İçeriğe atla

Radon

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Radon, 86Rn
GörünüşRenksiz gaz
Kütle numarası[222]
Periyodik tablodaki yeri
Hidrojen Helyum
Lityum Berilyum Bor Karbon Azot Oksijen Flor Neon
Sodyum Magnezyum Alüminyum Silisyum Fosfor Kükürt Klor Argon
Potasyum Kalsiyum Skandiyum Titanyum Vanadyum Krom Manganez Demir Kobalt Nikel Bakır Çinko Galyum Germanyum Arsenik Selenyum Brom Kripton
Rubidyum Stronsiyum İtriyum Zirkonyum Niyobyum Molibden Teknesyum Rutenyum Rodyum Paladyum Gümüş Kadmiyum İndiyum Kalay Antimon Tellür İyot Ksenon
Sezyum Baryum Lantan Seryum Praseodim Neodimyum Prometyum Samaryum Evropiyum Gadolinyum Terbiyum Disprozyum Holmiyum Erbiyum Tulyum İterbiyum Lutesyum Hafniyum Tantal Tungsten Renyum Osmiyum İridyum Platin Altın Cıva Talyum Kurşun Bizmut Polonyum Astatin Radon
Fransiyum Radyum Aktinyum Toryum Protaktinyum Uranyum Neptünyum Plütonyum Amerikyum Küriyum Berkelyum Kaliforniyum Aynştaynyum Fermiyum Mendelevyum Nobelyum Lavrensiyum Rutherfordiyum Dubniyum Seaborgiyum Bohriyum Hassiyum Meitneriyum Darmstadtiyum Röntgenyum Kopernikyum Nihoniyum Flerovyum Moskovyum Livermoryum Tennesin Oganesson
Xe

Rn

Og
astatinRadonfransiyum
Atom numarası (Z)86
Grup18. grup (soy gazlar)
Periyot6. periyot
Blok p bloku
Elektron dizilimi[Xe] 4f14 5d10 6s2 6p6
Kabuk başına elektron2, 8, 18, 32, 18, 8
Fiziksel özellikler
Faz (SSB'de)Gaz
Erime noktası202 K ​(-71 °C, ​-96 °F)
Kaynama noktası211,5 K (-61,5 °C; -78,7 °F)
Yoğunluk (SSB'de)9,73 g/L
sıvıyken (kn'de)4,4 g/cm3
Kritik nokta377 K, 6,28 MPa
Erime entalpisi3,247 kJ/mol
Buharlaşma entalpisi18,10 kJ/mol
Molar ısı kapasitesi5R/2 = 20,786 J/(mol·K)
Buhar basıncı
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T (K) 110 121 134 152 176 211
Atom özellikleri
Yükseltgenme durumları0, +2, +6
ElektronegatiflikPauling ölçeği: 2,2
İyonlaşma enerjileri
  • 1.: 1037 kJ/mol
Kovalent yarıçapı150 pm
Van der Waals yarıçapı220 pm
Bir spektrum aralığındaki renk çizgileri
Bir spektrum aralığındaki renk çizgileri
Elementin spektrum çizgileri
Diğer özellikleri
Doğal oluşumBozunma sonucu
Kristal yapıYüzey merkezli kübik (ymk)
Yüzey merkezli kübik kristal yapısıRadon
Isı iletkenliği3,61×10-3 W/(m·K)
Manyetik düzenManyetik değil
CAS Numarası10043-92-2
Tarihi
KeşifErnest Rutherford ve Robert B. Owens (1899)
İlk izolasyonWilliam Ramsay ve Robert Whytlaw-Gray (1910)
Ana izotopları
İzotop Bolluk Yarı ömür (t1/2) Bozunma türü Ürün
210Rn yapay 2,4 sa α 206Po
211Rn yapay 14,6 sa ε 211At
α 207Po
222Rn eser 3,8235 g α 218Po
224Rn yapay 1,8 sa β- 224Fr

Radon, periyodik cetvelin VIIIA grubunda yer alan soy gazdır. Simgesi Rn, atom numarası 86, atom ağırlığı 222 olan radon; renksiz, kokusuz, tatsız ve doğada bütünüyle radyoaktif bir gazdır.

-62 °C'ta kaynar; -71 °C'ta erir. 1900'de F. E. Dorn tarafından bulunmuş, 1908'de William Ramsay ve Robert Whytlaw-Gray tarafından yalıtılmıştır. Soy gazlar grubunun en son üyesi ve en ağırı olan radon, radyum tuzunun suyla işlenmesi sonunda, karışım durumunda bulunduğu hidrojen ve oksijenden, sıvılaştırılmış havadan geçerek ayrılır. Bilinen 35 izotopunun başlıcaları arasında toryumun emanasyonu olan toron (220Rn), radyumun emanasyonu olan (222Rn) ve aktinyumun emanasyonu olan aktinon (219Rn) sayılabilir.

Yeraltındaki uranyumlar uzun süreler sonra bozunarak radon gazı açığa çıkarır. Bu gaz, aynı şekilde yeraltında ki çatlaklardan yeryüzüne ulaşmak ister ve bazen insanların bodrum katları, kapalı spor ve yüzme salonlarında birikebilir. Bu yüzden bu tarz yer seviyesinden daha altta mekanların insan sağlığı için, iyi bir havalandırma sistemine ve radon gazı testine ihtiyacı vardır.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]