Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Airwolf/IAF

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Siły Powietrzne Izraela
זרוע האויר והחלל
Powołano 1948
Państwo Izrael Izrael
Wchodzi w skład Siły Obronne Izraela
Dowódca Aluf (generał) Ido Nehosztan
Liczba samolotów około 1 100
Flaga

Siły Powietrzne Izraela (hebr. זרוע האויר והחלל, Zroa HaAwir WeHahalal, w skrócie חיל האוויר, Hel HaAwir, Korpus Powietrzny; ang. Israeli Air Force) to siły powietrzne Izraela, część Izraelskich Sił Obronnych.

Uchodzą za jedne z najlepszych sił powietrznych świata, a ich potencjał bojowy - mimo stosunkowo niewielkiej liczebności - przewyższa (ze względu na wyższą jakość sprzętu, a przede wszystkim lepsze wyszkolenie) potencjał wojsk lotniczych państw ościennych[1], co udowodniły w serii wygranych konfliktów zbrojnych z państwami arabskimi w ciągu minionych sześćdziesięciu lat, w których zadawały przeważającym liczebnie wrogom straty proporcjonalnie większe od własnych.

Obecny potencjał IAF-u opiera się na samolotach produkcji amerykańskiej - głównie F-16. Od 7 kwietnia 2008 roku naczelnym dowódcą Sił Powietrznych Izraela jest generał Ido Nehosztan.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Praktycznie od zakończenia II wojny światowej trwały walki pomiędzy Żydami a Arabami zamieszkującymi sporne terytoria w Palestynie, które stopniowo przekształciły się w otwartą wojnę domową. Jesienią 1947 społeczność żydowska zaczęła przygotowywać się na wypadek arabskiej inwazji na Palestynę - ruch syjonistyczny zwiększył wydatki na dozbrajanie paramilitarnych oddziałów Hagany, która dwa tygodnie przed głosowaniem ONZ w sprawie Palestyny, w listopadzie 1947, utworzyła pierwsze żydowskie siły powietrzne[2] (Szerut Awir, hebr. שירות האוויר). W ich skład wchodziło początkowo kilkanaście lekkich samolotów wypożyczonych z żydowskich linii lotniczych "Aviron" (w tej liczbie były trzy polskie RWD-8, dwa RWD-13 i jeden RWD-15[3]) oraz zaledwie jedenastu pilotów. Siły te były używane do przeprowadzania zwiadu powietrznego oraz zaopatrywania odciętych społeczności żydowskich. Jeden z takich właśnie samolotów stał się pierwszą izraelską maszyną ostrzelaną w czasie lotu bojowego, jeszcze przed oficjalnym powstaniem państwa Izrael i jego sił zbrojnych, 27 stycznia 1948 roku[4].

Spitfire Mk IX
Avia S-199
P-51D Mustang
Mirage III
A-4N Ahit
F-4E Kurnass
Kfir
F-15A Baz
Lavi
F-16A Netz; maszyna ta, pilotowana przez płk. Ilana Ramona, wzięła udział w ataku na reaktor Osirak.
AH-1 Cefa
F-16I Sufa
AH-64 Pethen
F-15I Raam
Searcher

Ze względu na ogłoszone przez ONZ embargo na dostawy broni do obu walczących stron, Izrael rozpoczął pozyskiwanie uzbrojenia od państw bloku komunistycznego, gdzie Państwo Żydowskie było postrzegane jako potencjalny antyimperialistyczny sojusznik. Od marca 1948 roku z Czechosłowacji przemycano do Izraela broń, wkrótce zawarto też umowę na dostarczenie dziesięciu samolotów myśliwskich Avia S-199 (które w Izraelu powszechnie nazywano Messerschmittami, gdyż były czechosłowacką odmianą właśnie Bf 109)[5][6]. Pierwszy dotarł na miejsce 18 maja 1948 roku[7]. W początkowym okresie istnienia Izraela z CSRS dotarły także myśliwce Spitfire Mk IX, które trafiły tam wraz z powracającymi z frontu zachodniego pilotami czechosłowackimi, a także uzyskane za pieniądze Żydów amerykańskich transportowe C-54 i C-47, wiozące także części samolotów i inne uzbrojenie. Oprócz tego prowadzono działania mające uniemożliwić podobne wzmocnienie strony arabskiej (posunięto się nawet do zniszczenia hali produkcyjnej zakładów Macchi, w której przygotowywano do wysyłki do Egiptu myśliwce C.205)[8].

