Ya-tyen
.jpg)
Ya-tyen / Athen “Si-la a kamu, Αθήνα, Low-ma, Athína,[aˈθina], kasumamadan Low-ma a kam, Ἀθῆναι, Low-ma a kamu Athēnai” nu si-la a angangan, u satabakiay a tukuy nu Si-la. Ya-tyen tini i Pal-ti-cowng hay a mali, u buyu' amin ku taliyuk, tapiingan nu bayu, satip timulan a laed nu Ay-cin a bayu ba-li-lung-wan 8 kung-li, tungus caledesay a ti-cong hay a kuti’a demiad. Ci-bey-su-s sa’wac atu I-li-Sow-ssa’wac caliway sat u tukay. labu nu tukay yadah ku adidi’ay a buyu.
雅典（希臘語：Αθήνα，羅馬化：Athína，[aˈθina]；古希臘語：Ἀθῆναι，羅馬化：Athēnai）是希臘首都，也是希臘最大的城市。雅典位於巴爾幹半島南端，三面環山，一面傍海，西南距愛琴海法利龍灣8公里，屬亞熱帶地中海氣候。基菲索斯河和伊利索斯河穿城而過。市內多小山。
Ya-tyen u sabalakiay a tukay nu kitakit, iza ku nisulitan tu nu likiai katanaya’ katukuh 3000 tatu a mihcaan. ayza u Ya-tyen Ow-cow nu sakawalu nu tabakiay a tukay. Ya-tyen nu Si-la a kezey, situngusay tu kalisiw, kung-ye, cen-ce atu angangan nu lalangawan. Ya-tyen nu Ow-mung angangan nu mikawaway tu pisiwbay.
雅典是世界上最老的城市之一，有記載的歷史就長達3000多年。現在雅典是歐洲第八大城市。雅典是希臘經濟、財政、工業、政治和文化中心。雅典也是歐盟商業中心之一。
tukayay a tademaw 330 emang, cunus tu bataday a tademaw pulung iza ku380 emang ku tademaw. tukay ahebal 39 pin-bwang-kung-li, cunus tu bataday a 412 pin-bang-kung-li.
市區人口330萬，加上郊區人口共有380萬人口。城市的面積為39平方公里，加上郊區為412平方公里。
Ku-Ya-tyen sa u icelangay asakaput a tukay, kitakit u singanganay a lalangawan nu subabaday a tukay. Si-la u nu si-bang-ce-sye a ziyun, nu Pow-la-tu-syen atu Ya-li-s-tuw-te a pisakamuan micudad a kitizaan. Su-ke-la-ti, Si-Low-tow-te, Pow-li-ke-li, Su-bu-kke-le-s,A-li-s-tow0ben,Ow-li-pi-te-s, Ay-s-ku-s atu zuma singanganay a ce-sye-cya, cen-ce-cya atu wen-sye-cya hamin i Ya-tyen a lecuhan anucaay namana’nel, namahiza Ya-tyen mapangangan tu “Si-bang macakatay a iyun” han atu lalayan nu tademaw. ayaw nu kungyen5 se-ci i lalangawan atu cen-cean u kacakat sakayOw-co atu kitakit lalangawan tabaki ku kalilid.
古雅典是一個強大的城邦，是馳名世界的文化古城。希臘是西方哲學的搖籃，是柏拉圖學院和亞里斯多德的講學場所的所在地。蘇格拉底、希羅多德、伯里克利、索福克勒斯、阿里斯托芬、歐里庇得斯、埃斯庫羅斯和其他著名的哲學家、政治家和文學家都在雅典誕生或居住過，雅典也因此被稱作「西方文明的搖籃」和民主的起源地。公元前5世紀和4世紀在文化和政治上的成就對歐洲及世界文化產生重大影響。
Ya-tyen katukuh ayza maliwan tu yadah ku nu likiaiay a nisubelidan a nazipaan atu yadah ku nu kucungay a nisanga’an, zuma u singanganay u Ya-tyen-wiy-cen a Pow-ti-nung-sen-biyu, mahiza nu satipanay a lalangawan. Ya-tyen nu ayzaay a ziday a Aw-yun-huy a lalekalan. 1896 a mihcaan napalekal tu saayaway lekad kalaludadna Aw-yun-huy. sakatusa a bataan izaw ku walu lekad kalaludan a Aw-lin-pi-ke unukay i Ya-tyen mikawaw.
