Wasilij Smysłow

rosyjski szachista

Wasilij Smysłow, ros. Василий Васильевич Смыслов (ur. 24 marca 1921 w Moskwie, zm. 27 marca 2010 tamże[1]) – rosyjski szachista, arcymistrz, mistrz świata w szachach w latach 1957–1958.

Wasilij Smysłow
Ilustracja
Wasilij Smysłow, 2002
Data i miejsce urodzenia

24 marca 1921
Moskwa

Data i miejsce śmierci

27 marca 2010
Moskwa

Obywatelstwo

ZSRR
Rosja

Tytuł szachowy

arcymistrz (1950)

Życiorys

edytuj
 
Wasilij Smysłow, 1972

Smysłow poświęcił się szachom po tym, jak w 1950 roku jako śpiewak operowy (baryton) nieskutecznie starał się o przyjęcie do moskiewskiego teatru Bolszoj. W późniejszych latach dawał recitale podczas turniejów szachowych, często przy akompaniamencie swojego przyjaciela, pianisty i arcymistrza Marka Tajmanowa.

Już w 1948 roku Smysłow był bliski zdobycia tytułu mistrza świata. Odbył się wówczas turniej z udziałem pięciu szachistów, który miał wyłonić kolejnego (po zmarłym dwa lata wcześniej Aleksandrze Alechinie) mistrza świata. Smysłow zajął w tym turnieju II miejsce[2], tytuł zdobył zwycięzca – Michaił Botwinnik. Z nowym mistrzem świata Smysłow spotykał się w meczach o tytuł trzykrotnie. W 1954 roku, po wygraniu serii turniejów kwalifikacyjnych, Smysłow zremisował z Botwinnikiem, co według obowiązującego regulaminu było jednoznaczne z obroną tytułu przez Botwinnika. W kolejnym meczu w 1957 roku Smysłow pokonał mistrza świata i odebrał mu tytuł, ale na krótko. Rok później Botwinnik zwyciężył w meczu rewanżowym.

W późniejszych latach Smysłow brał udział w turniejach kwalifikacyjnych, ale nie udało mu się już awansować do meczu o mistrzostwo świata. Najbliższy tego celu był w 1983 roku, gdy mistrzem świata był Anatolij Karpow. W 1982 zajął II miejsce w turnieju międzystrefowym w Las Palmas[3], następnie w meczach pretendentów pokonał Roberta Hübnera i Zoltána Ribli, ale w finałowym meczu przegrał z późniejszym mistrzem świata Garrim Kasparowem 8½ – 4½[4].

W 1991 r. Smysłow wygrał pierwsze mistrzostwa świata seniorów[5]. W 1997 r. wystąpił w Groningen w pierwszych mistrzostwach świata rozegranych systemem pucharowym, odpadając w I rundzie po porażce z Aleksandrem Morozewiczem[6]. W 2001 r. uczestniczył w rozegranym w Amsterdamie meczu Weterani kontra Amazonki, w którym drużyna słynnych szachistów starszego pokolenia spotkała się z drużyną czołowych szachistek świata[7]. Od tego czasu nie grywał w turniejach klasyfikowanych do szachowego rankingu ELO[8].

Według systemu Chessmetrics, najwyższy ranking osiągnął we wrześniu 1956 r., z wynikiem 2800 punktów zajmował wówczas 1. miejsce na świecie[9]. Na liście rankingowej FIDE najwyżej sklasyfikowany był 1 lipca 1971 r., z wynikiem 2620 punktów dzielił wówczas 9-10. miejsce (wspólnie z Michaiłem Talem)[10].

Za swoje zasługi odznaczony został m.in. orderem Lenina. Zmarł w wieku 89 lat z powodu niewydolności krążenia[1].

Mecze Smysłowa o mistrzostwo świata

edytuj
Rok Przeciwnik Wynik
1948 turniej 2. miejsce
1954 Botwinnik remis (+7-7=10)
1957 Botwinnik wygrana (+6-3=13)
1958 Botwinnik przegrana (+5-7=11)
W nawiasach:
liczba wygranych, przegranych i zremisowanych partii.