Najprawdopodobniej pierwszą prawdziwą misją bojową wykonaną na samolotach bojowych był zrealizowany wieczorem 29 maja nalot na kolumnę egipskich wojsk zbliżających się do Aszdodu. Cztery Avie S-199, każda uzbrojona w dwie siedemdziesięciokilogramowe bomby, odnalazły i udanie zaatakowały cel. Pilotami byli: dowódca Lou Lenart (amerykański ochotnik), Moddy Alon, Ezer Weizmann oraz Eddie Cohen (ochotnik z Południowej Afryki, zginął, rozbijając samolot przy lądowaniu na nieznanym mu lotnisku, które omyłkowo wziął za swoją bazę)[9]. 3 czerwca 1948 tenże Moddy Alon, ponownie na Avii, zestrzelił nad Tel Awiwem dwa egipskie samoloty transportowe C-47 przebudowane na bombowce - były to pierwsze powietrzne zwycięstwa Izraela[10][11].

Wkrótce zaczęły przybywać także maszyny produkcji amerykańskiej dostarczane przez podstawione firmy kupujące je z demobilu do użytku cywilnego. Wśród zakupionych samolotów znalazły się bombowce B-17 i myśliwce P-51, wszystkie jednak pozbawione uzbrojenia, które trzeba było w sposób prowizoryczny instalować na miejscu; nie ustawano przy tym w staraniach o wzmocnienie sił powietrznych praktycznie każdym samolotem przedstawiającym choć śladową wartość bojową, niezależnie od kraju pochodzenie (w sierpniu przybyły na przykład cztery Beaufightery)[12]. Przybywali też wyszkoleni i doświadczeni specjaliści, w tym piloci, ludzie pochodzenia żydowskiego chcący się osiedlić w nowo powstałym państwie.

 Osobny artykuł: I wojna izraelsko-arabska.

Embargo zniesiono wkrótce po zakończeniu działań wojennych i niedługo przestarzałe Avie i wyeksploatowane Spitfire'y zostały zastąpione dostarczonymi z USA, tym razem już oficjalnie, Mustangami. Kiedy Stany Zjednoczone przerwały dostawy ze względu na wojnę w Korei, głównym dostawcą na wiele lat została Francja, która dostarczyła wpierw myśliwce Dassault MD 450 Ouragan, a następnie Dassault MD 454 Mystère IVA (Ouragany przekwalifikowano wówczas na szturmowce) - na tym sprzęcie Izrael musiał stawić czoła Egiptowi w czasie operacji sueskiej.

Egipcjanie dysponowali sprzętem o zbliżonych możliwościach - radzieckimi MiG-ami-15 i brytyjskimi Meteorami. Piloci izraelscy byli jednak lepiej wyszkoleni i mieli wsparcie ze strony brytyjskich oraz francuskich sił powietrznych, dzięki czemu w wojnie powietrznej odnieśli zwycięstwo. W walkach utracono piętnaście maszyn, niszcząc 255 egipskich samolotów[13].

 Osobny artykuł: Kryzys sueski.

W latach 60. izraelskie lotnictwo zostało wzmocnione francuskimi myśliwcami Super Mystère'ami i Mirage'ami IIIC, szturmowymi Vautourami, treningowymi odrzutowcami CM.170 Magister oraz śmigłowcami Super Frelon. Wznowiono też dostawy z USA - kupiono helikoptery Sikorsky H-34 i Bell 205 oraz szturmowe A-4H Skyhawk. Na tych maszynach, ponownie w największej mierze dzięki lepszemu wyszkoleniu, IAF odniósł zwycięstwo nad połączonymi arabskimi wojskami powietrznymi w wojnie sześciodniowej.

Siły państw arabskich utraciły w niej co najmniej 450 statków powietrznych, w tym blisko 150 nowoczesnych myśliwców MiG-21. Straty Izraela były dwunastokrotnie mniejsze - zaledwie 36 maszyn[14]. Egipt potrzebował ponad dwóch lat, by przynajmniej częściowo odbudować potencjał bojowy swojego lotnictwa i rozpocząć pierwsze naloty na cele izraelskie na Synaju, podczas gdy Żydzi praktycznie cały czas prowadzili pojedyncze ataki na wybrane cele arabskie.

Niestety dla Izraela, jedną z konsekwencji wojny sześciodniowej było wycofanie się Francji z dalszych dostaw sprzętu wojskowego, co oznaczało, iż wiodącą rolę ponownie przejąć muszą Amerykanie[8]. W czerwcu 1969 roku amerykański prezydent Lyndon B. Johnson podjął decyzję o sprzedaży do Izraela ciężkich helikopterów transportowych CH-53 Super Stallion[15], natomiast 5 września dotarły pierwsze myśliwce bombardujące F-4E Phantom[16]. Niebawem, w roku 1973, zza Atlantyku przybyły nowe A-4N Skyhawk. Izraelski wywiad wszedł też w posiadanie dokumentacji Mirage'a 5, których produkcję wkrótce podjął izraelski przemysł[17]; maszyny otrzymały nazwę Nesher (Orzeł) i stały się podstawą do stworzenia samolotów Kfir (Lwiątko)[8].

