Дванаесетта египетска династија
Египет
|
||
---|---|---|
Главен град | Теба, Иштауви | |
Уредување | Апсолутна монархија |
![](http://178.128.105.246/host-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Upper_part_of_a_statuette_of_an_unidentified_queen._The_nose_was_deliberately_battered._Black_granite._Early_12th_Dynasty._From_Egypt._The_Petrie_Museum_of_Egyptian_Archaeology%2C_London.jpg/220px-thumbnail.jpg)
Дванаесеттата династија на Стариот Египет (династија XII) честопати се комбинира со единаесеттата, тринаесеттата и четиринаесеттата династија под заедничкиот назив Средно Кралство.
Владетели[уреди | уреди извор]
Познати владетели на Дванаесеттата династија се следниве:[1]
Име | Име на Хорус (престол) | Датум | Пирамида | Кралица(и) |
---|---|---|---|---|
Аменемат I | Сехетепибре | 1991 - 1962 година п.н.е. | Пирамидаtta на Аменемет I | Кралица Неферитатјемен |
Сенусрет I (Сезострис I) | Хеперкаре | 1971 - 1926 година п.н.е. | Пирамидата на Сенусрет I | Кралица Неферу III |
Аменемат II | Нубхауре | 1929 - 1895 година п.н.е. | Белата пирамида | Кралица Канеферу Кралица Кеминуб? |
Сенусрет II (Сезострис II) | Хахепере | 1897 - 1878 година п.н.е. | Пирамидата ка Ел-Лахун | Кралица Хенеметнеферхедџет I Кралица Нофрет II Кралица Итаверeт ? Кралица Хнемет |
Сенусрет III (Сезострис III) | Хакауре | 1878 - 1839 година п.н.е. | Пирамидата кај Дахшур | Кралица Мерецегер Кралица Нефертенут Кралица Хнеметнеферхџет II Кралица Ситаториунет |
Аменемат III | Нимаатре | 1860 - 1814 година п.н.е. | Црната пирамида ; Пирамида кај Хавара | Кралица Аат Кралица Хетепи Кралицата Хенеметнеферхеџет III |
Аменемат IV | Маахеруре | 1815 - 1806 година п.н.е. | Јужна мазгунска пирамида (претпоставка) | |
Кралица Собекнеферу | Собекаре | 1806 - 1802 година п.н.е. | Северната мазгунска пирамида (претпоставка) |
Хронологијата на 12-та династија е најстабилна во кој било период пред Новото Кралство. Кралски список од Торино (1290 година п.н.е.), чуван во Торино, дава 213 години (1991-1784 п.н.е.). Манетон изјавил дека бил со седиште во Теба, но од современите записи е јасно дека првиот крал ја пренел својата престолнина во нов град именуван „Аменемат-иш-тауви“ („Аменемат Заземачот на Двете земји“), поедноставно наречен Иштауви. Местоположбата на Иштауви не е пронајдена, но се смета дека е во близина на Фајум, веројатно во близина на кралските гробишта кај ел-Лишт. Египтолозите сметаат дека оваа династија била врвот на Средното Кралство.
Редоследот на неговите владетели е добро познат од повеќе извори — два списоци запишани на храмови во Абидос и една во Сакара, како и за работата на Манетон. Запишаниот датум за време на владеењето на Сенусрет III може да биде во корелација со Сотскиот циклус,[2] следствено на тоа, многу настани за време на оваа династија честопати можат да бидат доделени на одредена година.
Аменемат Први и Сенусрет Први[уреди | уреди извор]
Оваа династија е основана од Аменемат I, кој можеби бил везир на последниот фараон на Единаесеттата династијата, Ментухотеп IV. Неговите војски воделе кампања кон југ сè до Вториот катаракт на Нил и во јужниот дел на Ханан. Тој, исто така, ги воспоставил дипломатските односи со кананската држава Библос и хеленските владетели во Егејското Море. Неговиот син Сенусрет I ги следел триумфите на татко му со експедиција јужно кон Третиот катаракт, но следните владетели биле задоволни да живеат во мир сè до владеењето на Сенусрет III.
Сенусрет III[уреди | уреди извор]
![](http://178.128.105.246/host-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Head_of_Senusret_III_with_youthful_features._12th_Dynasty%2C_c._1870_BC._State_Museum_of_Egyptian_Art%2C_Munich.jpg/220px-Head_of_Senusret_III_with_youthful_features._12th_Dynasty%2C_c._1870_BC._State_Museum_of_Egyptian_Art%2C_Munich.jpg)
Наоѓајќи дека Нубија се развила под претходните владетели, Сенусрет испратил казнени експедиции во таа земја; тој исто така испратил експедиција во Левант. Овие воени походи родиле легенда за еден моќен воин по име Сесострис, приказна раскажана од Манетон, Херодот и Диодор Сицилиски. Манетон тврдел дека митскиот Сезострис не само што ги покорил земјите како што ги имал Сенусрет I, туку и освоил делови од Ханан и преминал во Европа за да ја анексира Тракија. Сепак, нема записи за тоа време, ниту во египетски, ниту други современи списи што ги поддржуваат овие тврдења.
Аменемат III[уреди | уреди извор]
![](http://178.128.105.246/host-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Upper_part_of_a_statue_of_Amenemhat_III._12th_Dynasty%2C_c._1800_BC._State_Museum_of_Egyptian_Art%2C_Munich.jpg/220px-Upper_part_of_a_statue_of_Amenemhat_III._12th_Dynasty%2C_c._1800_BC._State_Museum_of_Egyptian_Art%2C_Munich.jpg)
Наследникот на Сенусрет, Аменемат III ја потврдил надворешната политика на неговиот претходник. Меѓутоа, по Аменемат, силите на оваа династија во голема мерка биле потрошени, а растечките проблеми на власта биле оставени на последниот владетел на династијата, кралицата Собекнеферу, за да ги реши. Аменемат бил запаметен за храмот-почивалиште во Хавара што го изградил, познат на Херодот, Диодор и Страбон како „ лавиринт“. Покрај тоа, под неговото владеење, мочурливиот Фајум за прв пат бил експлоатиран.
Античка египетска литература[уреди | уреди извор]
![](http://178.128.105.246/host-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Stele_of_Abkau.jpg/160px-Stele_of_Abkau.jpg)
За време на дванаесеттата династија била унапредена античката египетска литература. Можеби најпознатото дело од овој период е „Приказната за Синухе“, од кое се извлечени неколку стотици папирусни копии. Запишани се и за време на оваа династија голем број дидактички дела, како „Упатства за Аменемат“ и „Приказната за елоквентниот селанец“.
Фараоните на династиите XII до XVIII, исто така, се сметаат за зачувување на нас некои од најзначајните египетски папируси:
- 1900 година п.н.е. – Прискиот папирус
- 1800 година п.н.е. – Берлинскиот папирус
- 1800 година п.н.е. – Московскиот математички папирус
- 1650 година п.н.е. – Рандскиот математички папирус
- 1600 година п.н.е. – Едвин смитовиот папирус
- 1550 година п.н.е. – Еберсовиот папирус
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
Претходник Единаесетта династија |
Египетска династија 1991 − 1802 п.н.е. |
Наследник Тринаесетта династија |