İçeriğe atla

Ari ırk

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Ari ırk, 19. yüzyılın sonlarında Proto-Hint-Avrupa mirasına sahip insanları ırksal gruplarla tanımlamak için ortaya çıkmış ve artık kullanılmayan bir tarihsel ırk kavramıdır.[1][2] Antropolojik, tarihi ve arkeolojik kanıtlar bu kavramın geçerliliğini desteklememektedir.[3] Kavram, Proto-Hint-Avrupa dilini ilk konuşanların insanlığın üstün bir örneğinin belirgin ataları olduğu[4][5] ve günümüze kadar onların soyundan gelenlerin Sami ve Hamitik ırklarının yanı sıra Kafkas ırkının bir alt ırkını ya da kendine özgü başka bir ırkı oluşturduğu düşüncesinden türemiştir.[6] Günümüzde, bu gruplar arasındaki yakın genetik benzerlik ve karmaşık karşılıklı ilişkiler nedeniyle, insan popülasyon gruplarını kategorize etmeye yönelik bu taksonomik yaklaşımın yanlış yönlendirilmiş ve biyolojik olarak anlamsız olduğu düşünülmektedir.[7][8][9] Irk, kültür ve dilin izomorfizmi, modern akademisyenler tarafından hatalı bir anlayış olarak reddedilmiştir.[10] Ari ırk kavramı 19. yüzyıl boyunca Arthur de Gobineau, Richard Wagner ve bilimsel ırkçılığı daha sonra Nazi ırkçı ideolojisini etkileyen Houston Stewart Chamberlain gibi[11] çeşitli ırkçı ve antisemitik yazarlar tarafından benimsenmiştir.[12] 1930'lara gelindiğinde, kavram hem Nazizm hem de Nordizm[13] ile ilişkilendirilmiş ve Aryan ırkını "üstün ırk"[14] olarak tasvir eden, Aryan olmayanları ırksal olarak aşağı ve yok edilmesi gereken varoluşsal bir tehdit olarak gören beyaz üstünlükçü Aryanizm ideolojisini desteklemek için kullanılmıştır.[15] Bu fikirler Nazi Almanyası'nda Holokost'a yol açan devlet ideolojisinin önemli bir parçasını oluşturmuştur.[16][17]

Dilsel anavatan üzerine tartışmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

18. yüzyılın sonlarında Proto-Hint-Avrupa, Hint-Avrupa dillerinin varsayılan ortak anadili olarak inşa edilmiştir.[18][19] Grammar of the Persian Language (1771) adlı eseriyle "Avrupa'nın en saygın dilbilimcisi" olarak kabul edilen William Jones, Bengal Yüksek Mahkemesi'nin üç yargıcından biri olarak atanmıştı.[20] Kalküta'ya gelerek Sanskritçe ve Rigveda üzerine çalışmaya başlayan Jones, Sanskritçe ile Farsça, Gotça, Yunanca ve Latince gibi diğer Hint-Avrupa dilleri arasındaki sözcüksel benzerlikler karşısında hayrete düşmüş ve Third Anniversary Discourse on the Hindus (1786)'da Sanskritçenin bir yavru dil olarak dil ailesindeki diğer Hint-Avrupa dilleriyle[21] aynı proto-ya da ana-dile, yani Proto-Hint-Avrupa diline ait olduğu sonucuna varmıştır.[22] Ancak Proto-Hint-Avrupa dilinin ilk konuşurlarının dilsel anavatanı, arkeologlar ve karşılaştırmalı tarihsel dilbilimciler arasında başından beri şovenist nedenlere karışan politik bir tartışma konusu olmuştur.[19][23][24][25] Başta Naziler olmak üzere bazı Avrupalı milliyetçiler ve diktatörler, daha sonra kendi ülkelerindeki veya bölgelerindeki Proto-Hint-Avrupa anavatanını ırksal açıdan üstün olarak tanımlamaya çalışmışlardır.[23][26]

Romantizm ve Sosyal Darwinizm

[değiştir | kaynağı değiştir]

