Here naverokê

Siyaset

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Axaftina Mîxaîl Gorbaçov di rûniştina Civata Giştî ya Neteweyên Yekbûyî de, sal 1988.

Siyaset an polîtîka (ji yewnanî: Πολιτικά, politiká, 'karûbarê bajaran') an jî ramyarî komek çalakiyan e ku bi girtina biryarên di koman de, an celebên din ên têkiliyên hêzê di nav kesan de, wek dabeşkirina çavkaniyan an statûyê ve girêdayî ne. Beşa zanista civakî ku li ser siyaset û hikûmetê lêkolîn dike, wekî zanista siyasî tê binavkirin.

Siyaset di çarçoveya “çareseriya siyasî” de dikare bi awayekî erênî were bikaranîn., ku ji lihevhatin û bêşiddetiyê pêk tê an jî dikare wekî "huner an zanista hukûmetê" bê binav kirin, lê bi gelemperî têgînek neyînî jî hildigire. Têgeh bi awayên cûrbecûr hatiye pênase kirin, û nêzîkatiyên cihêreng di bingeh de jî dihewîne, digel pirsa ka divê ew bi berfirehî an sînordar, bi ezmûnî an normatîf were bikar anîn, û ka nakokî an hevkarî jê re girîngtir e.

Siyaset bi taybetî qada jiyana giştî, lê beşek jî qada jiyana taybet (bihevrejiyan) a welatiyan, kiryar û xebatên ji bo rêvebirina civakê li hundir û derve û her wiha avakirina îrade û biryargirtinê di derbarê mijarên civakê de bi rê ve dibe.[1][2][3] Bi awayên razber, di zanista siyasî de behsa "belavkirina nirxan (madî, wekî pere, an ne-madî, wekî demokrasî)" jî tê kirin.[4]

  1. ^ Manfred G. Schmidt: Politik. In: Derselbe: Wörterbuch zur Politik. 2., vollständig überarbeitete und erweiterte Auflage. Kröner, Stuttgart 2004, ISBN 3-520-40402-8, S. 538–539.
  2. ^ Eintrag: Politik. In: Klaus Schubert, Martina Klein: Das Politiklexikon. 7., aktualisierte und erweiterte Auflage. Dietz, Bonn 2020 (online auf bpb.de).
  3. ^ Thomas Bernauer u. a.: Einführung in die Politikwissenschaft: Studienkurs Politikwissenschaft. Nomos, Baden-Baden 2009, S. 32.
  4. ^ Frank Schimmelfennig: Internationale Politik. Schöningh, Paderborn 2010, S. 19–21.