Gaan na inhoud

Silikaatminerale

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Chrysotiel

Die silikaatminerale is 'n groep minerale wat verbindings van silikonoksied (silikon en suurstof in variërende verhoudings en hoeveelhede) bevat. Dit bestaan uit 'n SiO4-tetraëder, wat op verskillende wyses met mekaar en ander elemente verbind word. Hierdie groep minerale is die volopste groep minerale in die aardkors, en ongeveer 90% van die aardkors se minerale vorm deel van hierdie groep. Hierdie groep sluit minerale vanaf algemene kwarts tot edelstene soos smarag en tanzaniet in.

Die minerale in hierdie groep het wisselende hoeveelhede SiO4 in hulle struktuur, en gesteentes word na aanleiding van die SiO4-inhoud geklassifiseer van felsies (hoë SiO4-inhoud), na mafies (lae SiO4-inhoud) tot ultramafies (baie lae SiO4-inhoud). (Vroeër was felsiese gesteentes geklassifiseer as "suur" gesteentes, en mafiese gesteentes as "basies".)

Die klassifikasie van die silikate kom van die mineraloog Dana.

Klassifikasie

[wysig | wysig bron]

Die silikaatminerale word ingedeel in die volgende groepe:

  • Tektosilikate
  • Nesosilikate
  • Sorosilikate
  • Siklosilikate
  • Inosilikate
  • Fillosilikate

Tektosilikate

[wysig | wysig bron]

Tektosilikate, of "raamwerksilikate," het 'n 3-dimensionele raamwerk van silikatetraëders, met 'n Si:O verhouding van 1:2. In hierdie raamwerk word elke suurstofatoom deur twee silikonatome gedeel.Hierdie groep verteenwoordig bykans 75% van die aardkors se minerale. Met die uitsondering van die Kwart, is die res van die tektosilikate aluminiumsilikate, waar 'n sekere persentasie van die silikonatome deur aluminiumatome vervang is. Hierdie proses is moontlik a.g.v. silikon en aluminium se soortgelyke atoomradius.

Nesosilikate

[wysig | wysig bron]

Nesosilikate (vanaf die Grieks νῆσος nēsos, eiland), is waar geïsoleerde SiO44−-tetraëders deur interstituele katione verbind word. Met ander woorde, die SiO44−-tetraëders is glad nie direk aan mekaar verbind nie, maar al vier bene van die SiO44−-tetraëder word deur middel van katione met ander [SiO4]4−-tetraëders verbind.

Fenakietgroep

Sorosilikate

[wysig | wysig bron]

Sorosilikate (vanaf die Grieks σωρός sōros, hoop) het geïsoleerde dubbele tetraëdergroepe met Si2O76− of 'n Si:O-verhouding van 2:7. Nickel–Strunz-klassifikasie: 9.B

Siklosilikate

[wysig | wysig bron]

Siklosilikate (vanaf die Grieks κύκλος kuklos, sirkel), het verbinde tetraëders in 'n ringvorm met (SixO3x)2x of 'n Si:O-verhouding van 1:3. Hulle bestaan as 3-lid ringe (Si3O9)6− of 6-lid ringe (Si6O18)12−. Nickel–Strunz-klassifikasie: 09.C

Inosilikate

[wysig | wysig bron]

Inosilikate (vanaf die Grieks ἴς , ἰνός inos], vesel), is kettingsilikate, met enkel- of dubbelkettings van silikaattetraëders. Die enkelketting inosilikate het 'n Si:O-verhouding van 1:3 (SiO3), terwyl die dubbelketting inosilikate 'n Si:O-verhouding van 4:11 het Si4O11. Nickel–Strunz-klassifikasie: 09.D

Amfiboolgroep

Fillosilikate (vanaf die Grieks φύλλον phyllon, blaar), vorm paralelle velle (blaaie) van silikaattetraëders. Hierdie tetraëders vorm 'n 2-dimensionele raamwerk, waar die individuele tetraëders met mekaar verbind is. In hierdie 2-dimensionele raamwerk of vel, is die bindings tussen die tetraëders sterk, maar die bindings tussen die verskillende velle is swak, aangesien die SiO-tetraëders nie tussen velle met mekaar verbind is nie. Die Si:O-verhouding is Si2O5 of 2:5.

Nickel–Strunz-klassifikasie: 09.E. Alle fillosilikate is gehidreer met of water of hidroksielgroepe aangeheg.