Romantizmin Almanya'daki etkisi, "Alman dili ve geleneklerine" yönelik entelektüel arayışın yeniden canlanmasına ve "Aydınlanmanın soğuk, yapay mantığını bir kenara atma" arzusuna tanık oldu.[27] Darwin'in 1859'da Türlerin Kökeni adlı eserini yayınlaması ve Proto-Hint-Avrupa dilinin teorik modelini kamuoyuna duyurmasının ardından, Romantikler, Darwinizm'in yeni fikirleriyle birlikte dilin ulusal kimlikte belirleyici bir faktör olduğuna ikna oldular.[28] Darwin'in uygunluk teorisini hiçbir zaman ırklar veya diller gibi belirsiz varlıklara uygulamamış olmasına rağmen, Alman milliyetçileri bazı ırkların diğerlerine göre sözde uygunluğunu rasyonelleştirmek için bilimsel doğal seçilim teorisini kötüye kullandılar.[28] "Uygun olmayan" ırklar genetik zayıflığın kaynağı ve "uygun" ırkların üstün niteliklerini kirletebilecek bir tehdit olarak öne sürülmüştür.[28]

Sözdebilim ve Romantizmin aldatıcı sentezi, kendini tebrik eden çalışmalarda "Kuzey Avrupalıların üstün biyolojik-ruhsal-dilsel özünü" açıklamak için ırkın çarpıtılmış Sosyal Darwinizm yorumlarını kullanan yeni ırksal ideolojiler üretti.[29][30] Alman Romantiklerinin "saf" bir ulusal miras arayışı, Proto-Hint-Avrupa dilinin eski konuşurlarının bir "ırksal-dilsel-ulusal stereotipin" farklı ataları olarak yorumlanmasına yol açtı.[31][32]

Ari ırkın ortaya çıkışı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ari teriminin ırksal çağrışımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

"Aryan" terimi, antik Hindistan ve İran'da yaşamış olan Hint-Avrupa dil ailesi Sanskritçe ve İrancanın Hint-İran kolu içinde yer alan Hint-İranlıların ve bilinen en eski kutsal metinler olan Rigveda ve Avesta yazarlarının etnokültürel öz kimliği olarak kullanılmıştır.[33] Sanskritçe ā́rya- ve İrani *arya- bir *ā̆rya- biçiminden türemiş olsa da, sadece Hint-İran kabilelerinde görülmüştür.[34][35] Benjamin W. Fortson, Proto-Hint-Avrupalıların kendilerini tanımlamak için kullandıkları bir terim olmayabileceğini ve böyle bir morfemin günümüze ulaşmadığını belirtmektedir.[35] J. P. Mallory ve diğerleri, "Aryan" teriminin Hint-İranlılara atıfta bulunan etnik bir anlam kazanmasına rağmen, bu anlamsal kullanımı Proto-Hint-Avrupa'nın *h₂eryós sözlüğünün yeniden yapılandırılmasına atfetmek için hiçbir gerekçe olmadığını, proto-dili konuşanların kendilerini "Aryanlar" olarak adlandırdıklarına dair hiçbir kanıt olmadığını belirtmektedir.[36] Ancak 19. yüzyılda, ā́rya-'nın sadece Hint-İranlıların kabile öz adlandırması değil, aynı zamanda Proto-Hint-Avrupalıların öz adlandırması olduğu öne sürülmüştür ki bu teori modern akademisyenler tarafından reddedilmiştir.[34][35] Artık itibarını yitirmiş olan ve kronolojik olarak yeniden inşa edilen Kuzey Avrupa hipotezi, Proto-Hint-Avrupalıların anavatanını kuzey Avrupa'ya yerleştiren bu tür akademisyenler tarafından desteklenmiş, bu da başlangıçta Avrasyalı Proto-Hint-Avrupalıların dilsel bir popülasyonu olduğu varsayılan "Proto-Hint-Avrupalılar"ın yeni, hayali bir biyolojik kategori ile ilişkilendirilmesine yol açmıştır, bu ilişkilendirmede "uzun boylu, açık tenli, sarışın, mavi gözlü bir ırk" - Nordik ırkın sözde fenotipik özellikleri olarak tanımlanmıştır.[37][38][39][40] İngilizceleştirilmiş "Aryan" terimi daha sonra bu ırksal gruplandırmaya uygulanmaya başlandı.[40]

