İçeriğe atla

Yosef Karo

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yosef Karo
Doğum1488
Toledo, İspanya
Ölüm24 Mart 1575
Safed, Osmanlı İmparatorluğu
MeslekRabbi, Yazar, Filozof, Kabalist
Tanınma nedeniŞulhan Aruh
DinYahudi
İmza

Yosef Karo veya Yosef ben Efraim Karo'nun (d. 1488, Toledo; ö. 24 Mart 1575, Safed), 1488'de İspanya'nın Toledo şehrinde doğduğuna inanılmaktadır. Bir varsayıma göre ailesi Elhamra Kararnamesi'nin ardından Portekiz'e kaçmasıyla bu ülkede doğmuştur.[1] 1497'te Portekiz'den gelen Yahudi göçmenlerle birlikte İstanbul'a gelen Karo, bir süre Niğbolu, Selanik ve Edirne'de de yaşamıştır. 1575'te Safed'te öldü.

Tanıştığı sahte mesih Şlomo Molho'nun yanı sıra, Yosef Taitatzak ve Salomon ben Moses ha-Levi, kendisi üzerinde iz bırakan önemli şahsiyetlerdir.[2]

Niğbolu'daki Plevne Sinagogu'nda hahamlık unvanı alan Karo, Edirne'ye yerleşip burada birçok Talmud üstadı yetiştirdi.[3] Yeşiva ve Bet-Din'in başkanlığını yürüten Karo, dev yapıtı olan Beit Yosef'i Edirne'de yazmaya başladı; 1536'da Safed'e yerleşti ve yirmi yıl sonra bu eserini Safed'de tamamladı.[2] Bu eseri, "sadece bilginlerin istifadesi için" hazırlayan Yosef Karo, "herkesin faydalanabilmesi, neleri yapıp neleri yapamayacağını bilmesini sağlamak" için Şulhan Aruh'u yazdı.[4]

"Herkesin faydalanabilmesi için" yazdığı Şulhan Aruh'un ilk baskısı, 1564-65'te Venedik'te yapıldı ve yöredeki cemaatlerce benimsendi.[4] Kitabın ilk bölümü olan Orah Hayyim'de ibadet, Şabat ve bayramlar ile ilgili kurallar yer alır. İkinci bölüm olan Yore Dea'da, gıda, faiz ve temizlik konularındaki yasaklar bulunur. Üçüncü bölüm olan Eben Ezer'de boşanma ile ilgili hukuk yer almaktadır.

Diğer eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
        

Başlıca eserlerinden bazıları şunlardır:

  • Beit Yosef
  • Şulhan Aruh
  • Kesef Mişne (Rambam'ın Mişna Tora eserinin kısmi yorumu)
  • Kalalei ha-Talmud
  • Halikhot Olam
  • Bedek ha-Bait (Beit Yosef'e ek ve düzeltmeler)

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Louis Isaac Rabinowitz, Caro Joseph, EJ, Vol.5, s.194
  2. ^ a b Naim A. Güleryüz, Bizans'tan 20. Yüzyıla - Türk Yahudileri, s.85
  3. ^ M. Franco, Essai sur l'Histoire des Israelites de l'Empire Ottoman, Depuis les origines jusque a nos jours, Libraire A. Dublacher, Paris, 1897, s.74
  4. ^ a b Güleryüz, ibid, s.86