 Osobny artykuł: Wojna sześciodniowa.

W konflikcie znanym jako wojna Jom Kippur wzięły już udział dostarczone z USA Skyhawki (których IAF miał do dyspozycji 150 w linii) i Phantomy (140)[18]. Oprócz tego do dyspozycji pozostawały Mirage'e III (50), Vautoury (8) i Super Mystère (12). Oprócz tego 20 A-4 i 36 F-4 czekało w rezerwie. Stan lotnictwa uzupełniało 66 maszyn transportowych C-130, C-47, C-97 i Noratlas oraz 50 śmigłowców Super Frelon, CH-53 i Bell 205.

Początkowo siły powietrzne przeznaczono do ataków spowalniających na nacierające wojska arabskie, ale i nad Kanałem Sueskim, i nad Wzgórzami Golan IAF napotkał silną i dobrze zorganizowaną obronę przeciwlotniczą (artyleryjską i rakietową), która zadała Izraelczykom poważne straty - osiemdziesiąt maszyn w pierwszym tygodniu walk, zestrzelonych głównie przez rakiety systemu Kub, przeciwko którym nie dysponowano skutecznymi środkami walki radioelektronicznej. W związku z tym skoncentrowano wysiłki przede wszystkim na unieszkodliwieniu arabskiej obrony przeciwlotniczej, w pierwszej kolejności syryjskiej. Operacje przeprowadzano przy użyciu szerokiego wachlarza elektronicznych środków przeciwdziałania, aktywnych i pasywnych, po czym następowało uderzenie lecących na niskim pułapie maszyn szturmowych. Kluczowe dla powodzenia ataków było zaskoczenie, więc aby je uzyskać, izraelskie siły powietrzne kilkakrotnie złamały prawo międzynarodowe, wlatując nad terytorium Syrii znad Libanu. Akcje zakończyły się sukcesem - w ciągu czterech dni, za cenę trzydziestu własnych samolotów, unieszkodliwiono 50% wyjściowego stanu środków zwalczania celów latających[19].

W powietrzu ponownie decydujące okazało się wyszkolenie pilotów oraz skuteczniejszy system dowodzenia - w ciągu tygodnia Syria utraciła osiemdziesiąt samolotów (rekord dzienny: 27[19]), strącając jedynie sześć wrogich maszyn. Myśliwce ścierały się zazwyczaj na niskich pułapach i w dużych grupach, co dawało przewagę latającym na Mirage'ach III pilotom izraelskim. Piloci arabscy, latający na MiG-ach-21, nie potrafili wykorzystać atutów swoich maszyn (głównie w walce pionowej) i mimo apeli doradców radzieckich podejmowali próby walki poziomej - z fatalnym dla siebie skutkiem[20].

Dużo trudniejszym przeciwnikiem okazali się Egipcjanie, którzy przy współpracy radzieckich doradców opracowali skuteczne metody przeciwdziałania izraelskim atakom. W związku z tym nastąpiło odwrócenie tradycyjnej sytuacji - to nie lotnictwo umożliwiło działanie wojskom lądowym, ale wojska lądowe, prąc do przodu i niszcząc wrogie stanowiska obrony, stworzyły lotnictwu korytarz, którym mogło się przedrzeć wgłąb terytorium wroga. Aby zniszczyć egipskie samoloty, zastosowano taktykę, w ramach której jedna grupa izraelskich maszyn przypuszczała pozorowany atak na cel lądowy, natomiast druga nadlatywała nad lotnisko w chwili, gdy powracające z lotu egipskie maszyny wyznaczone do obrony tamtego celu powracały do bazy i całkowicie bezbronne kołowały do schronohangarów.

W wojnie Jom Kippur Izrael stracił 110 samolotów, z czego większość wskutek ognia z ziemi. Arabowie zaś 465 samolotów i śmigłowców, z czego większość (Egipt - 84%, Syria - 80%) w walkach powietrznych[19].

 Osobny artykuł: Wojna Jom Kippur.

3 lipca 1976 roku pięć izraelskich samolotów C-130H Hercules (dwanaście maszyn zakupiono w latach 1971-1976) przetransportowało komandosów Sayeret Matkal do Entebbe w Ugandzie, gdzie odbili z rąk porywaczy zakładników - pasażerów porwanego samolotu Airbus A300 linii Air France[21].

 Osobny artykuł: Operacja Entebbe.

Inną niekonwencjonalną operacją przeprowadzoną przez IAF był wykonany w 1985 roku nalot na kwaterę główną Organizacji Wyzwolenia Palestyny niedaleko Tunisu. Trasę od macierzystych baz, liczącą ponad dwa tysiące kilometrów, samoloty F-15 pokonały, wykonując tankowania w powietrzu. Ponadto izraelskie siły powietrzne wielokrotnie przeprowadzały skomplikowane operacje ewakuowania Żydów z innych państw do Izraela. W maju 1991 przeprowadzono Operację Salomon w której 35 samolotów wykonało 41 rund na trasie Etiopia-Izrael, ewakuując w ciągu 33 godzin ponad 14 tys. Żydów[22].

 Osobny artykuł: Operacja Salomon.

W latach 1976-1978 dostarczono pierwszą partię 25 samolotów F-15 A/B Eagle, które już w 1979 roku zostały użyte bojowo - w marcu tego roku strąciły syryjskiego MiG-a-21 nad Libanem, a do połowy roku 1982 bilans izraelskich Eagle'ów w walkach z Syryjczykami wynosił już 15:0[8]. Dodatkowo, użyte w roli maszyn myśliwsko-szturmowych, zniszczyły dnia 9 czerwca dziewiętnaście syryjskich wyrzutni rakiet przeciwlotniczych w Dolinie Bekaa. W tydzień po tej operacji IAF zestrzelił (bez potwierdzonych strat własnych) dziewięćdziesiąt maszyn syryjskich, z czego połowa przypadła na F-15. Innym znaczącym sukcesem maszyn tego typu było strącenie nieoznakowanego MiG-a-25.

W tym samym okresie debiut bojowy zaliczył jedyny pozostający obecnie w służbie (chociaż od drugiej połowy lat 90. nie w czynnej) samolot odrzutowy rodzimej produkcji - Kfir. Początkowo odnosił sukcesy jako maszyna uderzeniowa, jednak szybko okazało się, iż jego konstrukcja znacząco utrudnia obsługę naziemną i wskutek tego na już początku lat 90. w służbie pozostawało jedynie około dziewięćdziesięciu z dwustu wyprodukowanych samolotów, choć była to wówczas konstrukcja zaledwie piętnastoletnia. Potwierdzona jest strata jednego Kfira - w 1983 roku nad Bejrutem[18].

Wcześniej, 7 czerwca 1981 roku, IAF przeprowadził Operację Opera, która przeszła do historii jako jedyny atak lotniczy na reaktor jądrowy. Osiem samolotów F-16 uzbrojonych w bomby Mark 84, eskortowanych przez sześć F-15, przeleciało nad terytorium Jordanii i Arabii Saudyjskiej, udanie zbombardowało cel, reaktor Osirak, i powróciło do baz, nie napotykając irackich samolotów i nie ponosząc strat od ognia z ziemi.

 Osobny artykuł: Operacja Opera.

Pierwsze maszyny typu F-16 trafiły do Izraela w roku 1980, będąc "nagrodą" od administracji amerykańskiej za podpisane dwa lata wcześniej w Camp David porozumienie z Egiptem. Samoloty te przeznaczone były pierwotnie dla Iranu, który po rewolucji islamskiej stał się wrogiem USA; dostawy dla Izraela również zostały chwilowo wstrzymane po ataku na Osirak (który, choć udany z perspektywy militarnej, wywołał też wielki skandal dyplomatyczny), ale i tak zakończono je w 1982 roku. Debiutem bojowym Falconów (nazwanych tam Netz, co również znaczy sokół) było starcie z dwoma syryjskimi śmigłowcami Mi-8 (i zestrzelenie ich) nad libańskim miastem Zahla[18].

 Osobny artykuł: Pokój dla Galilei.

Nową partię, w skład której weszły nie tylko maszyny A/B, ale także C/D, dostarczano od 1985 roku. Gdy ukończono realizację zamówienia, IAF miał na stanie: 57 F-16A, 7 F-16B, 59 F-16C i 26 F-16D. Zamówienie dalszych sześćdziesięciu w wersji C/D Block 40 było konsekwencją rezygnacji z programu własnego samolotu podobnej klasy, IAI Lavi. W Izraelu przeprowadzono głęboką modernizację wyposażenia elektronicznego, w ramach której powiększono też owiewkę pod statecznikiem pionowym; dokładne informacje o rodzaju umieszczonego tam ekwipunku są tajne. Na rok 1991 bilans walk powietrznych izraelskich F-16 według danych oficjalnych wynosił 44:0.

W styczniu 1991 wybuchła I wojna w Zatoce Perskiej, podczas której Irak wystrzelił przeciwko Izraelowi 35 pocisków rakietowych Scud. Była to pierwsza wojna w której izraelskie siły powietrzne nie odegrały czynnej roli, ograniczając się jedynie do patrolowania przestrzeni powietrznej kraju. Do obrony przeciwrakietowej Izraela zainstalowano baterie rakiet Patriot[23].

