Saltar ao contido

Revolta de Bar Kokhba

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Revolta de Bar Kokhba
Parte de Guerras xudeu-romanas

Entrada á cova na que se refuxiaron os rebeldes de bar Kokhba
Data 132-136
Lugar Xudea
Resultado O Imperio romano asasina e escraviza por centos de miles de xudeus, suprime a autoridade política e relixiosa xudía, e prohibe a entrada dos xudeus en Xerusalén
Casus belli Os decretos ditados por Hadriano contra a relixión xudía (prohibición de realizar o Brit Milá, respectar o Sabbat) e a fundación de Aelia Capitolina no lugar de Xerusalén
Cambios territoriais Eliminación da provincia romana de Xudea, fusionándoa con outras rexións na provincia de Syria Palæstina
Belixerantes
Imperio romano Rebeldes xudeus
Líderes
Hadriano
Quinto Tineyo Rufo
Sextus Julius Severus
Publicio Marcelo
Haterio Nepos
Quinto Lolio Urbico
Simón bar Kokhba
Akiva ben Iosef
Forzas en combate
Legio X Fretensis
Legio VI Ferrata
Legio IX Hispana?
Legio III Cyrenaica
Legio XXII Deiotariana
Legio X Gemina
12 lexións:
60-120.000 homes
200 000 xudeus
100 000 sirios e árabes
Baixas
Legio XXII Deiotariana, resto descoñecido 580 000 xudeus (maioritariamente baixas civís); 50 cidades fortificadas e 985 aldeas arrasadas (segundo Dión Casio)

A revolta de  Bar Kokhba (hebreo: מרד בר כוכבא; Mered Bar Kokhba) foi unha rebelión dos xudeus da provincia Romana de Xudea, liderada por Simón bar Kokhba, contra o Imperio Romano. Tivo lugar entre os anos 132-136,[1] e foi a última das tres grandes guerras xudeu-romanas, por iso tamén é coñecida como a Terceira Guerra xudeu–romana ou a Terceira Revolta xudía. Algúns historiadores tamén se refiren a ela como a Segunda Revolta de Xudea, sen contar a guerra de Kitos (115-117), que tivo un carácter marxinal na rexión de Xudea.

A revolta estoupou como consecuencia das tensións políticas e relixiosas na provincia romana de Xudea tralo fracaso da primeira revolta nos anos 66-73. Estas aumento da tensión debeuse ao aumento da presenza romana en Xudea, cambios na vida administrativa e na economía, xunto ao estoupido e supresión das revoltas xudías en Mesopotamia, Libia e a Cirenaica.[2] As razóns máis próximas semellan centrarse na construción dunha nova cidade, Aelia Capitolina, sobre as ruínas de Xerusalén e a construción dun templo en honra ao deus Xúpiter sobre o Monte do Templo.[3] Os Pais da Igrexa e a literatura rabínica inciden no papel de Rufus, o gobernador de Xudea, como causa da revolta.[4]

No 132, a revolta liderada por Simón bar Kokhba estendeuse rapidamente desde Modi'in por toda a rexión, interrompendo a gornición romana en Xerusalén.[5] Quintus Tineius Rufus foi o gobernador durante a primeira fase da revolta, e a el atribúese o fracaso de deter o seu avance. Os últimos rexistros sobre Rufus son do ano 132, descoñecéndose se morreu o foi substituído. A pesar da chegada dun número significativo de reforzos desde as provincias romanas de Siria, Exipto e Arabia, as vitorias rebeldes sobre os romanos estableceron un estado independente en Israel sobre a maior parte da provincia de Xudea durante dous anos, e o propio Bar Kokhba tomou o título de Nasi ("príncipe"). Simón bar Kokhba, o líder da revolta, foi recoñecido por moitos dos xudeus como o Mesías, que restauraría a súa independencia nacional.[6] Isto provocou que o emperador Hadriano reunira un gran número forzas de todo o imperio para a invasión de Xudea no ano 134, baixo o mando do xeneral romano Sextus Julius Severus. O exército romano estaba composto de seis lexións completas cos seus auxilias que finalmente lograron acabar coa revolta.[7]

Repercusións

[editar | editar a fonte]

Consecuencias inmediatas

[editar | editar a fonte]
Reconstrución esquemática do arco de Hadriano en Tel Shalem, adicado ao emperador pola vitoria sobre a revolta xudía de 132-135.