雅典至今仍保留了很多歷史遺蹟和大量的藝術作品，其中最著名的是雅典衛城的帕提農神廟，是西方文化的象徵。雅典是現代奧運會起源的地方。1896年曾舉辦過第一屆夏季奧運會。2004年，第二十八屆夏季奧林匹克運動會在雅典舉行。
Ya-tyen nu Ow-cow sabalakiay a tukay, matineng tu sab alakiay a tademaw a nazipaan ba’tu a buhang, likiai taneng mikilim ayaw kung-yen 11 se-ci katukuh ayaw 7 se-ci, macakatay malahaday taneng mikilim katukuh ayaw nu 300 tuway a mihcaan “pakala ayaw nu kung-yen 1000 a mihcaan”, namahiza nina’nelan mala nu May-si-ni nu macakatay a kahenukan angangan, Ya-tyen-wi-cin mala kahenulan a kitizaan, namahiza amalahad mala Ku-si-la angangan nu tukay.
雅典是歐洲最古老的城市之一，已知最古老的人類遺跡為片岩洞穴，其歷史可追溯至公元前11世紀至7世紀前，文明的發展可以追溯到3000多年前（ 約公元前1000年 ）， 當時該定居點已成為邁錫尼文明的重要中心，雅典衛城作為重要堡壘的所在地，也因而發展成古希臘的核心城市。
makay ayawnu kung-yen 9 se-ci tu sazikuzay katukuh 8 se-ci tu saayawayn Ku-sila ziday Ya-tyen a likisi u matenesay tu a kasumamadan a tukay, tahkal i kakitaan kapahay a pitadem, mukin atu cin-tung kalamkam malahad ku nisanga’an, katukuh patize tu cin-pang. Cin-lon nu Ya-tyen cen-pang nu saayaway situngusa nu mikawaway, Pi-si-te-la-tu u micalukay a tademaw. i pikuwanan nu heni, Ya-tyen a kusi pisiwbay mahapina malahad. ayaw nu kung-yen 5 se-ci mala nu satipanay lalangawan a iyun.
從公元前9世紀晚期到8世紀初，古希臘時代雅典就已是一座歷史非常悠久的古城，出現貴族的豪華墓葬，鐵器和青銅生產也發展迅速，達到建立城邦的程度。梭倫是雅典城邦的第一任執政官，庇西特拉圖是他的繼任者。在他們統治時期，雅典工商業有顯著發展。公元前5世紀成為西方文化的搖籃。
ayaw nu kung-yen 492 a mihcaan, Pow-si- a kanganganyaw, Pow-s i pinaay nu tabakiay a ngangayawan madmec tu, katukuh ayaw nu kung-yen 449 a mihcaan S-pow mahatatusa matatelek malacabay, kya pahezek ku kangangayaw. ayaw nu kung-yen431 a nihca 6 a bulad Ya-tyen atu S-pa-ta a laed nu Po-low-pen-ni-sa a ngangayaw, katukuh tusa a bataan tuway a mihcaan, tu mademec ku Ya-tyen pahezek.
公元前492年，波希戰爭爆發，波斯在幾個大的戰役中都遭到失敗，直到公元前449年希波雙方締結和約，戰爭才結束。公元前431年6月，雅典和斯巴達之間的伯羅奔尼撒戰爭爆發，歷時二十餘年，以雅典失敗告終。