Wspomniane doświadczenia, a przede wszystkim ciężkie straty poniesione w wojnie Jom Kippur uświadomiły izraelskim decydentom konieczność posiadania zaawansowanych maszyn rozpoznawczych i do walki radioelektronicznej. Do tego celu zaadaptowano przede wszystkim sześć wycofanych z linii lotniczych samolotów pasażerskich Boeing 707-320, a jako uzupełnienie zastosowano wojskowe wersje mniejszych samolotów, takich jak Beechcraft King Air (pod oznaczeniem RU-21). Dla zadań rozpoznawczych nabyto amerykańskie E-2C Hawkeye, a także rozpoczęto produkcję własnych rozpoznawczych bezpilotowców. Od 2006 roku trwa też przystosowywanie samolotów Gulfstream G550 do roli nośników radiolokacyjnego systemu wczesnego ostrzegania[24]. Boeingi 707 zakupione od El Al zostały też przeznaczone do roli latających tankowców. W maju 1989 podjęto także decyzję o zakupie rakiet klasy ziemia-powietrze FIM-92 Stinger[25].

Doświadczenia z wojny Jom Kippur stały się też przyczyną zakupu pierwszych wyspecjalizowanych śmigłowców bojowych - już w 1976 roku rozpoczęto testy na helikopterach Bell AH-1G Cobra, ale dopiero w latach 80. dokonano zakupów dla jednostek liniowych. Do Izraela trafiło czterdzieści AH-1 różnych wersji i trzydzieści pięć MD 500. Szturmowe Cobry okazały się być szczególnie skuteczne w walce z islamskimi bojownikami w Palestynie i Libanie. Zaowocowało to złożeniem zamówienia na dziewiętnaście helikopterów szturmowych AH-64 Apache, które zrealizowano w 1990 roku (wraz z nimi do Izraela trafiły cztery OH-58D pełniące funkcję maszyn zwiadowczych i naprowadzających). Wkrótce do Izraela trafiły kolejne Apache.

Ważną rolę w IDF odgrywają śmigłowce transportowe (w przeciwieństwie do samolotów, których wykorzystanie jest zasadniczo nieopłacalne w tak małym kraju[26]). Już w 1973 roku zakupiono w USA maszyny Sikorsky S-65. Zakupy różnych wersji tego śmigłowca, nie tylko w USA, ale także na przykład w Austrii trwały aż do lat 90. Jedyna potwierdzona utrata CH-53 nastąpiła w czasie wojny Jom Kippur. Do drobniejszych zadań (zadania łącznikowe, nadzorowanie terytoriów, zwalczanie partyzantów) wykorzystuje się flotę kilkudziesięciu UH-1 w różnych wersjach. W latach 90. zaczęto też wprowadzać na wyposażenie UH-60 Black Hawk (od 1994) i AS-565 Atalef (od 1997)[27].

W konkursie z roku 1993 podjęto decyzję o zakupie 25 samolotów F-15I Raam, opracowanej według izraelskich zapotrzebowań wersji F-15E Strike Eagle (konkurentami były F/A-18 i nowa, istniejąca dopiero w fazie projektowej, wersja F-16). Obecnie Izrael jest największym - po USA - użytkownikiem F-16. Kiedy więc pojawiła się konieczność zakupienia nowych maszyn dla IAF, powrócono do uprzednio odrzuconej koncepcji F-16. Tak powstała wersja dwumiejscowa wersja F-16I, będąca, zgodnie z izraelską doktryną, maszyną przeznaczoną nie do szkolenia, ale do wykonywania bardzo złożonych zadań bojowych, w których samodzielny pilot mógłby zostać obarczony zbyt dużą ilością obowiązków. W 2001 roku ostatecznie uzgodniono, iż strona amerykańska za kwotę 4,5 mld USD dostarczy 102 samoloty. Pierwsza jednostka wyposażona w te maszyny uzyskała gotowość w roku 2004. Gdy dostawy dobiegną końca w roku 2009, Izrael mieć będzie łącznie 361 F-16 (o ile w międzyczasie nie odnotuje dalszych strat; jak dotąd utracono jednego F-16I[28]).

Od czasu pierwszej wojny libańskiej w latach 1982-1985 Siły Powietrzne Izraela nie uczestniczyły w żadnym otwartym konflikcie zbrojnym aż do drugiej wojny libańskiej toczonej latem 2006 roku, w której IAF odegrał wiodącą rolę. Operacje izraelskie w Libanie rozpoczęły się właśnie od nalotów dokonywanych przez IAF, między innymi na wiele odcinków głównej drogi kraju, łączącej Bejrut z Damaszkiem (przy pomocy samolotów), a także cywilno-wojskowy międzynarodowy port lotniczy im. Rafika Haririego (przy pomocy śmigłowców)[29].