Akademisyenler eski zamanlarda bile Rigveda'da ileri sürülen Aryan kimliğinin ırksal değil kültürel, dini ve dilsel olduğuna dikkat çekmektedir. Vedalar ırksal saflığı da öngörmemektedir.[41][42][43] Rigveda ritüelistik bir bariyeri teyit eder: bir birey doğru tanrılara kurban verirse Aryan olarak kabul edilir, bu da geleneksel dilde geleneksel dua etmeyi gerektirir ve ırksal bir bariyeri çağrıştırmaz.[42] Michael Witzel, Aryan teriminin "belirli bir halkı ya da hatta belirli bir 'ırksal' grubu değil, Vedik Sanskritçe konuşan ve onların kültürel normlarına (ritüel, şiir vb.) bağlı olan kabilelere katılan herkesi ifade ettiğini" belirtmektedir.[43] Akademisyenler, İran, Afganistan ve Hint alt kıtasının kuzeyinde yaşayan Vedik dönem Tunç Çağı kabileleri olan tarihi Aryanların - Rigveda ve Avesta'nın bestecileri - Aryanizm ve İskandinav ırkçılığı savunucularının aksine sarışın veya mavi gözlü olma ihtimalinin düşük olduğunu belirtmektedir.[25][44]

Kuzey Avrupa hipotezi ve arkeolojik doğrulama

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aryan kökeninin ırksal yorumu, Gustaf Kossinna'nın, arkeolojik kültür ve arkeolojik ırk arasında bire bir uyuşma olduğunu öne süren sözde bilimsel kültürtarihsel arkeoloji teorisinden kaynaklanmaktadır.[45][46] Kossinna'ya göre, bir "kültür"ün sürekliliği, aynı bölgede sürekli olarak yaşayan bir "ırk"ın sürekliliğini ortaya koyar ve daha genç katmandaki bir kültürün daha eski katmandaki bir kültüre benzerliği, anayurttan göç etmiş bir kabilenin varlığına işaret eder.[47] Artık kullanılmayan Kuzey Avrupa hipotezi, Alman milliyetçileri de dahil olmak üzere Kossinna ve Karl Penka tarafından onaylandı, daha sonra Naziler tarafından soykırımcı ve ırkçı devlet politikalarına göz yummak için kullanıldı.[37][24] Kossinna, Proto-Hint-Avrupalıları İp Baskılı Seramik kültürüyle özdeşleştirdi ve Proto-Hint-Avrupa anavatanı olarak Schleswig-Holstein'ı belirtti.[48] Yayılmacı bir kültür modelini savundu ve Cermen halklarının, Cermenlere kıyasla kültürü yok edenler olarak tanımladığı Romalılar ve Fransızlar'a karşı ırksal üstünlüğünü vurguladı.[49] Kossinna'nın fikirleri, yöntemdeki doğal belirsizlikler ve Germen üstün ırkı ideolojisini savunması nedeniyle ağır bir şekilde eleştirildi.[50] Irk, kültür ve dilin eşbiçimliliği, modern bilim adamları tarafından hatalı bir kavram olarak reddedilmiştir.[51]

Irk teorisyenleri tarafından yapılan ilk kullanımlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Meyers Konversations-Lexikon'un on dokuzuncu yüzyıl baskılarından biri, Kafkas ırkı'nı (grimsi mavi-yeşil tonlarda); Aryanları, Samileri ve Hamitlileri kapsayan şekilde gösterir. "Aryanlar", "Avrupalı Aryanlar" ve "Hint-Aryanlar" (günümüzde Hint-İranlılar olarak adlandırılan) olarak alt bölümlere ayrılmıştır. Bu döneme ait ansiklopediler, Avrupa ırksal yapılarını güçlendirdi.[52]

Max Müller genellikle, İngilizcede bir Aryan ırkından bahseden ilk yazar olarak tanımlanır,[53] ve 1849'dan 1874'e kadar kendi "Rigveda" düzenlemesine dayanarak Vedalar'ın pasajlarının ırksal yorumunu başlattı.[54] Orta Asya'da yüksek bir rakımda yaşayan küçük bir Aryan klanının var olduğunu öne sürdü, bu klan daha sonraki Hint-Avrupa dillerinin atalarından bir proto-dil konuşuyordu ve bu klan sonradan ikiye ayrıldı: bir kısmı Avrupa'ya doğru hareket etti, diğeri ise İran'a göç etti ve sonunda tekrar bölündü, bu bölünmeden oluşan gruplardan biri kuzeybatı Hindistan'ı işgal etti ve orada yaşayan İskit kökenli koyu tenli dasa'ları fethetti.[55] Avrupa'nın kuzey Aryanları enerjik ve savaşçı hale geldiler ve ulus fikrini icat ettiler, İran ve Hindistan'ın güney Aryanları ise durgun, derin düşünen bir hale geldiler; din ve felsefeye odaklandılar.[56] Modern bilim adamları, koyu veya açık tenli insanlar arasındaki özellik farkını ırksal bir ayrım olarak nitelendirmeyi reddeder ve Ārya ve Dasyu arasındaki Rig Vedik karşıtlığın karanlık ve aydınlık dünyalar,[57][41] ışık ve karanlık, iyi ve kötü arasındaki ayrım olduğunu belirtir.[43]

