Перайсці да зместу

Метанол

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Метанол
Выява хімічнай структуры
Выява малекулярнай мадэлі
Метанол
Агульныя
Хім. формула CH₄O
Фізічныя ўласцівасці
Адн. малек. маса 32,04 а. а. м.
Шчыльнасць 0,7928 г/см³
Тэрмічныя ўласцівасці
Тэмпература плаўлення −97,88 °C
Тэмпература кіпення 64,509 °C
Класіфікацыя
Рэг. нумар CAS 67-56-1
PubChem 887
Рэг. нумар EINECS 200-659-6
SMILES
RTECS PC1400000
ChemSpider 864

Метано́л, меты́лавы спірт, карбінол[1], драўнінны спірт — прасцейшы прадстаўнік аліфатычных насычаных аднаатамных спіртоў, CH3OH. Упершыню атрыманы Ж. Дзюма и Э. Пеліго.

Бясколерная лёгкарухомая вадкасць з характэрным пахам, падобным да паху этылавага спірту[2]. Малекулярная маса 32,04 а. а. м. Змешваецца з вадой і арганічнымі растваральнікамі, раствараецца ў хлараформе. Тэмпература плаўлення −97,88 °C. Тэмпература кіпення 64,509 °C. Шчыльнасць 0,7928 г/см³ (пры 20 °C). У прыродзе амаль не сустракаецца у свабодным стане.

Раней метылавы спірт атрымлівалі метадам сухой перагонкі драўніны. У сучаснасці яго атрымліваюць некалькім хімічнымі метадамі. Асноўным з'яўляецца сінтэз з сумесі аксіду вугляроду(II) (CO) і вадароду ў прысутнасці каталізатараў ZnO, Cr2O3 пры тэмпературы 400 °C і ціску 2·107—3·107 Па.

CO + 2 H2 → CH3OH

Рэакцыю могуць паскорыць такія каталізатары, як аксід медзі, цынку альбо хрому[3].

Метанол выкарыстоўваецца ў прамысловасці ў складзе антыфрызаў, растваральнікаў лакаў і фарбаў, у якасці паліва і зыходнай сыравіны ў працэсах атрымання фармальдэгіду, хлорыстага метылу і інш.

Шкоднае ўздзеянне

[правіць | правіць зыходнік]

Метанол з'яўляецца вельмі атрутным рэчывам. Пашкоджвае нервовую і сасудзістую сістэму. У дозах 4—15[2] мл выклікае слепату і цяжкае атручэнне арганізма чалавека. Смяротная доза для чалавека складае 30—100[2] мл.

Зноскі

  1. Артыкул на сайце ХиМиК.ру (руск.)
  2. а б в Крамаренко В. Ф. Токсикологическая химия на сайце ХиМиК.ру (руск.)
  3. Pentti Mälkönen: Orgaaninen kemia, s. 83. Otava, 1979. 951-1-05378-7.