 Osobny artykuł: II wojna libańska.

Struktura i szkolenie

[edytuj | edytuj kod]
Struktura dowodzenia.

W 1991 roku w siłach powietrznych służyło około 28 000 żołnierzy, a dodatkowo do ich dyspozycji pozostawało 9000 rezerwistów.

W tamtym okresie szkolenie składało się z czterech etapów. Podstawowe szkolenie odbywało się na małych samolotach Piper Cub, a następnie na odrzutowych maszynach Fouga Magister lub ich ulepszonej izraelskiej wersji produkowanej przez IAI (samoloty te wciąż są wykorzystywane, mimo że są już wiekowe i od końca lat 80. planowane jest zastąpienie ich nowymi). Charakter etapu trzeciego zależał od przydziału, jaki otrzymał dany pilot - wyznaczeni do pilotowania odrzutowców szkolili się na TA-4, piloci transportowców na Aravach, zaś śmigłowców - na wycofanych już Bellach 206. Ostatni etap następował już w jednostkach liniowych, na maszynach, których piloci mieli używać w codziennej służbie. Wyjątkiem od tej reguły byli piloci F-15, którzy szkoleni byli w USA z wykorzystaniem tamtejszego symulatora.

Lista dowódców Sił Powietrznych

[edytuj | edytuj kod]
Ido Nehosztan - obecny dowódca

Doktryna

[edytuj | edytuj kod]

W atakach na cele naziemne Izrael wciąż stawia w dużej mierze na bomby niekierowane, którym precyzję trafienia zapewnia wysokiej klasy komputer bombardierski. Głównymi wykonawcami zadań szturmowych są dwumiejscowe F-16 - ze wzbogaconą awioniką, zmieniono je z maszyn szkolno-bojowych w uderzeniowe, przystosowane do realizowania szczególnie skomplikowanych zadań[18].

Dużą wagę przywiązuje się do możliwości wykonywania taktycznych desantów na tyłach przeciwnika - do tego właśnie celu utrzymywana jest flota ciężkich i średnich śmigłowców transportowych. Mimo niewielkich rozmiarów kraju Izraelczycy utrzymują flotę latających tankowców. Jest to odzwierciedlenie doktryny politycznej zakładającej obronę interesów Izraela i Żydów na całym świecie[18]. Ze względu na dużą wagę przykładaną do ochrony życia żołnierzy, w izraelskich siłach powietrznych występuje duże nasycenie bezpilotowcami rozpoznawczymi i bojowymi, produkcji zarówno amerykańskiej jak i rodzimej.

Mimo posiadania stosunkowo dobrze rozwiniętego przemysłu lotniczego Izrael nie produkuje obecnie ani nie rozwija żadnej własnej konstrukcji samolotu załogowego. Jest jednak w stanie dokonywać głębokich modernizacji sprzętu, zarówno własnego jak i należącego do kontrahentów zagranicznych. Z tych możliwości szeroko korzysta IAF, a zwłaszcza izraelskie F-16, w których modyfikacje widoczne są w wyglądzie zewnętrznym maszyn.

Oficjalnie określone przeznaczenie IAF-u[30] to:

  • Obrona państwa Izrael przed atakiem z powietrza oraz obrona strefy operacji prowadzonych przez Siły Obronne Izraela.
  • Uzyskanie panowania w powietrzu w strefie operacji prowadzonych przez Siły Obronne Izraela.
  • Uczestnictwo w walkach prowadzonych na lądzie i morzu.
  • Uderzanie w cele położone w głębi terytorium wroga.
  • Prowadzenie zwiadu z powietrza i współuczestniczenie w tworzeniu i ocenianiu ogólnego obrazu wywiadowczego.
  • Transportowanie wojsk, wyposażenia i uzbrojenia.
  • Prowadzenie poszukiwania, ratownictwa i ewakuacji.
  • Wykonywanie operacji specjalnych.
  • Ciągłe rozbudowywanie i wzmacnianie się w ramach ogólnego planu ulepszania IDF-u.

