Ir al contenido

Río Nícher

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Nícher
Niger

En pasando por Segou (Mali)
Administración
Estaus Guinea
Mali
Nícher
Benín
Nicheria
Territorios
Cheografía
Longaria 4.184 km
Altaria d'o naixedero m
Naixedero Guinea
Desembocadura Oceano Atlantico
Hidrolochía
Superficie d'a cuenca 2.261.763 km²
Cabal meyano 6.000 m³/s
Mapa

O Nícher ye un río d'Africa occidental, o tercero d'o continent por a suya longaria dimpués d'o Nilo y d'o río Congo.[1]

O suyo nombre actual viene d'o latín "negro" (por a color de l'augua u d'os habitants d'os países que trescruza) u encara d'una locución tuareg gher n gheren (río d'os ríos). Tien diferents nombres locals como Jeliba, Joliba o Dhioliba (mandinga), u Isa Ber (songhai).

Cheografía

[editar | modificar o codigo]

O río Nícher naixe amán d'os monts de Loma, en a muga de Sierra Leone y de Guinea. Prene una dirección nord-este, travesando Guinea y o sud de Mali, a on que banya Bamako, Timbuktú y Gao. Entre KéMacina ei Timbuktú s'estendilla por una ampla plana inundata de cuasi 40.000 km² en a suya mayor amplaria, que se diz o delta interior, y a on que o suyo cabal se reduce d'un 25% a un 50%, principalment por evaporación. Dimpués se bifurca enta o sudeste, trescruza l'ueste de Nícher, con a suya capital Niamey, dimpués s'endreza enta Nicheria a on s'orienta cada vegata mas dica o sud, dica la suya desembocadura. En Lokoja reculle por a marguin ezquierda las auguas d'o suyo principal afluent, o Bénoué, procedent de Camerún, que duplica o suyo cabal antis de plegar a lo delta maritimo; desemboca en l'Atlantico en Port Harcourt, dimpués d'un viache de 4.184 km.

O suyo recorrito, una mica raro, ha feito que o Nícher, mientres muitos tiempos, haiga estato un enigma ta os cheografos, y por ixo a sobén s'han feito hipotesis mui fantasiosas. Belunas lo trafucaban con o río Senegal u con o Congo, atras en feban una branca d'o Nilo u lo consideraban un rio afluent d'un laco interior. Habió que asperar dica 1830 con a expedición de Richard Lander ta conoixer a verdat.

O río Nícher fa parti d'os ríos, como lo Senegal, que dende os anyos 1980 han estato o centro d'intrés debito a lo creiximiento d'a sequera. L'Autoridat d'a Cuenca d'o Nícher (ABN), organismo de cooperación internacional entre nueu países a on que se troba la dita cuenca, y a creyación d'a Oficina d'o Nícher (1932), veilan porque o río aduye tanto a lo desembolique agrícola como en a producción d'enerchía electrica. A disposición de diversos entibos, d'os que o Sélingué en ye o principal, tien a misión d'aportar enerchía electrica y augmentar a producción cerialista, con un incremento d'a superficie de cautivo de roz en bels países africanos.

Pescataire en o Nícher, amán de Gao (Mali).

O curso d'o río puet dividir-se en cuatre seccions:

  • O Nícher superior
    • Tinkisso
    • Niandan
    • Milo
    • Sankarani
  • O delta interior
    • Bani
  • O Nícher meyo
    • Gorouol
    • Dargol
    • Sirba
    • Tapoa
    • Goroubi
    • Diamangou
    • Mékrou
    • Alibori
    • Sota
  • O Nícher inferior
    • Sokoto
    • Kaduna
    • Bénoué
  • Afluents fosils
    • Azawagh

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. (en) Jean-Claude Corbell, Ariane Archambault: The Visual Dictionary of Universe & Earth, QA International, 2009, ISBN 978-2-7644-0884-1, p.62

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]