Zwój rzęskowy

Zwój rzęskowy – w anatomii człowieka zwój nerwowy znajdujący się za gałką oczną przy II nerwie czaszkowym. Ma kształt czworobocznej płytki barwy szaroróżowej o długości około 2 mm. Leży w głębi oczodołu, w przybliżeniu na granicy jego tylnej i środkowej jednej trzeciej części, na powierzchni bocznej nerwu wzrokowego, przyśrodkowo od mięśnia prostego bocznego. Przez ten zwój przebiegają włókna współczulne, przywspółczulne oraz czuciowe. Po wyjściu z tego zwoju włókna przywspółczulne ulegają przełączeniu na włókna motoryczne dla mięśni oka.

Zwój ma trzy gałęzie doprowadzające:

• Korzeń czuciowy – zwany też długim, gałąź nerwu nosowo-rzęskowego.
• Korzeń przywspółczulny – zwany też krótkim lub okoruchowym, gałąź nerwu okoruchowego.
• Korzeń współczulny – prowadzi włókna pozazwojowe ze zwoju szyjnego górnego pnia współczulnego biegnące drogą splotu szyjno-tętniczego wewnętrznego oraz splotu jamistego^[1].

Włókna prowadzone gałęzią współczulną do zwoju rzęskowego (łac. ramus sympathicus ad ganglion ciliare) ze splotu szyjno-tętniczego wewnętrznego, zaopatrują motorycznie:

• mięsień rozwieracz źrenicy,
• mięsień oczodołowy,
• mięsień tarczkowy.

Włókna pochodzące znerwu okoruchowego zaopatrują motorycznie:

• mięsień zwieracz źrenicy,
• mięsień rzęskowy.

• Fotoatlas Neuroanatomie, Elsevier,Urban&FischerVerlag, 2007 - 136 Seiten, Thomas Deler
• Bochenek, Adam; Reicher, Michał.Anatomia człowieka. Tom 5. Red. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012, 596 s. ISBN 978-83-20-03258-1