Ara sıra "Aryan ırkı" terimini kullanmasına rağmen, Müller daha sonra dilsel ve ırksal kategorilerin karıştırılmasına itiraz etti ve Oxford'daki 1888 yılı dersinde, "Dil bilimi ve İnsan bilimi çok fazla ayrı tutulamaz... Dolikosefali gramerinden bahsetmenin yanlış olduğu kadar Aryan kanından bahsetmek de yanlış olur"[58] dedi. Biographies of Words and the Home of the Aryas'da (1888) "Aryan ırkından, Aryan kanından, Aryan gözlerinden ve saçından bahseden etnolog, bir dilbilimci olarak büyük bir günahkardır [...]" diye yazdı.[59] antropologlar ve uzman olmayanlar arasında artan sayıda Batılı yazar, "Aryanları" etnolinguistik bir kategoriden ziyade "fiziksel-genetik bir tür" olarak niteledi,[60][61] örneğin Aryanlar'ın insanlığın üstün bir dalını temsil ettiğini iddia eden kişi, Arthur de Gobineau gibi.[62] Gobineau, Avrupa ırklarını Aryan olarak tanımlamaya çalıştı ve onları Nuh'un oğulları ile ilişkilendirdi, üstünlüğü vurguladı ve Aryan olmayanları Samiler'in bir müdahalesi olarak sınıflandırdı.[56] 1878'de Aryanlar'ın açık tenli, mavi gözlü sarışınlar olduğunu ispatlamaya çalışan Alman Amerikalı antropolog Theodor Poesche, bununla ilgili tarihi referansların bir taramasını yayınladı.[38]

Aryan ırk teorisi özellikle Almanya'da popülerliğini korurken, bazı yazarlar, özellikle Otto Schrader, Rudolph von Jhering ve Aryan kavramını antropolojiden yasaklamayı öneren etnolog Robert Hartmann (1831–1893) buna karşı çıktılar.[62] Helena Blavatsky ruhsal gelişim ölçeğinde ardışık yedi kök soyun her döngüsel yükseliş ve düşüşün olduğu kök ırklar fikrini savundu, bunların her biri, giderek daha üstün kök ırklara yükselmeden önce yedi alt-ırka bölünmüştür; onun kozmogoni'sinde, Aryan ırkı, Atlantisliler tarafından devam ettirilen beşinci kök ırktı; elitizm ve ırk hiyerarşisi ilkelerini vurguladı.[63]

Irksal üstünlük kuramları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Arthur de Gobineau, "Ari" ırk teorisinin kilit yazarlarından biri.

Aryan terimi, 19. yüzyılda Arthur de Gobineau, Theodor Poesche, Houston Chamberlain, Paul Broca, Karl Penka ve Hans Günther gibi çeşitli ırkçı ve antisemitik yazarlar tarafından bilimsel ırkçılığı teşvik etmek amacıyla benimsenmiş ve Nordizm ve Aryanizm gibi ideolojilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.[38][64][40][11][65] Aryan kelimesinin çağrışımı, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İran kolu olarak coğrafi ve dilsel sınırlarından bu zamana kadar koparılmıştı.[40]

Arthur de Gobineau 1853 yılında, Ari ırkı beyaz ırk ve tek medeni ırk olarak tanımladığı, kültürel gerileme ile melezleşmeyi iç içe geçmiş olarak düşündüğü Essai sur l'inégalité des races humaines adlı bir deneme yayınladı.[66][67] Gobineau'a göre, dünyanın dört bir yanına göç eden Kuzey Avrupalılar büyük medeniyetleri kurmuş, ardından ırksal açıdan aşağı olarak tanımlanan yerli halklarla karışarak seyrelmiş ve bu da eski Aryan medeniyetlerinin giderek çürümesine yol açmıştır.[68][67] Irkların eşitsizliği ve "üstün ırk" kavramı bu dönemin akademisyenleri tarafından evrensel olarak kabul edilmiş, bu nedenle ırk, biyolojik sınırlamanın ötesinde "ulusal karakter ve ulusal kültür" olarak anılmıştır.[69] Houston Stewart Chamberlain 1899'da en önemli proto-Nazi metinlerinden biri olarak tanımlanan ve üstün bir Alman-Aryan ırkı ile yıkıcı bir Yahudi-Semitik ırk arasında ölümüne bir varoluş mücadelesini teorize ettiği The Foundations of the Nineteenth Century adlı eserini yayımladı.[70]

1916'da Madison Grant, İngiliz,İskoç-İrlanda-Alman kökenli orijinal On Üç Koloni yerleşimcisi olan "Aryan" Amerikalılar arasında, kendisine göre Polonyalılar, Çekler, Yahudiler ve İtalyanlar olan göçmen "aşağı ırklar" ile melezleşmeye karşı bir polemik olanThe Passing of the Great Race adlı kitabını yayınladı. Kitap o dönemde en çok satanlar arasındaydı.[40] 1920 yılında H. G. Wells'in en çok satan kitabı The Outline of History'de bu terim "Aryan halkları" şekli ile çoğul olarak kullanılmıştır.[71] Wells, 1922'de A Short History of the World adlı eserinde "uygarlık yollarını" öğrenen geniş çeşitlilikte birçok "Aryan halkları" grubunu tasvir etti ve daha sonra, farklı koordine olmayan hareketler aracılığıyla, yerleşik uygarlıklar ile diğerlerinin yanı sıra Ege ve Moğol halklarını da kapsayan göçebe istilacılar arasındaki çatışmanın daha geniş "fikirler ve yöntemlerde" değil ama "biçim olarak" "tüm antik dünya, Sami, Ege ve Mısır'a benzer" bir "boyun eğdirme" diyalektik ritminin parçası olduğuna inandı.[72]

Alt insanlar (Untermensch) ve Ari teriminin tanımlanması

[değiştir | kaynağı değiştir]
Diyagram, 15 Eylül 1935 tarihli Nürnberg Yasalarını ve 14 Kasım 1935 tarihli ilgili yönetmeliği tanımlamaktadır. "Nürnberg Yasaları" ırksal tanımlama için yasal bir temel oluşturmuştur.

Nazi Almanyası'nın ırk politikası, 1935 Nürnberg Yasaları ve Adolf Hitler'in ırkçı doktrinleri, Yahudileri, Polonyalıları, Çekleri, Rusları, Romanları ve Sırplar da dahil olmak üzere Slavları "ırksal olarak aşağı alt-insanlar" (AlmancaUntermensch) olarak görüyordu. Bu terim aynı zamanda melez ve siyahiler için de kullanılmıştır.[73] Ancak, Yahudi olmayan tüm Avrupalıları kapsayan bir Ari tanımı kabul edilemez bulundu ve 1933'te Nüfus ve Irk Politikası Sorunları Uzman Komitesi, Nazi ırk politikasının gidişatını planlamak için önemli Nazi entelektüelleri Alfred Ploetz, Fritz Thyssen ve Ernst Rüdin'i bir araya getirdi ve bir Ari'yi "kabile olarak Alman kanına bağlı ve bir Volk'un soyundan gelen" kişi olarak tanımladı.[74][75] Nazi akademisyenler, Proto-Hint-Avrupa dilinin aslen bir "Ari üstün ırk" tarafından konuşulduğunu kanıtlamak amacıyla Kuzey Avrupa hipotezini desteklemiş ve Sami dillerini "aşağı ırklar" ile ilişkilendirmişlerdir.[76] Irk konusundaki tarihsel revizyonizm, bir Nazi düşünce kuruluşu olan Ahnenerbe aracılığıyla yayılmıştır.[11][65] Hitler, Kavgam'ın "Ulus ve Irk" bölümünün ana teması olan Nazi ırk ideolojisinde düzenli olarak Ernst Haeckel'in Sosyal Darwinist yüksek evrim, varoluş mücadelesi ve evrim kavramlarına başvurmuştur.[77] Haeckel'in Sosyal Darwinizmi, Alman Irk Hijyeni Derneği'nin kurucusu Alfred Ploetz tarafından da övülmüş ve öjenik organizasyonun onursal üyesi yapılmıştır.[78]

Nazi öjeniği ve İskandinav üstünlüğü

[değiştir | kaynağı değiştir]
Hans F. K. Günther, Nazi ırk teorisyeni.

