İçeriğe atla

Maurice de Saxe

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Maurice de Saxe
Saksonya Kontu
Fransa Mareşali
DoğumHermann Maurice de Saxe
28 Ekim 1696(1696-10-28)
Goslar
Ölüm20 Kasım 1750 (54 yaşında)
Chambord Şatosu
DefinSaint Thomas Kilisesi, Strazburg
Eş(ler)iJohanna Viktoria von Loeben
Çocuk(lar)ıAugust Adolf von Sachsen
Marie-Aurore de Saxe
BabasıII. August
AnnesiMaria Aurora von Königsmarck
MeslekAskeri lider, siyasetçi
İmza

Hermann Maurice de Saxe (28 Ekim 1696 - 20 Kasım 1750), 18. yüzyılın önemli bir askeri komutanıdır. Polonya kralı ve Saksonya elektörü II. August'un gayri meşru oğludur. Başlangıçta Kutsal Roma İmparatorluğu Ordusunda, ardından İmparatorluk Ordusunda görev yaptı ve sonunda Fransız hizmetine girdi. De Saxe, Fransa Mareşal Generali oldu. En çok Avusturya Veraset Savaşı'ndaki başarıları ve Fontenoy Savaşı'ndaki kesin zaferiyle tanındı. Walhalla Anıtı tarafından onurlandırıldı.

Gençliği ve ilk yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Maurice, Polonya kralı ve Saksonya elektörü II. August ile Königsmarck Kontesi Maria Aurora'nın gayri meşru oğlu olarak Goslar'da doğdu. August'un kabul ettiği sekiz evlilik dışı çocuktan ilkidir.[1]

1698'de Kontes, onu Varşova'daki babasının yanına gönderdi. August'un önceki yıl Polonya kralı seçilmesine rağmen ülkenin istikrarsız durumu Maurice'i gençliğinin büyük bir bölümünü sınır dışında geçirmek zorunda bıraktı. Babasından ayrı yaşaması onu bağımsız kıldı ve gelecekteki kariyeri üzerinde önemli bir etkisi oldu.

Askeri kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Jean-Étienne Liotard tarafından resmedilen Fransa Mareşali Maurice de Saxe

Maurice, on iki yaşındayken Savoy Prensi Eugene komutasındaki İmparatorluk Ordusunda Tournai ve Mons kuşatmalarında ve Malplaquet Savaşı'nda görev yaptı. Görevinin sonunda kendisini Brüksel'deki bir Cizvit kolejine gönderme önerisi, annesinin protestoları nedeniyle geri çekildi.

Maurice, 1710'un başında Müttefiklerin kampına döndüğünde, o kadar aceleci bir cesaret gösterdi ki, Prens Eugene ona aceleciliği yiğitlikle karıştırmaması için uyardı.

Daha sonra İsveçlilere karşı Büyük Peter'in emrinde görev yaptı. 1711'de, August onu resmen tanıdı ve Maurice'ye Kont rütbesi verdi. Daha sonra babasına Pomeranya'ya kadar eşlik etti ve 1712'de Gadebusch Savaşı'na katıldı. 1713'te, 17 yaşındayken Kraliyet Sakson Ordusu'nda kendi alayını komuta etti.

Bir yetişkin olarak Maurice, hem fiziksel hem de karakter olarak babasına güçlü bir benzerlik taşıyordu. Kavrayışı o kadar güçlüydü ki, eliyle nal bükebilirdi ve ömrünün sonunda bile, aşırılıklarının neden olduğu hastalıklardan enerjisi ve dayanıklılığı neredeyse hiç etkilenmedi.

12 Mart 1714'te, kendisi ile babasının tebaasının en zenginlerinden biri olan Kontes Johanna Viktoria Tugendreich von Loeben arasında bir evlilik ayarlandı, ancak servetini o kadar hızlı dağıttı ki kısa süre sonra ağır bir şekilde borca battı. Ertesi yıl (21 Ocak 1715), Johanna, büyükbabasının ardından August Adolf adında bir erkek çocuk doğurdu; çocuk sadece birkaç saat yaşadı. Maurice, kendisine karşı daha ciddi şikayet gerekçeleri de sunduğu için, Mart 1721'de evliliğin iptaline rıza gösterdi.

1717 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı düzenlenen seferde, Alman İmparatoru VI. Karl'a hizmet ettikten sonra, matematik okumak için Paris'e gitti ve 1720'de feldmareşal olarak görevlendirildi. 1725 yılında, kendisine evlenme teklif eden Düşes Anna İvanovna'nın ısrarı üzerine, Courland Dükü olarak seçilmek için müzakerelere başladı. 1726'da Dük seçildi, ancak düşesle evlenmeyi reddetti. Kısa süre sonra kadının iddialarına karşı çıkmasına direnmenin imkansız olduğunu anladı, ancak Fransız aktris Adrienne Lecouvreur'un kendisine ödünç verdiği 30.000 sterlinin yardımıyla, geri çekildiği ve Paris'te ikamet ettiği 1727 yılına kadar otoritesini koruyacak bir güç topladı. Lecouvreur kısa bir süre sonra gizemli bir şekilde ölecekti: rakibi Bouillon Düşesi Maria Karolina Sobieska tarafından zehirlenip zehirlenmediği konusunda tartışmalar vardır.

