پرش به محتوا

قافلانکوه

مختصات: ۳۷°۲۱′۲۸″ شمالی ۴۷°۴۸′۱۵″ شرقی / ۳۷٫۳۵۷۷۸°شمالی ۴۷٫۸۰۴۱۷°شرقی / 37.35778; 47.80417
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد


قافلانکوه
قافلانتی
مرتفع‌ترین نقطه
ارتفاع۱۸۵۳ متر
جغرافیا
موقعیت ایران آذربایجان شرقی

قافلانکوه نام رشته کوهی در شرق شهرستان میانه است.

نام

[ویرایش]

نام این رشته کوه در گویش محلی قافلانتی می‌باشد که هم‌اکنون نیز این نام بکار می‌رود. شکل قدیمی‌تر آن، قپلانتو است که واژه‌ای ترکی و به معنای «کنام پلنگان» است.[۱] شکل قدیمی این نام در نام روستای قپلانتو در حوالی سقز محفوظ مانده‌است.[۲]قافلان یا قاپلان در ترکی به معنی پلنگ است.

ژان دیولافوا نام این رشته کوه را کوه ببر ذکر کرده‌است.[۳]

جغرافیا

[ویرایش]

رشته کوه فرعی قافلانتی به طول تقریبی ۵۰ کیلومتر از شرق روستای بارگاه به مختصات ۳۷٫۱۹۹۵ شمالی و ۴۷٫۴۰۳۰ شرقی در جنوب شهر میانه آغاز شده و به سمت شمال شرق تا روستای ممان (میانه) به مختصات ۳۷٫۴۶۳۴ شمالی و ۴۷٫۹۰۰۴ شرقی امتداد یافته و به رشته کوه البرز غربی متصل می‌شود. رودخانه قزل اوزن این رشته کوه را در شرق شهر میانه قطع می‌کند.

قلل شاخص آن عبارتند از:[۴][۵][۶][۷]

خانم ژان دیولافوا رشته کوه قافلانتی را حد فاصل آذربایجان و عراق عجم ذکر کرده‌است.[۳]

در سده اخیر تنها راه اصلی ارتباط منطقه آذربایجان با مرکز کشور بخصوص با شهر تهران از طریق جاده‌ای که از کنار رودخانه قزل اوزن عبور می‌کرده و با گذر از پل‌دختر (میانه) صورت می‌گرفته‌است؛ از این‌رو این رشته کوه فرعی علی‌رغم کوچکی آن از اهمیت راهبردی برخوردار بوده و عملاً دروازه ورود به آذربایجان بوده‌است. اکنون آزادراه ۲ (ایران) از منتهی‌الیه جنوبی این رشته کوه از جنوب روستای بارگاه عبور می‌کند و عملاً محدودیت ارتباطی منطقه آذربایجان با مرکز کشور برطرف شده‌است.

جایگاه تاریخی

[ویرایش]

در هزاره اول قبل از میلاد این رشته کوه بخشی از حکومت گیزیل بوندا بوده‌است.[۸][۹]

منابع

[ویرایش]
  1. Minorsky, Vladimir. 1957. Mongol place names in Mukri Kurdistan Mongolica, 4. London: School of Oriental and African studies.p.68
  2. همان منبع.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ La Perse, la Chaldée et la Susiane 1881-1882, Paris, 1887, page 72. https://ia801902.us.archive.org/28/items/ldpd_6885554_000/ldpd_6885554_000.pdf
  4. http://loadmap.net/en/m20399
  5. http://www.lib.utexas.edu/maps/ams/iraq_and_iran/txu-pclmaps-oclc-6589753-mianeh-j-38-r.jpg
  6. http://loadmap.net/en/m20312
  7. http://loadmap.net/en/m20318
  8. ای. م. دیاکونوف. تاریخ ماد. ترجمه کریم کشاورز. انتشارات: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. تهران ۱۳۸۰. شابک ‎۹۶۴−۴۴۵−۱۰۶−۶
  9. The History Of Azerbaijan: from ancient times to the present day, Publisher: lulu.com (August 2, 2014), Language: English, ISBN 1-291-97131-9