Inne sukcesy indywidualne

edytuj
Rok Turniej Miejsce
1940 Moskwa (mistrzostwa ZSRR) III m. za A.Lilienthalem i I.Bondarewskim
1942 mistrzostwa Moskwy I m.
1944 Moskwa (mistrzostwa ZSRR) II m. za M.Botwinnikiem
1945 mistrzostwa Moskwy I m.
1946 Groningen III m. za M.Botwinnikiem i M.Euwem
1947 Warszawa dz. II m. za S.Gligoriciem, wspólnie z I.Bolesławskim, L.Pachmanem i J.Sajtarem
1947 Moskwa (memoriał M.Czigorina) dz. III-IV m.
1949 Moskwa (mistrzostwa ZSRR) dz. I m. wspólnie z D.Bronsteinem
1950 Wenecja II m. za A.Kotowem
1950 Budapeszt (turniej pretendentów) III m. za I.Bolesławskim i D.Bronsteinem
1951 Leningrad (memoriał M.Czigorina) I m.
1953 Zurych (turniej pretendentów) I m.
1953 Bukareszt III m. za A.Tołuszem i T.Petrosjanem
1955 Hastings dz. I m. wspólnie z P.Keresem
1955 Zagrzeb I m.
1955 Moskwa (mistrzostwa ZSRR) II m. za J.Gellerem
1956 Amsterdam (turniej pretendentów) I m.
1956 Moskwa (memoriał A.Alechina) dz. I m. wspólnie z M.Botwinnikiem
1959 Moskwa (memoriał A.Alechina) dz. I m. wspólnie z D.Bronsteinem i B.Spasskim
1961 Dortmund dz. II m. za M.Tajmanowem, wspólnie z M.Udovciciem
1962 Mar del Plata dz. II m. za L.Poługajewskim, wspólnie z L.Szabo
1962 Hawana (memoriał J.Capablanki) dz. II m. za M.Najdorfem, wspólnie z L.Poługajewskim
1963 Hastings III m. za A.Kotowem i S.Gligoriciem
1963 Soczi (memoriał M.Czigorina) II m. za L.Poługajewskim
1963 Moskwa (memoriał A.Alechina) I m.
1964 Sztokholm I m.
1964 Amsterdam (turniej międzystrefowy) dz. I m. wspólnie z B.Larsenem, B.Spasskim i M.Talem
1964 Hawana (memoriał J.Capablanki) dz. I m. wspólnie z W.Uhlmannem
1965 Hawana (memoriał J.Capablanki) I m.
1965 Santiago I m.
1966 Mar del Plata I m.
1966 Polanica-Zdrój (memoriał A.Rubinsteina) I m.
1967 Monte Carlo II m. za R.Fischerem
1967 Hawana (memoriał J.Capablanki) dz. III m. za B.Larsenem i M.Tajmanowem
1967 Moskwa dz. I-II m.
1967 Palma de Mallorca dz. II-III m. za B.Larsenem, wspólnie z M.Botwinnikiem
1968 Polanica-Zdrój (memoriał A.Rubinsteina) I m.
1969 Hastings I m.
1969 Monte Carlo dz. I m. wspólnie z L.Portischem
1970 Rovinj / Zagrzeb II m. za R.Fischerem, wspólnie z V.Hortem, S.Gligoriciem i W.Korcznojem
1971 Amsterdam (turniej IBM) I m.
1971 Moskwa (mistrzostwa ZSRR) dz. II m. za W.Sawonem, wspólnie z M.Talem
1971 Moskwa (memoriał A.Alechina) III m. za A.Karpowem i L.Steinem
1972 Las Palmas dz. II za L.Portischem, wspólnie z B.Larsenem
1973 Cienfuegos (memoriał J.Capablanki) I m.
1974 Reykjavík I m.
1974 Wenecja II m. za W.Liberzonem
1975 Teesside II m. za J.Gellerem
1975 Szolnok I m.
1976 Lone Pine dz. II m. za T.Petrosjanem, wspólnie m.in. z W.Browne’em i M.Najdorfem
1977 Leningrad III m. za O.Romaniszynem i M.Talem
1978 São Paulo I m.
1978 Buenos Aires II m. za U.Anderssonem, wspólnie z R.Waganjanem i O.Panno
1979 Berlin Wschodni dz. I m. wspólnie z I.Csomem
1980 Buenos Aires dz. I-IV m.
1980 Kopenhaga (turniej Politiken Cup) dz. I m. wspólnie z A.Michalczyszynem
1980 Baguio II m.
1980 Bar II m.
1982 Hastings dz. II m. za W.Kuprejczykiem, wspólnie z J.Speelmanem
1982 Las Palmas (turniej międzystrefowy) II m. za Z.Riblim
1984 Graz I m.
1986 Kopenhaga (turniej Politiken Cup) dz. I m. wspólnie z A.Czerninem, J.Pigusowem i L.Cserną
1988 Rzym dz. I m. wspólnie z S.Majranoviciem i B.Gulko
1990 Buenos Aires dz. I m. wspólnie z J.Fernandezem Garcią
1990 Rzym dz. II m. za A.Milesem, wspólnie m.in. z J.Bariejewem
1991 Gelsenkirchen II m. za A.Wyżmanawinem
1994 Amsterdam dz. I m. wspólnie z W.Unzickerem i S.Gligoriciem
1997 Malmö (turniej Sigeman & Co) dz. II m. za F.Hellersem, wspólnie z J.Timmanem, P.Cramling, I.Sokolovem i C.Hansenem

Sukcesy drużynowe

edytuj

Wasilij Smysłow był wielokrotnym reprezentantem Związku Radzieckiego w najważniejszych rozgrywkach drużynowych, w tym:

Publikacje

edytuj
  • Wasilij Smysłow My Best Games of Chess, 1935 – 1957 (Dover, 1972)
  • Wasilij Smysłow 125 Selected Games (Cadogan, 1994)

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj