Mont d’an endalc’had

Emgann Waterloo

Eus Wikipedia
Emgann Waterloo
Tamm eus Brezel ar Seizhvet Kengevread
etre an Impalaeriezh C'hall
hag ar broioù kengevreet
Emgann Waterloo
Emgann Waterloo

Emgann Waterloo gant Robinson
Maread 18 a viz Mezheven 1815
Lec'h Waterloo
Belgia
Disoc'h trec'h ar broioù kengevreet war Bro-C'hall
Emgannerien
Ar Seizhvet Kengevread:
Rouantelezh Unanet
Prusia
Proviñsoù Unanet
Rouantelezh Hannover
Impalaeriezh c'hall kentañ
Pennoù-brezel
Dug Wellington
Gebhard von Blücher
Napoleon Bonaparte
Niver a emgannerien

118 000
73 000
Kolloù
Arme Wellington

3 500 den marv
10 200 den gloazet
3300 steuziet
Arme Blücher

1200 lazhet
4400 gloazet
1400 steuziet
24000-26000 marvet / gloazet
6000-7000 prizoniad.
15 000 steuziet

Emgann Waterloo a c’hoarvezas d’an 18 a viz Mezheven 1815 e-kichen Waterloo, ur gêriadenn eus Brabant (hiziv e Belgia) a oa en Impalaeriezh C'hall en amzer-se. En em gannañ a reas arme an Impalaeriezh c'hall kentañ, renet gant an impalaer gall Napoleone Buonaparte, a-enep un emglev savet etre arme ar Rouantelezh-Unanet, renet gant Dug Wellington, hini Prusia, renet gant Gebhard Leberecht von Blücher ha stadoù all kevreet ganto evel Rouantelezh an Izelvroioù, Rouantelezh Hannover, Priñselezh Braunschweig-Lüneburg.

E 1814 e oa bet rediet Napoleon da zilezel ar galloud, ha harluet e oa bet en Enez Elba, er Mor Kreizdouar, er-maez da Toskana. E 1815 en doa kuitaet an enez, ha dilestret e oa e Provañs. Ac'hano e oa aet da Bariz ma c'hallas adkemer ar galloud, goude tec'het ar roue Loeiz XVIII e miz Meurzh 1815. Meur a hini eus ar Stadoù european a oa bet oc'h ober brezel dezhañ er bloavezhioù a-raok a gemeras perzh neuze er Seizhvet Kenunaniezh da enebiñ outañ, ha kroget e oant da sevel o armeoù adarre. Luioù Wellington ha Blücher a oa o c'hortoz nepell diouzh harzoù Bro-C'hall. Soñjet en doa Napoleon e c'hellfe tagañ pep arme eus e du a-raok ma vefent unvanet da aloubiñ Bro-C'hall gant harp armeoù all ar Genunaniezh. D'ar 16 a viz Even Napoleon a oa deuet a-benn da dagañ darn Arme Prusia e-kerzh Emgann Ligny, ar re-se a oa bet o kilañ d'ar 17 a viz Even er biz. Siwazh evit Napoloen kilet e oa bet en urzh vat hag a-stur gant arme Wellington. Napoleon en doa kaset un trede nerzh a-dreñv ar Brusianed, pezh a tegasas Emgann Wavre gant penn a-dreñv an arme brusian d'an 18-19 a viz Even. An nerzhioù gall-se n'o devoa ket kemeret perzh en Emgann Waterloo. D'ar 16 a viz Even, ul lodenn vihan eus an arme C'hall a oa bet o kemer perzh en Emgann Quatre Bras o stourpm a-enep un nerzh Soaz ha Kevredet. Deuet e oa a-benn ar re saoz-kevredet da zerc'hel penn betek ar 16 a viz Even, met dre ma oa kilet ar brusianed e oa ebt rediet ivez d'en ober Wellington betek Waterloo a oa bet tizhet d'ar 17.

Trec’het e voe arme an Impalaeriezh C'hall ha lakaet e voe fin evel-se da striv Napoleon da zont d’ar galloud en-dro goude bezañ tec’het diouzh enez Elba. Ur wech faezhet Napoleon en Emgann Waterloo, e voe kaset d’an harlu da enez Saint Helena.

Liammoù diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]