1938 yılında Reich Eğitim Bakanlığı, Nasyonal Sosyalist Öğretmenler Birliği tarafından geliştirilen, insan ırklarının evrimine ilişkin Sosyal Darwinci yorumu vurgulayan Alman biyoloji müfredatını yayınladı.[79] SS'e katılan ve Kaiser Wilhelm Antropoloji Enstitüsünde çalışarak Nazi öjeni ve ırksal evrim teorilerini yayınlayan Hans Weinert, İskandinav ırkının son derece evrimleşmiş bir ırk olduğunu ve Avustralya Aborjinlerinin ırk hiyerarşisinin en altında yer aldığını iddia etmiştir.[80] Hans F. K. Günther, profesyonel bir eğitim almamış olmasına rağmen en etkili Nazi antropoloğu olarak kabul ediliyordu.[81] Günther'in Nordiklik üzerine ırkçı yazıları, Nordik ırkın kuzey Avrupa'da ortaya çıktığına ve fetih sayesinde yayıldığına inanan Gobineau'nun fikirlerini içeriyordu. Günther'in bu yazıları Nazi öjenik politikalarını onayladığını ifade etmiş ve bilimsel ırkçılık üzerinde kritik bir etkiye sahip olmuştu.[80][81] Günther'in bu teorileri, daha sonra kitaplarını Nazi Partisi üyeleri için tavsiye edilen okuma materyalleri arasına dahil eden Hitler tarafından takdir edildi.[82] Nazi ırksal teorileri, İskandinavlar, Almanlar, İngilizler ve Fransızlar da dahil olmak üzere, uzun boy, beyaz ten, mavi gözler, dar ve düz burunlar, dolikosefalik kafatasları, belirgin çeneler ve sarı saç gibi fiziksel antropolojik özelliklerle tanımlanan İskandinav halklarını "Aryanların en saf ırkı" olarak kabul ediyordu.[83][84] Naziler iktidara geldikten sonra, sarı saç ve mavi göz gibi sözde aryan özellikleri için yapay seçilim teşvik edilirken, "aşağı ırklar" ve fiziksel veya zihinsel hastalığı olan insanlar "yaşamaya değer olmayan hayat" olarak kabul edildi ve toplama kamplarına kapatıldı.[85]

Etnik temizlik ve Holokost

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nazi soygelişim ve ırksal hijyen programlarının sterilizasyon ve imhasının doruk noktası, bir "Aryan üstün ırk" yaratmayı ve Yahudiler, Slavlar, Polonyalılar, Romanlar, eşcinseller ve engelliler gibi "aşağı, Aryan olmayan türleri" ortadan kaldırmayı amaçladı.[14][86] Nazi Almanyası, Alman Reich vatandaşlığı için Aryan sertifikası şartı getirerek Yahudilere karşı sistematik ayrımcılığa yol açan Yahudi karşıtı yasayı çıkardı.[87][88] Hitler Almanya Şansölyesi olduktan sonra, Nazi Almanyası'nın kamu politikaları, sözde "aşağı tipler"e,[89] özellikle Sami ırkının en yüksek tezahürü olarak kabul edilen Yahudilere karşı giderek daha düşmanca hale geldi[90] ve Yahudilerin gettolarda tecrit edilmesi, Nazilerin Yahudi Sorununa Nihai Çözüm adını verdikleri imha politikasıyla doruğa ulaştı.[91] Holokost olarak bilinen süreçte, devlet destekli zulümle Nazi toplama kamplarında içlerinde çocuklar da olmak üzere altı milyondan fazla Yahudi,[92] 5,7 milyon Slav,[93] 1,8-3 milyon Polonyalı,[94] ve engelliler,[95] kitlesel kurşunlama, gaz odası, gaz vagonu yöntemleriyle sistematik olarak öldürüldü.[96][97] Aryan ırkı inancı, Naziler tarafından zulmü haklı çıkarmak için kullanıldı ve kurbanları "Aryanların zıttı (karşıtı) ve ebedi düşmanı" olarak tasvir etti.[89]

Beyaz üstünlükçülüğü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde olmak üzere beyaz ırkın üstünlüğünü savunan neo-Nazi grupları ve hapishane çetelerinin pek çoğu, kendilerini Aryan Kardeşliği, Aryan Milletleri, Aryan Muhafızları, Aryan Cumhuriyet Ordusu, Beyaz Aryan Direnişi, Aryan Çemberi, Teksas Aryan Kardeşliği ve diğer Aryan Kardeşlikleri de dahil olmak üzere Aryan ırkının bir parçası olarak görüyor.[98][99]

Neopagan hareketleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hint-Avrupa tarihi, gerçek veya sahte, çeşitli neopagan hareketlerinde önemli bir rol oynamaktadır.[25]

Rus neo-paganizmi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Slavofilizm (Slavcılık) hareketleri, Avrupalıların Nazi Almanyası'nın "prestijli Aryan kökenli" varsayımının çeşitli farklı fikirlerini ödünç aldı.[100][25] Rus milliyetçileri üzerindeki birincil dini etki Rus Ortodoksluğu olsa da, Hristiyanlığın (Roma psikoposluğunun) önceliği bu gruplar tarafından şüpheyle karşılandı ve "kökenlere dönüşü" rasyonelleştirmek için eski bir metin aramaya başladılar.[101] Zhar-Ptitsa gazetesindeki çeşitli yazarlar, MÖ birinci yüzyıla ait olduğu varsayılan el yazması Veles Kitabı'na ilgi gösterdiler.[102] Beyaz Ordu subayı F. A. İzenbek, bu el yazmasının Rus İç Savaşı sırasında keşfedildiğini iddia etti. Ancak İzenbek'in arkadaşlarından biri olan Iurii Miroliubov, elyazmasını uydurmuş ve Rus neo-paganizmini tanımlamak için "Vedism" terimini kullanmıştı; daha sonra elyazmasının değerini yüceltmek için Hint dini kutsal kitabı Vedalar'ı benimsedi.[102][103] Milliyetçi beyaz Rus göçmenleri ve neo-Paganlar, elyazmasını, "Antik Aryanlar" ile kendileri (Slavlar) arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu iddia eden,[25] Slav uygarlığına ait otantik bir tarihi kaynak olarak görüyorlar.[104] Ancak, el yazması bilim adamları tarafından edebi sahtecilik olarak ilan edildi.[105]

