İçeriğe atla

Klasik mekanik

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Klasik mekanik, makroskobik boyutlarda (~10−9 m >) cisimlerin hareketlerini hem deneysel hem de matematiksel olarak inceleyen, fiziğin iki ana dalından biridir.

Klasik mekanik basit kristal modellerinden, galaksilerin hareketlerine kadar oldukça geniş bir büyüklük skalasında tutarlı sonuçlar vermektedir. Bunların yanı sıra, çevremizde gördüğümüz birçok mekanik olay klasik mekanik kullanılarak oldukça yüksek bir doğrulukla hesaplanabilir.

Klasik mekanik, Newton mekaniği, klasik istatistik mekanik ve klasik elektromanyetik teori alt dallarını içinde barındırır. Özel ve genel görelilik kuramları bazı kaynaklarca klasik mekaniğin bir alt dalı olarak kabul edilse de bu kuramların yapıları gereği klasik mekaniğin veya kuantum mekaniğinin bir alt dalı olmak yerine bu kuramları, ışık hızına yakın hızlarda veya kütleçekimin büyük olduğu durumlarda modifiye ettiğini söylemek daha doğru olur.

Klasik mekanik günlük olaylar çerçevesinde oldukça kesin sonuçlar üretmektedir, ancak ışık hızına yakın hızlarda hareket eden sistemler için göreli mekanik (relativistic mechanics), çok küçük uzaklık ölçeklerinde sistemler için nicemleme mekaniği (quantum mechanics) ve her iki özelliğe sahip sistemler için de göreli nicemleme alan teorisi (relativistic quantum field theory) kullanılmalıdır. Klasik mekaniğin araştırma dalları için yandaki şablonu kullanabilirsiniz.

Eğik atış hareketi klasik mekaniğin inceleme alanlarından biridir.

Konum ve türevleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Mekaniğin birimleri
Konum m
Açı birimsiz (radyan)
Hız m s−1
Açısal hız s−1
İvme m s−2
Açısal ivme s−2
Sarsım (fizik) m s−3
Eylemsizlik momenti kg m2
Momentum kg m s−1
Açısal momentum kg m2 s−1
Kuvvet kg m s−2
Tork kg m2 s−2
Enerji kg m2 s−2
Güç kg m2 s−3
Basınç ve Enerji yoğunluğu kg m−1 s−2
Yüzey gerilimi kg s−2
Yay sabiti kg s−2
Kinematik akmazlık m2 s−1
Dinamik akmazlık kg m−1 s−1
Yoğunluk kg m−3
Aksiyon kg m2 s−1

Noktasal bir parçacığın konumu uzayda rastgele seçilen O referans noktasından, parçacığa çizilen vektördür.

Hız ya da yerdeğiştirmenin zamana oranı, konumun zamana göre birinci türevi olarak tanımlanır.

.

İvme ya da hızın zamana oranı, hızın zamana göre türevi (aynı zamanda konumun ikinci türevi) olarak tanımlanır.

Klasik mekaniğin sınırları

Klasik mekaniğin birçok dalı genel göreliliğin ve göreli istatistiksel mekaniğin basitleştirilmiş ve günlük yaşama uyarlanmış halidir.

Newton kanunlarının genel hali

[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel görelilikte, bir parçacığın momentumu şudur:

m parçacığın kütlesi, v hızı ve c ışık hızı

Eğer v c ye göre çok küçükse kökün içi yaklaşık 1 olur ve

Böylece klasik mekaniğin p=mv eşitliğinin aslında ışık hızına göre çok daha küçük hızlarda hareket eden cisimler için basitleştirilmiş bir eşitlik olduğu görülebilir.

Klasik mekanik, ilk önce geleneksel üç ana dala ayrıldı:[1]

  1. Statik, kuvvetlerin ve momentlerin etkisi altında cisimlerin denge durumlarını inceler.[1]
  2. Dinamik, hareket ve kuvvet arasındaki ilişkiyi inceler.[1]
  3. Kinematik, kuvvetleri hesaba katmadan hareketlerin etkileri ile uğraşır.[1]

Bütün mekaniksel büyüklükler kütle (kilogram), uzunluk (metre) ve zaman (saniye) cinsinden ifade edilebilmektedir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d İngilizce Vikipedi Classical mechanics maddesi

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]