شاباک

شاباک
دەزگای پاراستنی ئیسرائیل; שירות הביטחון הכללי; Sherut haBitaẖon haKlali; جهاز الأمن العام
ناوبڕ	ISA
ناسراوە بە	شاباک
دروشم	"قەڵغانە نەبینراوەکان"
دامەزران	٨ی شوباتی ١٩٤٩؛ ٧٥ ساڵ لەمەوبەر
شوێنی دامەزران	ئیسرائیل
ئۆفیسی سەرەکی	پارکی یارکۆن، تێل ئەڤیڤ
خاوەنەکان	سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل
وێبگە	www.shabak.gov.il

دەزگای پاراستنی ئیسرائیل (بە عیبری: שֵׁירוּת הַבִּיטָּחוֹן הַכְּלָלִי‎، لاتینی: Sherut haBitaẖon haKlali؛ بە عەرەبی: جهاز الأمن العام‎، لاتینی: jihāz al'amn al`ami)، زیاتر بە شاباک یان شەباک ناسراوە (بە عیبری: שב״כ‎؛ بە عەرەبی: شاباک‎) یان شین بەت (لە زمانی عیبری بۆ خزمەتگوزاری پاراستن یان ئاسایش بەکاردێت)، دەزگایەکی ئاسایشی ناوخۆیی وڵاتی ئیسرائیلە. بارەگای سەرەکی دەکەوێتە باکووری ڕۆژاوای تێل ئەڤیڤ، لە باکووری پارکی یارکۆن.^[١]^[٢]

یەکێکە لە سێ ڕێکخراوە سەرەکییەکانی کۆمەڵگەی ھەواڵگریی ئیسرائیل، لەگەڵ ئامان (ھەواڵگری سەربازی)^[٣] و مۆساد (دەزگای ھەواڵگری گشتی).^[٤]^[٥]

ئەرک و خزمەت[دەستکاری]

ئەرکەکانی شاباک بریتییە لە پاراستنی ئاسایشی دەوڵەت، ئاشکراکردنی شانە تیرۆریستییەکان، لێکۆڵینەوە لە گومانلێکراوانی تیرۆر، دابینکردنی زانیاری ھەواڵگری بۆ ئۆپەراسیۆنی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر لە کەناری ڕۆژاوا و کەرتی غەززە، دژە سیخوڕی دەرەکی، پاراستنی بەرپرسانی باڵا، پاراستنی ھێڵە ئاسمانییەکانی ئیسرائیل و باڵیۆزخانەی وڵاتان.^[٦]^[٧]

مێژوو[دەستکاری]

لەگەڵ ڕاگەیاندنی سەربەخۆیی ئیسرائیل لە ساڵی ١٩٤٨، شاباک وەک لقێک لە ھێزی بەرگری ئیسرائیل دامەزرا و سەرەتا لەلایەن ئایسێر ھارێل (باوکی ھەواڵگری ئیسرائیل کە دواتر سەرۆکایەتی مۆسادی کرد) سەرۆکایەتی دەکرا. دواتر بەرپرسیارییەتی چالاکییەکانی شاباک لە وەزارەتی بەرگری گواسترایەوە بۆ نووسینگەی سەرۆک وەزیران. لە کاتی شەڕی عەرەب و ئیسرائیل لە ساڵی ١٩٤٨، بەرپرسیارییەتی شاباک تەنھا لە کاروباری ئاسایشی ناوخۆ بوو. لە شوباتی ساڵی ١٩٤٩ (ماوەیەکی کەم پێش کۆتایی ھاتنی شەڕ) بەرپرسیارییەتییەکانی درێژکرایەوە بۆ دژە سیخوڕی.^[٨]

سەرچاوەکان[دەستکاری]

^ "Shin Bet | Israeli agency | Britannica". www.britannica.com (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-08.
^ "A little history of Shin Bet". Engelsberg ideas (بە سوێ��ی). Retrieved 2024-02-08.
^ www.idf.il https://www.idf.il/en/mini-sites/directorates/military-intelligence-directorate/military-intelligence-directorate/. Retrieved 2024-02-08. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
^ "Israeli Intelligence Agencies". irp.fas.org. Retrieved 2024-02-08.
^ "Military Intelligence | Israeli intelligence agency | Britannica". www.britannica.com (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-08.
^ "UNHCR Web Archive". webarchive.archive.unhcr.org. Retrieved 2024-02-08.
^ "Israel's national airline El Al is an intelligence front for the Shin Bet". Mondoweiss (بە ئینگلیزی). 2023-08-30. Retrieved 2024-02-08.
^ web.archive.org https://web.archive.org/web/20161030184329/http://www.shabak.gov.il/heritage/Pages/history.aspx. Retrieved 2024-02-08. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)

[1] "Shin Bet | Israeli agency | Britannica". www.britannica.com (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-08.

[2] "A little history of Shin Bet". Engelsberg ideas (بە سوێ��ی). Retrieved 2024-02-08.

[3] www.idf.il https://www.idf.il/en/mini-sites/directorates/military-intelligence-directorate/military-intelligence-directorate/. Retrieved 2024-02-08. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)

[4] "Israeli Intelligence Agencies". irp.fas.org. Retrieved 2024-02-08.

[5] "Military Intelligence | Israeli intelligence agency | Britannica". www.britannica.com (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-08.

[6] "UNHCR Web Archive". webarchive.archive.unhcr.org. Retrieved 2024-02-08.

[7] "Israel's national airline El Al is an intelligence front for the Shin Bet". Mondoweiss (بە ئینگلیزی). 2023-08-30. Retrieved 2024-02-08.

[8] web.archive.org https://web.archive.org/web/20161030184329/http://www.shabak.gov.il/heritage/Pages/history.aspx. Retrieved 2024-02-08. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)

[١]