Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σρεμ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 52°5′19″N 17°0′54″E / 52.08861°N 17.01500°E / 52.08861; 17.01500

Σρεμ

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Σρεμ
52°5′19″N 17°0′54″E
ΧώραΠολωνία
Διοικητική υπαγωγήΓκμίνα Σρεμ
Έκταση12,37 km²
Υψόμετρο80 μέτρα
Πληθυσμός28.835 (31  Μαρτίου 2021)[1]
Ταχ. κωδ.63-100
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Σρεμ (πολωνικά: Śrem, γερμανικά: Schrimm‎‎) είναι πόλη και η έδρα του Πόβιατ Σρεμ, στο Βοεβοδάτο της Μεγάλης Πολωνίας της Πολωνίας, στον ποταμό Βάρτα. Τα έτη 1975 έως το 1998, ήταν μέρος του Βοεβοδάτου Πόζναν. Ο πληθυσμός του είναι 29.022 κάτοικοι (2020).[2]

Το Σρεμ βρίσκεται 45 χιλιόμετρα νότια του Πόζναν, στο οποίο βρίσκεται μια τοπική οδική διασταύρωση στο δρόμο από το Πόζναν προς το Ράβιτς. Άλλοι δρόμοι οδηγούν από την πόλη προς τη Βζέσνια, το Λέσνο και το Γκουοχόβο.

Δήλωση υπογεγραμμένη από τον Γιούζεφ Βιμπίτσκι, συγγραφέα των στίχων του εθνικού ύμνου της Πολωνίας, ότι έγινε δημότης του Σρεμ το 1791

Το Σρεμ ιδρύθηκε το δεύτερο μισό του 10ου αιώνα στο λίκνο του αναδυόμενου πολωνικού κράτους, όταν ένας οχυρωμένος οικισμός, ο οποίος προστάτευε το γκορντ στη διέλευση του Βάρτα σε μια σημαντική εμπορική οδό από τη Σιλεσία στο Πόζναν, χτίστηκε στη δεξιά όχθη του ποταμού Βάρτα και σύντομα αναπτύχθηκε ένας εμπορικός οικισμός στην αριστερή όχθη.[3] Συγκαταλέγεται στους παλαιότερους οικισμούς των Λεχιτών. Το Σρεμ έλαβε δημοτικά δικαιώματα από τους δούκες Μπολέσλαφ τον Ευσεβή και Πσέμισλ Α΄ της Μείζονος Πολωνίας το 1253,[3] την ίδια χρονιά με το Πόζναν.

Το Σρεμ αναπτύχθηκε γρήγορα και τον 14ο αιώνα έγινε βασιλική πόλη του Στέμματος του Βασιλείου της Πολωνίας και έδρα τοπικών βασιλικών αξιωματούχων (σταρόστα). Διοικητικά βρισκόταν στο Βοεβοδάτο Πόζναν στην Επαρχία Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος. Η ακμή του ήταν το πρώτο μισό του 15ου αιώνα και το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα. Αργότερα, μακροχρόνιοι πόλεμοι, επιδημίες και φυσικές καταστροφές προκάλεσαν την παρακμή του Σρεμ, όπως και πολλών άλλων πόλεων στην περιοχή της Μείζονος Πολωνίας. Στα τέλη του 18ου αιώνα, ο Γιούζεφ Βιμπίτσκι, Πολωνός νομικός, ποιητής, πολιτικός και στρατιωτικός ακτιβιστής, γνωστός ως ο συγγραφέας των στίχων του πολωνικού εθνικού ύμνου, εγκαταστάθηκε στο κοντινό Μανιέτσκι και το 1791 έγινε επίτιμος πολίτης του Σρεμ.[3]

Η πόλη προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας στο δεύτερο διαμελισμό της Πολωνίας το 1793, ανακτήθηκε από Πολωνούς και περιλήφθηκε στο βραχύβιο Δουκάτο της Βαρσοβίας το 1807, προσαρτήθηκε εκ νέου από την Πρωσία το 1815 και από το 1871 ήταν μέρος της Γερμανικής Αυτοκρατορίας. Παρά την εισροή Γερμανών αξιωματούχων, το Σρεμ παρέμεινε μια τυπική πολωνική πόλη.[3] Κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Μείζονος Πολωνίας (1848), ιδρύθηκε στην πόλη ένα νοσοκομείο για Πολωνούς αντάρτες και τις επόμενες δεκαετίες η πόλη παρέμεινε κέντρο της πολωνικής αντίστασης και οι Πολωνοί ίδρυσαν διάφορες οργανώσεις και επιχειρήσεις.[3] Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία του τον Νοέμβριο του 1918 και ξέσπασε η Εξέγερση της Μείζονος Πολωνίας (1918-1919), κατά την οποία τον Δεκέμβριο του 1918, η τοπική γερμανική φρουρά παραδόθηκε χωρίς αντίσταση και η πόλη τελικά αποκαταστάθηκε στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία.[3] Στο μεσοπόλεμο άνοιξαν νέα εργοστάσια και χτίστηκαν νέες κατοικίες.[3]

Δημόσια τελετή για τη μνημόνευση της 73ης επετείου μιας γερμανικής δημόσιας εκτέλεσης Πολωνών κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου

Το Σρεμ βομβαρδίστηκε από τη Γερμανία την 1η Σεπτεμβρίου 1939, την πρώτη ημέρα της εισβολής στην Πολωνία, η οποία ξεκίνησε το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.[3] Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ο πολωνικός πληθυσμός υποβλήθηκε σε μαζικές συλλήψεις, φυλακίσεις, εκτελέσεις και απελάσεις σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τον Σεπτέμβριο του 1939, η Einsatzgruppe VI πραγματοποίησε μαζικές συλλήψεις Πολωνών, πολλοί από τους οποίους δολοφονήθηκαν αμέσως.[4] Η Einsatzgruppe VI πραγματοποίησε δημόσιες εκτελέσεις Πολωνών από το Σρεμ και τα κοντινά χωριά στις 20 Σεπτεμβρίου και 20 Οκτωβρίου 1939, σκοτώνοντας 20 και 19 άτομα αντίστοιχα, συμπεριλαμβανομένων πρώην Πολωνών ανταρτών του 1918-1919, τοπικής διοίκησης και δικαστικών αξιωματούχων, εμπόρων και γαιοκτημόνων.[5] 12 Πολωνοί που συνελήφθησαν στο Σρεμ εκτελέστηκαν επίσης στο κοντινό χωριό Ζμπρουντζέβο στις 8 Νοεμβρίου 1939.[3][6] Περαιτέρω μαζικές συλλήψεις 45 Πολωνών, κυρίως δασκάλων, πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο του 1940 και οι περισσότεροι απελάθηκαν στη συνέχεια στα στρατόπεδα συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν και Νταχάου, όπου δολοφονήθηκαν εκεί.[7] Το 1939 και το 1940, οι Γερμανοί έδιωξαν εκατοντάδες Πολωνούς στο Γενικό Κυβερνείο, τα σπίτια των οποίων στη συνέχεια παραδόθηκαν σε Γερμανούς αποίκους ως μέρος της πολιτικής Lebensraum (Ζωτικός χώρος).[8]

Για αξιοθέατα, αναφέρονται τα τοπία, τα παλάτια και τα αρχοντικά με τα γύρω πάρκα, την οικιακή και θρησκευτική αρχιτεκτονική, καθώς και τα καταφύγια της φύσης. Η υποδομή περιλαμβάνει καταλύματα, εστιατόρια και αθλητικές και ψυχαγωγικές εγκαταστάσεις.

Το Σρεμ είναι επίσης η έδρα των εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων: σχολές επαγγελματικής και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και παράρτημα του Πανεπιστημίου του Πόζναν «Άνταμ Μιτσκιέβιτς». Το παράρτημα προσφέρει μαθήματα Πτυχίου Επιστημών στη χημεία υλικών και τον τουρισμό. Επιπλέον, υπάρχουν πολιτιστικά ιδρύματα όπως το Μουσείο του Σρεμ, η δημόσια βιβλιοθήκη, το Πολιτιστικό Κέντρο και τοπικά μέσα ενημέρωσης, όπως ο Τύπος, η τηλεόραση.

Υπάρχουν επίσης μνημεία για αξιόλογους ανθρώπους που συνδέονται με το Σρεμ, συμπεριλαμβανομένων των Γιούζεφ Βιμπίτσκι και Πιοτρ Βαβζίνιακ, και μνημεία για τους συμμετέχοντες στην Εξέγερση της Μείζονος Πολωνίας (1918-1919) και τα θύματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

  1. bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/023016126044-0971560?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 6  Οκτωβρίου 2022.
  2. «Najwieksze miasta w Polsce pod wzgledem liczby ludnosci» [Οι μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας από άποψη πληθυσμού]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά). 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 «Historia miasta». Śrem. Miejski Portal Informacyjny (στα Πολωνικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2020. 
  4. Μάρια Βαρντζίνσκα, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης, Βαρσοβία, 2009, σελ. 116 (πολωνικά)
  5. Μάρια Βαρντζίνσκα, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, σελ. 116, 194
  6. Μάρια Βαρντζίνσκα, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, σελ. 200
  7. Μάρια Βαρντζίνσκα, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, σελ. 213
  8. Μάρια Βαρντζίνσκα, Wysiedlenia ludności polskiej z okupowanych ziem polskich włączonych do III Rzeszy w latach 1939-1945, Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης, Βαρσοβία, 2017, σελ. 153, 195 (πολωνικά)