Lehistan Veraset Savaşı patlak verdiğinde Maurice, Berwick Dükü James FitzJames'in emrinde görev yaptı ve Philippsburg Kuşatması'ndaki parlak başarısı nedeniyle korgeneralliğe yükseltildi. Avusturya Veraset Savaşı'nda, 1741'de Avusturya'yı istila etmek üzere gönderilen bir ordu tümeninin komutanlığını üstlendi ve 19 Kasım 1741'de gece Prag'a baskın yaparak garnizon düşmanın varlığından haberdar olmadan şehri ele geçirdi; bu darbe onu Avrupa çapında üne kavuşturdu; böylece anne tarafından büyük dedesi Hans Christoff von Königsmarck'ın 1648'deki başarısını tekrarladı. 19 Nisan 1742'de Eger Kalesi'ni ele geçirdikten sonra izin alarak Courland Dükalığı için hak iddia etmek üzere Rusya'ya gitti, ancak hiçbir şey elde edemeyince komutanlığına geri döndü.

26 Mart 1743'te Fransa Mareşalliğine terfi ettirilerek liyakati ödüllendirildi. İki kat daha büyük bir düşman ordusuna karşı savunması için kendisine sadece 50-60.000 adam verilmişti. Bu andan itibaren çağın en büyük generallerinden biri haline geldi. 1744'te James Francis Edward Stuart adına Fransa'nın Britanya'yı işgali için Dunkirk'te toplanan, ancak feci fırtınalar nedeniyle harap olmadan önce limandan birkaç milden fazla ilerleyemeyen 10.000 kişilik orduya komuta etmek üzere seçildi.[2] Bu görevin sona ermesinin ardından Hollanda'da bağımsız bir komuta aldı ve usta manevralarla kesin bir savaşı riske atmadan düşmanın üstün kuvvetlerini sürekli taciz etmeyi başardı.

Ertesi yıl Maurice, 65.000 askeriyle birlikte Tournai'yi kuşattı ve tamamen onun kararlılığı ve soğukkanlı liderliğiyle belirlenen Fontenoy Muharebesi'nde Cumberland Dükü William'ın ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı.[3] Savaş sırasında ödem nedeniyle at sırtında oturamaz hale geldi ve hasır bir arabada taşındı.[1]

XV. Louis, bu parlak başarısının takdiri olarak kendisine ömür boyu Chambord Şatosu'nu verdi ve Nisan 1746'da Fransız vatandaşlığına kabul edildi. Savaşın sonuna kadar Hollanda'da komutanlık yapmaya devam etti ve her zaman başarılı oldu.[4] Fontenoy'un yanı sıra Rocoux (1746) ve Lawfeldt (1747) de Fransız zaferleri listesine eklendi. Brüksel'i ele geçiren Fransız kuvvetlerini yönetti ve Mareşal Löwendahl'ın, Bergen op Zoom'u ele geçirmesi, onun emriyle oldu. Savaşın son başarısını 1748'de Maastricht'i ele geçirerek kendisi kazandı. 1747'de bir zamanlar Claude Louis Hector de Villars tarafından kullanılan "Kral'ın ordugâhlarının ve ordularının Mareşali" unvanı, onun için yeniden getirildi ve verildi. Ancak 20 Kasım 1750'de Chambord Şatosu'nda tifüsten öldü.[1]

Hayatının son yıllarında Maurice, o zamanlar sadece on sekiz yaşında olan Marie Rinteau adında bir Fransız hanımla ilişki yaşadı. 1748'de Maurice'in gayrimeşru çocuklarının sonuncusu olan bir kız çocuğu doğurdu. Büyükannesine atfen Maria Aurora (Fransızca: Marie Aurore) olarak adlandırıldı. Paris Parlamentosu'nun soyunu resmen tanıdığı ve von Sachsen ya da de Saxe soyadını alabildiği 1766 yılına kadar de la Rivière soyadını taşıdı. Marie Aurore ilk olarak 1766 yılında Fransa Kralı XV. Louis'nin gayrimeşru oğlu olduğu iddia edilen Horne Kontu Antoine (1722-1767) ile evlendi. Louis Claude Dupin de Francueil ile 1777'de yaptığı ikinci evliliğiyle, daha sonra yazar George Sand olarak ünlenecek olan Amandine Lucile Aurore Dupin'in büyükannesi olmuştur. Maria Aurore 25 Aralık 1821'de torunu George Sand on yedi yaşındayken öldü. Sand, anılarında büyükannesinin soyuna ilişkin ayrıntılara da yer vermiştir.

  1. ^ a b c Chisholm 1911.
  2. ^ White, p. 132
  3. ^ White, p. 147
  4. ^ White, p. 181