Wyposażenie

[edytuj | edytuj kod]
Typ Nazwa hebrajska W służbie w roku 1991[8] W służbie w roku 2008[31] W służbie od Producent
F-16 A/B Netz 75 108 1980  Stany Zjednoczone
F-16C/D Barak 16 136 ?  Stany Zjednoczone
F-16I Sufa 0 80 2004  Stany Zjednoczone
F-15I Raam 0 25 1998  Stany Zjednoczone
F-15 A/B/C/D Baz 72 72 1976  Stany Zjednoczone
F-4E Kurnass 2000 115 50 1969  Stany Zjednoczone
A-4 Ahit 140 44 1967  Stany Zjednoczone
Kfir - 130 5 1976  Izrael
Fouga/IAI CM.170 Snunet/Cukit 80 40 1960  Francja,  Izrael
PA-18 - 20 0 ?  Stany Zjednoczone
E-2C Kite 4 0 ?  Stany Zjednoczone
Boeing 707 Rem[32] 15 13 1976  Stany Zjednoczone
Arava - 4 9 1984  Izrael
C-130 Karnaf[33] 21 17 1970  Stany Zjednoczone
KC-130 Karnaf 2 3 1976  Stany Zjednoczone
C-47 Pere/Barwaz 18 0 1948  Stany Zjednoczone
Gulfstream G550 ? 0 2 2006  Stany Zjednoczone
RU-21A Cofit 3 0 ?  Stany Zjednoczone
RC-12D Kukija 6 0 ?  Stany Zjednoczone
BN-2A Islander ? 4 0 ?  Szwajcaria
Beech Queen Air 80 Zamir 16 0 ?  Stany Zjednoczone
Do 27 Dror 6 0 ?  Francja
Do 28B Agur 14 ? ?  Francja
IAI Westwind - 3 0 ?  Izrael
Cessna 206C ? 25 0 ?  Stany Zjednoczone
Cessna 172 ? 2 0 ?  Stany Zjednoczone
Beechcraft Bonanza Hofit 0 22 ?  Stany Zjednoczone
Socata TB-21 Paszosz 0 22 1995  Francja
Grob G-120 Snunit 0 27[34] 2003  Niemcy
AH-64 Pethen 18 45 1990  Stany Zjednoczone
AH-1 Cefa 45 45 1981  Stany Zjednoczone
Hughes MD 500 Lahatut 36 2 1979  Stany Zjednoczone
CH-53 Jasur 40 38 1970  Stany Zjednoczone
S-65 Jasur 2 0 1970  Stany Zjednoczone
Bell 212 ? 25 0 ?  Stany Zjednoczone
Agusta AB 212 Anafa 32 0 ?  Włochy
Bell 206 Seyfan / Seyfaneet 44 0 ?  Stany Zjednoczone
HH-65 Dolfin 2 ? ?  Francja
UH-60 Namer 0 49 1994  Stany Zjednoczone
AS 565SA ? 0 5 1995  Francja

