).
  13. Marta Górna: Sean Young, Rachael z Łowcy androidów: „Moja kariera przyhamowała, bo nie godziłam się na molestowanie”. „Gazeta Wyborcza”, 2017-06-14. [dostęp 2022-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-21)]. (pol.).
  14. Sean Young Facts. Famous Birthdays. [dostęp 2015-07-29]. (ang.).
  15. Sean Young Magazines. FamousFix. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).
  16. HRIFF 2021 Award Winners. Hollywood Reel Independent Film Festival. [dostęp 2022-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-21)]. (ang.).
  17. Sean Young Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-07-29]. (ang.).
  18. Stephen M. Silverman: Sean Young Removed from Governors Ball: Report. „People”, 2012-02-27. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).
  19. Melina Gerosa: The agony and ecstasy of Sean Young. „Entertainment Weekly”, 2007-01-30. [dostęp 2015-07-29]. (ang.).
  20. Actress Sean Young poses with husband Robert Lujan. Getty Images. [dostęp 2015-07-29]. (ang.).
  21. Sean Young steps out in a neck brace... ten days after Oscar party scuffle. „Daily Mail”. [dostęp 2015-07-29]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]