Przejdź do zawartości

Typografia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dysk z Fajstos
Johannes Gutenberg

Typografia (z gr. týpos „odbicie, forma”, gráphō „piszę”)[1] – termin funkcjonujący w kilku różnych znaczeniach[2]. Pierwszym zastosowaniem terminu „typografia” jest historyczne określenie drukarni[2]. Mianem tym określa się również technikę druku wypukłego, zwanego inaczej typograficznym. W trzecim, najszerszym ujęciu, typografia jest dziedziną koncentrującą się na kształtowaniu struktur i aranżacji języka w jego wizualnym wymiarze[3]. Zajmuje się ona doborem pisma, jego użyciem i składem, a także ustalaniem optymalnych norm pisarskich[4][5].

O typografii można mówić również w kontekście:

  • poligrafii, drukarstwa, raczej w znaczeniu tradycyjnym, związanym ze stosowaniem czcionek;
  • ogółu zagadnień dotyczących projektowania drukowanych liter i innych znaków pisarskich (zarówno czcionek, jak i fontów) oraz wzajemnych relacji pomiędzy tymi znakami i grupami znaków;
  • układu graficznego drukowanej strony;
  • sztuki użytkowej zajmującej się estetyką szaty graficznej publikacji;
  • układu graficznego strony w witrynie WWW.

Współczesne postrzeganie typografii

[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na swój interdyscyplinarny charakter typografia nie posiada jednej definicji[6]. Za jedną z trafniejszych można uznać definicję proponowaną przez Department of Typography and Graphic Communication Uniwersytetu w Reading, według której typografia to projektowanie ułatwiające czytanie i odbiór. Definicja ta we właściwy sposób określa przeznaczenie i cel typografii, nie ograniczając jej przestrzeni jedynie do nośnika papierowego. Obecnie podkreśla się, że typografia jest ważnym narzędziem w komunikacji wizualnej.

W ten sam sposób typografię definiują polscy badacze, m.in. Tomasz Bierkowski i Jacek Mrowczyk[6]. Według Tomasza Bierkowskiego zagadnienia związane z typografią dzielą się na dwie podstawowe grupy ukazujące jej formalny oraz funkcjonalny charakter. Ten pierwszy odnosi się do sztuki prawidłowego składu dzieła – układu graficznego, layoutu, wyglądu i estetyki publikacji, rozmieszczenia materiałów tekstowych i ilustracyjnych na stronie. Natomiast funkcjonalny charakter typografii określa osobę typografa jako interpretatora treści przekazu oraz pośrednika między nadawcą a odbiorcą[7].

Obecnie naturalnym środowiskiem typografii jest przestrzeń cyfrowa[6]. Dlatego też w definiowaniu typografii konieczne jest podkreślanie ciągłej potrzeby przystosowywania tej dziedziny sztuki do coraz nowocześniejszych technologii oraz dynamicznych zmian, z którymi typografia będzie musiała się zmierzyć w przyszłości[3]. Wykreowanie jednej, stałej i idealnej definicji typografii jest zadaniem trudnym do zrealizowania ze względu na nieustanną konieczność weryfikowania tej dyscypliny oraz dostosowywania jej do zachodzących zmian.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. typografia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-12-10].
  2. a b Michał Hurkacz, Typografia [online], 10 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-10].
  3. a b Phil Baines, Andrew Haslam, Pismo i typografia, Warszawa 2010, s. 6.
  4. Typografie, [w:] Internetový slovníček [online], Adaptic (cz.).
  5. Emanuel Poche, Encyklopedie českého výtvarného umění, Academia, 1975, s. 542 (cz.).
  6. a b c E. Repucho, Typografia w przestrzeni cyfrowej jako przedmiot badań bibliologicznych, „Acta Poligraphica” (vol. 7), 2016, s. 37.
  7. T. Bierkowski, O typografii, Gdańsk 2008, s. 59.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]