As proclamas de Hadriano trataron de erradicar o nacionalismo xudeu en Xudea,[3] que percibiu como a causa das repetidas revoltas. O emperador prohibiu a lei da Torá, o calendario hebreo e executou aos estudosos xudaicos. Os pergamiños sagrados do xudaísmo foron queimados cerimoniosamente no Monte do Templo. No antigo Templo de Xerusalén, xa destruído, instalou dúas estatuas adicadas ao deus Xúpiter Capitolino e a el mesmo. Nun intento de erradicar calquera memoria de Xudea e o antigo Israel, borrou o nome do mapa e o substituíu por Syria Palaestina.[8][9][10] Destruíndo calquera asociación dos xudeus con Xudea e prohibindo a práctica da fe xudía, Hadriano pretendeu erradicar unha nación que provocara grandes danos ao Imperio Romano. Do mesmo xeito, reconstruíu Xerusalén como unha polis pagá baixo o nome de Aelia Capitolina, na cal os xudeus tiñan prohibida a entrada, coa única excepción do día do Tisha B'Av.[11]

Expulsión dos xudeus de Xerusalén durante o reinado de Hadriano. Miniatura do manuscrito do século XV titulado "Histoire des Empereurs".

Os historiadores modernos ven a revolta de Bar Kokhba como un suceso de decisiva importancia na historia.[12] Sinalan que, ao contrario que sucedeu coa primeira guerra xudeu-romana relatada por Xosefo, a poboación xudía de Xudea quedou devastada trala revolta de Bar Kokhba,[12] xa fose asasinada, exiliada, ou vendidos como escravos. Calquera autoridade política ou relixiosa xudía foi eliminada. Os xudeus pasaron a ser unha minoría en Xudea, permanecendo grades grupos tan só en Galilea, Bet Shean e no Golán.[13] A destrución masiva e mortes durante o transcurso da revolta levou a investigadores como Bernard Lewis a sinalar o comezo da diáspora xudía neste momento. A morte de Hadriano no ano 138 tivo especial relevancia entre as comunidades xudías superviventes. Algúns destes xudeus asentáronse en Galilea, con algunhas familias rabínicas en Séforis.[14] O xudaísmo rabínico xa se convertera nunha relixión "portátil", centrada arredor das sinagogas.

A Galilea na antigüidade.

Xudea non volveu ser un centro da vida política, relixiosa ou cultural xudía ata tempos máis modernos, aínda que os xudeus continuaron poboando esporadicamente a rexión e leváronse a cabo importantes desenvolvementos relixiosos alí. Galilea transformouse nun importante centro do xudaísmo rabínico, e o Talmud de Xerusalén recompilouse alí entre os séculos IVV.

Relacións posteriores entre os xudeus e os romanos

[editar | editar a fonte]

As relacións dos xudeus co Imperio Romano na rexión continuaron a ser complicadas. Constantino o Grande permitiulles lamentar a súa derrota e humillación unha vez ao no durante o Tisha B'Av no Muro das Lamentacións. Entre os anos 351 e 352, os xudeus de Galilea lanzaron outra revolta contra os romanos que tivo graves consecuencias.[15] A revolta tivo lugar durante o aumento da influencia cristiá no Imperio Romano de Oriente, baixo a dinastía Constantina. No 355, porén, as relacións cos gobernantes romanos melloraron debido á chegada ao poder do emperador Xuliano, quen ao contrario que os seus predecesores resistiuse ao cristianismo. No ano 363, pouco despois de que o emperador lanzara a súa campaña contra o Imperio Sasánida, ordenou a reconstrución do Templo de Xerusalén, nun intento de fortalecer a outras relixións no canto do cristianismo.[16] O fracaso na reconstrución do Templo atribúese ao terremoto de Galilea do 363, e tradicionalmente tamén a ambivalencia xudía sobre o proxecto.[17] O apoio do emperador Xuliano ao xudaísmo fixo que os seguidores desta relixión comezaran a chamalo "Xuliano o Heleno".[18] As feridas que sufriu o emperador durante a súa campaña en Persia, e a súa posterior morte, puxeron fin ás aspiracións xudías, xa que os seus sucesores abrazaron de novo o cristianismo.