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Źródła

[edytuj | edytuj kod]
  • Piotr Abraszek. Izrael proponuje modernizację indyjskich Mirage 2000. „nowa Technika Wojskowa”. Czerwiec 2007, 2007. Andrzej Kiński. Warszawa: Magnum-X sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.). 
  • Jerzy Biziewski, Krzysztof Kubiak: Yom Kippur. Warszawa: Altair, 1995, seria: Największe bitwy XX wieku. ISBN 83-86217-13-8. (pol.).
  • Piotr Cebulok. Izraelskie Siły Lotnicze - Historia i teraźniejszość. „nowa Technika Wojskowa”. 11/95, 1995. Cezary Szoszkiewicz. Warszawa: Magnum-X sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.). 
  • Martin Mamula. Najnowsze wersje Sokoła, cz. II. „nowa Technika Wojskowa”. Październik 2006, 2006. Andrzej Kiński. Warszawa: Magnum-X sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.). 
  • Gordon Thomas: Szpiedzy Gideona. Mossad, tajna historia. Warszawa: Magnum, 2005. ISBN 83-89656-07-8. (pol.).
  • The Institute for National Security Studies: Israel. 23 marca 2008. [dostęp 13 sierpnia 2008]. (ang.).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Piotr Cebulok. Izraelskie Siły Lotnicze - Historia i teraźniejszość. „nowa Technika Wojskowa”. 11/95, 1995. Cezary Szoszkiewicz. Warszawa: Magnum-X sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.). 
  2. ↑ 1948: The War of Independence. [w:] The Jewish Virtual Library [on-line]. [dostęp 14 sierpnia 2008]. (ang.).
  3. ↑ Samoloty RWD w Brazylii, Izraelu i USA. [w:] Samoloty Wojskowe Świata 1935-1945 - Maciej Stefanicki [on-line]. [dostęp 14 sierpnia 2008]. (pol.).
  4. ↑ Flight Log. January - February 1948. [w:] Israeli Air Force - the official website [on-line]. [dostęp 15 sierpnia 2008]. (ang.).
  5. ↑ Flight Log. March - April 1948. [w:] Israeli Air Force - the official website [on-line]. [dostęp 15 sierpnia 2008]. (ang.).
  6. ↑ Messerschmitt Me-109. [w:] HistoryNet.com [on-line]. [dostęp 14 sierpnia 2008]. (ang.).
  7. ↑ Flight Log. May 15th - 31st 1948. [w:] Israeli Air Force - the official website [on-line]. [dostęp 15 sierpnia 2008]. (ang.).
  8. ↑ a b c d e Piotr Cebulok. Izraelskie Siły Lotnicze - Historia i teraźniejszość. „nowa Technika Wojskowa”. 11/95, s. s. 20, 1995. Cezary Szoszkiewicz. Warszawa: Magnum-X sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.). 
  9. ↑ Lou Lenart. [w:] 101 Squadron [on-line]. [dostęp 14 sierpnia 2008]. (ang.).
  10. ↑ Avia S.199. [w:] Jewish Virtual Library [on-line]. [dostęp 14 sierpnia 2008]. (ang.).
  11. ↑ Flight Log. June - July 1948. [w:] Israeli Air Force - the official website [on-line]. [dostęp 16 sierpnia 2008]. (ang.).
  12. ↑ Flight Log. August - September 1948. [w:] Israeli Air Force - the official website [on-line]. [dostęp 16 sierpnia 2008]. (ang.).
  13. ↑ Daniel Yergin: The Prize: The Epic Quest for Oil, Money, and Power.. Nowy Jork: Simon & Schuster, 1991. ISBN 0-671-50248-4.
  14. ↑ Six Day War. [w:] Zionism and Israel - Encyclopedic Dictionary [on-line]. [dostęp 14 sierpnia 2008]. (ang.).
  15. ↑ Israel Air Force - the official website: April - June 1969. [dostęp 20 sierpnia 2008]. (ang.).
  16. ↑ Israel Air Force - the official website: September - October 1969. [dostęp 20 sierpnia 2008]. (ang.).
  17. ↑ Gordon Thomas: Szpiedzy Gideona. Mosad, tajna historia. Warszawa: Magnum, 2005, s. 84. ISBN 83-89656-07-8. (pol.).
  18. ↑ a b c d e Piotr Cebulok. Izraelskie Siły Lotnicze - Historia i teraźniejszość. „nowa Technika Wojskowa”. 11/95, s. s. 21, 1995. Cezary Szoszkiewicz. Warszawa: Magnum-X sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.). 
  19. ↑ a b c Jerzy Biziewski, Krzysztof Kubiak: Yom Kippur. Warszawa: Altair, 1995, s. 44-48, seria: Największe bitwy XX wieku. ISBN 83-86217-13-8. (pol.).
  20. ↑ Sowieci ułożyli nawet na ten temat prostą rymowankę - widisz miraż, nie łożis w wiraż.
  21. ↑ Gordon Thomas: Szpiedzy Gideona. Mossad, tajna historia. Warszawa: Magnum, 2005, s. 145-146. ISBN 83-89656-07-8. (pol.).
  22. ↑ Israel Air Force - the official website: 1991. [dostęp 21 sierpnia 2008]. (ang.).
  23. ↑ Israel Air Force - the official website: 90th. [dostęp 21 sierpnia 2008]. (ang.).
  24. ↑ Piotr Abraszek. G550 dla Izraela. „Nowa Technika Wojskowa”. Październik 2006. s. s. 6. 
  25. ↑ Israel Air Force - the official website: 1989. [dostęp 20 sierpnia 2008]. (ang.).
  26. ↑ Użytkowane są jednak amerykańskie C-130, obecnie przechodzące modernizację. W 2012 roku rozpoczną się też dostawy Herculesów w wersji J. Za: Piotr Abraszek. Izrael interesuje się C-130J. „Nowa Technika Wojskowa”. Maj 2008. s. s. 6. 
  27. ↑ Israel Air Force - the official website: 1997. [dostęp 21 sierpnia 2008]. (ang.).
  28. ↑ Samolot rozbił się przy starcie w 2006 roku. Pilot katapultował się i wyszedł z wypadku bez obrażeń. Zobacz: Amos Harel: IDF fighter jet crashes during take-off in Negev; no injuries. (ang.).
  29. ↑ Israeli Jets Bomb Main Road Between Beirut and Damascus. FOXNews.com. (ang.).
  30. ↑ Mission Statmen. [w:] Israel Air Force [on-line]. [dostęp 19 sierpnia 2008]. (ang.).
  31. ↑ The Institute for National Security Studies: Israel. 23 marca 2008. [dostęp 13 sierpnia 2008]. (ang.).
  32. ↑ Nazwa odnosi się do wersji podstawowej. RC707 oznaczony jest Barbur, KC707 - Saknaje, natomiast EC707 - Czasida.
  33. ↑ EC-130 otrzymały nazwę Jonszuf.
  34. ↑ Formalnie stanowią własność prywatną
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:Airwolf/IAF&oldid=73243741”