Tanrıça hareketi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Birinci dalga feminizmin yükselişiyle birlikte, Tanrıça hareketinin çeşitli yazarları, antik Hint-Avrupalıları, çeşitli tarihi dramalarda ve Riane Eisler'in The Chalice and the Blade (1987) ve Marija Gimbutas'ın Civilization of the Goddess (1991) adlı kitapları gibi kitaplarda "kadınsı barış ve güzelliğin ütopik tarih öncesi dünyasını yok eden ataerkil, savaşçı istilacılar" olarak nitelendirdiler.[25]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Özel
  1. ^ Dunlap 1944, ss. 296-300.
  2. ^ Arvidsson 2006, s. 13-50.
  3. ^ Ramaswamy 2001, ss. 105-145.
  4. ^ Pereltsvaig & Lewis 2015, s. 11.
  5. ^ Anthony 2007, s. 2.
  6. ^ Abate 1994, s. 66.
  7. ^ Losos 2016, ss. 346-361.
  8. ^ Wagner 2017, ss. 318-327.
  9. ^ bioanth.org 2022.
  10. ^ Cashmore 2002, s. 198.
  11. ^ a b c Rich 1998, ss. 30-33.
  12. ^ Anthony 2007, s. 13-40.
  13. ^ Gregor 1961, ss. 352-360.
  14. ^ a b Bryant 2001, ss. 33-50.
  15. ^ Longerich 2010.
  16. ^ Gordon 1984, s. 96.
  17. ^ Aryan 2022.
  18. ^ Bryant 2001, s. 20.
  19. ^ a b Anthony 2007, ss. 4-5.
  20. ^ Anthony 2007, s. 6.
  21. ^ Anthony 2007, s. 7.
  22. ^ Santucci 2008, s. 40.
  23. ^ a b Renfrew 2007, s. 108.
  24. ^ a b Zvelebil 1995, s. 34.
  25. ^ a b c d e f Anthony 2007, s. 10.
  26. ^ Anthony 2007, s. 5.
  27. ^ Anthony 2007, s. 7-8.
  28. ^ a b c Anthony 2007, s. 8.
  29. ^ Goodrick-Clarke 1992, ss. 12-14.
  30. ^ Anthony 2007, s. 8-9.
  31. ^ Anthony 2007, s. 8-10.
  32. ^ Merriam-Webster 1993, s. 66.
  33. ^ Anthony 2007, s. 9-10.
  34. ^ a b Fortson 2011, s. 209.
  35. ^ a b c Fortson 2011, s. 22.
  36. ^ Mallory 2006, s. 266.
  37. ^ a b Villar 1991, ss. 42-47.
  38. ^ a b c Mallory 2015, s. 268.
  39. ^ Arvindsson 2006, s. 43.
  40. ^ a b c d e Anthony 2007, s. 9.
  41. ^ a b Bryant 2001, ss. 60-63.
  42. ^ a b Anthony 2007, s. 11.
  43. ^ a b c Witzel 2008, s. 21.
  44. ^ Witzel 2008, s. 10-11.
  45. ^ Koch 2020, s. 14.
  46. ^ Zvelebil 1995, ss. 42-44.
  47. ^ Arvindsson 2006, s. 143.
  48. ^ Arvindsson 2006, ss. 142-143.
  49. ^ Arnold 1992, ss. 30-37.
  50. ^ Veit 2012.
  51. ^ Cashmore 1996, ss. 198.
  52. ^ Lehner 2015, ss. 77-10.
  53. ^ Bryant 2001, s. 33.
  54. ^ Bryant 2001, s. 60.
  55. ^ Thapar 1996, s. 5-6.
  56. ^ a b Thapar 1996, s. 5.
  57. ^ Bryant 2004, s. 8.
  58. ^ Redner 2019, s. 22.
  59. ^ Müller 2002, s. 18.
  60. ^ Goodrick-Clarke 1985, s. 5.
  61. ^ Arvindsson 2006, s. 61.
  62. ^ a b Orsucci 2002.
  63. ^ Goodrick-Clarke 1992, ss. 20-21.
  64. ^ Arvidsson 2006, s. 43.
  65. ^ a b Kaufman & Sturtevant 2020, ss. 57-58.
  66. ^ "Aryan". Encyclopædia Britannica. 14 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2022. 
  67. ^ a b Arvindsson 2006, s. 45.
  68. ^ Arvindsson 2006, s. 13-50.
  69. ^ Santucci 2008, ss. 40-41.
  70. ^ Arvindsson 2006, s. 155.
  71. ^ Wells 1974, ss. 236-251.
  72. ^ bartleby.com 2022.
  73. ^ Connelly 2008, ss. 4-11.
  74. ^ Ehrenreich 2007, s. 10.
  75. ^ Proctor 1988, s. 95.
  76. ^ Renfrew 1989, s. 108.
  77. ^ Weikrt 2013, s. 541.
  78. ^ Weikart 2016, s. 15.
  79. ^ Weikrt 2013, s. 542.
  80. ^ a b Weikrt 2013, s. 543-544.
  81. ^ a b Weikrt 2013, s. 544.
  82. ^ Ryback 2010, s. 132.
  83. ^ Stocking 1996, s. 92.
  84. ^ Barrowclough 2017, s. 110.
  85. ^ Goering 2014.
  86. ^ Schaefer 2008, s. 473.
  87. ^ Akbulut-Yuksel 2015, s. 61.
  88. ^ Schaefer 2008, s. 473-474.
  89. ^ a b Schaefer 2008, s. 637.
  90. ^ web.archive.org 2022.
  91. ^ encyclopedia.ushmm.org 2022.
  92. ^ Dawidowicz 1986, s. 403.
  93. ^ USHMM 2022.
  94. ^ web.archive.org 2018.
  95. ^ Holocaust-education.dk 2016.
  96. ^ Browning 2004.
  97. ^ Schaefer 2008, s. 636-637.
  98. ^ Goodrick-Clarke 2002, ss. 232-233.
  99. ^ Blazak 2009, ss. 633-640.
  100. ^ Laruelle 2008, ss. 283-301.
  101. ^ Laruella 2008, ss. 284-285.
  102. ^ a b Laruella 2008, s. 285.
  103. ^ Shnirelman 2002, ss. 197-21.
  104. ^ Laruella 2008, s. 285-286.
  105. ^ Mjør 2020, s. 171.
Genel

"Ariani e indogermani". web.archive.org. 10 Mart 2002. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.