No ano 438, cando a emperatriz Eudocia eliminou a prohibición dos xudeus de rezar no Monte do Templo, os líderes da comunidade en Galilea, fixeron un chamamento "a grande e poderosa xente dos xudeus" que comezaba dicindo:"Sabede que o fin do exilio do noso pobo chegou!". Porén a poboación cristiá de Xerusalén percibiu esta chamada como unha ameaza á súa primacía, polo que alzáronse nunha revolta que acabou perseguindo aos xudeus da cidade.[19][20]

  1. Para o ano 136, ver: W. Eck, The Bar Kokhba Revolt: The Roman Point of View, pp. 87–88.
  2. William David Davies, Louis Finkelstein,The Cambridge History of Judaism: The late Roman-Rabbinic period, Cambridge University Press, 1984 pp.106.
  3. 3,0 3,1 Hanan Eshel,'The Bar Kochba revolt, 132-135,' in William David Davies, Louis Finkelstein, Steven T. Katz (eds.) The Cambridge History of Judaism: Volume 4, The Late Roman-Rabbinic Period, pp.105-127, p.105.
  4. William David Davies, Louis Finkelstein: The Cambridge History of Judaism: The late Roman-Rabbinic period, p. 35., Cambridge University Press, 1984, ISBN 9780521772488
  5. Axelrod, Alan (2009). Little-Known Wars of Great and Lasting Impact. Fair Winds Press. p. 29. ISBN 9781592333752. 
  6. John S. Evans (2008). The Prophecies of Daniel 2. Known as the Bar Kokhba Revolt, after its charismatic leader, Simon Bar Kokhba, whom many Jews regarded as their promised messiah 
  7. "Israel Tour Daily Newsletter". 27 July 2010. Arquivado dende o orixinal o 16 de xuño de 2011. Consultado o 01 de maio de 2018. 
  8. H.H. Ben-Sasson, A History of the Jewish People, Harvard University Press, 1976, ISBN 0-674-39731-2, páxina 334: "In an effort to wipe out all memory of the bond between the Jews and the land, Hadrian changed the name of the province from Judaea to Syria-Palestina, a name that became common in non-Jewish literature."
  9. Ariel Lewin. The archaeology of Ancient Judea and Palestine. Getty Publications, 2005 p. 33. "It seems clear that by choosing a seemingly neutral name - one juxtaposing that of a neighboring province with the revived name of an ancient geographical entity (Palestine), already known from the writings of Herodotus - Hadrian was intending to suppress any connection between the Jewish people and that land." ISBN 0-89236-800-4
  10. The Bar Kokhba War Reconsidered by Peter Schäfer, ISBN 3-16-148076-7
  11. H.H. Ben-Sasson, A History of the Jewish People, páxina 334: "Jews were forbidden to live in the city and were allowed to visit it only once a year, on the Ninth of Ab, to mourn on the ruins of their holy Temple."
  12. 12,0 12,1 Taylor, J. E. The Essenes, the Scrolls, and the Dead Sea. Oxford University Press. Up until this date the Bar Kokhba documents indicate that towns, villages and ports where Jews lived were busy with industry and activity. Afterwards there is an eerie silence, and the archaeological record testifies to little Jewish presence until the Byzantine era, in En Gedi. This picture coheres with what we have already determined in Part I of this study, that the crucial date for what can only be described as genocide, and the devastation of Jews and Judaism within central Judea, was 135 CE and not, as usually assumed, 70 CE, despite the siege of Jerusalem and the Temple's destruction 
  13. David Goodblatt, 'The political and social history of the Jewish community in the Land of Israel,' in William David Davies, Louis Finkelstein, Steven T. Katz (eds.)The Cambridge History of Judaism: Volume 4, The Late Roman-Rabbinic Period, Cambridge University Press, 2006 pp.404-430, p.406.
  14. Miller, 1984, p. 132
  15. Bernard Lazare and Robert Wistrich, Antisemitism: Its History and Causes, University of Nebraska Press, 1995, I, pp.46-7.
  16. Ammianus Marcellinus, Res Gestae, 23.1.2–3.
  17. See "Julian and the Jews 361–363 CE" Arquivado 20 de maio de 2012 en Wayback Machine. (Fordham University, The Jesuit University of New York) and "Julian the Apostate and the Holy Temple".
  18. A Psychoanalytic History of the Jews, Avner Falk
  19. Avraham Yaari, Igrot Eretz Yisrael (Tel Aviv, 1943), p. 46.
  20. "Remains of the Jews". 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]