Aqbeż għall-kontentut

Les Rougon-Macquart

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa

Les Rougon-Macquart huwa t-titlu kollettiv mogħti lil ċiklu ta' għoxrin rumanz tal-kittieb Franċiż Émile Zola. Bis-sottotitlu Histoire naturelle et sociale d'une famille sous le Second Empire (L-istorja naturali u soċjali ta' familja taħt it-Tieni Imperu), dan iċ-ċiklu jsegwi l-ħajja tal-membri tal-Imperu ta’ żewġ fergħat titulari ta' familja fittizja li tgħix matul it-Tieni Imperu Franċiż (1852-1870) u hu wieħed mill-aktar xogħlijiet prominenti tal-moviment letterarju Franċiż tan-naturaliżmu.

Zola, bil-ktieb tar-Rougon-Macquart taħt driegħu, isellem l-istatwa ta' Balzac.

Kmieni f'ħajtu, Zola skopra x-xogħol ta' Honoré de Balzac u ċ-ċiklu famuż tiegħu La Comédie humaine. Dan kellu impatt profond fuq Zola, li ddeċieda li jikteb ċiklu hu wkoll. Madankollu, fl-1869, huwa spjega f'"Différences entre Balzac et moi", għaliex ma kitibx l-istess tip ta' ktieb bħal ta' Balzac:

F’kelma waħda, waqt li x-xogħol tiegħu riedu jkun il-mera tas-soċjetà kontemporanja, ix-xogħol tiegħi, se jkun xi ħaġa oħra għalkollox. L-ambitu se jkun idjaq. Ma rridx niddeskrivi s-soċjetà kontemporanja, imma familja waħda, li turi kif ir-razza tiġi mmodifikata mill-ambjent. (...) Il-kompitu l-kbir tiegħi huwa li nkun strettament naturalista, strettament fiżjologu.[1]

Bħala kittieb naturalista, Zola kien interessat ħafna fix-xjenza u speċjalment fil-problema tal-eredità u l-evoluzzjoni. B'mod partikolari, hu kien qara u kkwota x-xogħol tat-tabib Prosper Lucas[2], Claude Bernard, u Charles Darwin[3] bħala referenzi għax-xogħol tiegħu stess. Dan wasslu biex jaħseb li n-nies huma influwenzati ħafna mill-eredità u mill-ambjent tagħhom. Ried juri dan bil-provi billi juri kif dawn iż-żewġ fatturi jistgħu jinfluwenzaw il-membri ta' familja. Fl-1871, fil-prefazju ta' La Fortune des Rougon, huwa spjega l-għan tiegħu:

Il-karatteristika kbira ta’ Les Rougon-Macquart, il-grupp jew il-familja li nipproponi li nistudja, hija l-aptit imġewwaħ li kellhom, l-isplużjoni kbira tal-età tagħna għall-ħatfa tal-pjaċir. Fiżjoloġikament ir-Rougon-Macquart jirrappreżentaw is-suċċessjoni bil-mod ta' inċidenti li jappartjenu għan-nervituri jew għad-demm, li jiġrilha razza wara l-ewwel leżjoni organika, u, skont l-ambjent, jiddeterminaw f'kull individwu tar-razza s-sentimenti, ix-xewqat u l-passjonijiet — fil-qosor, il-manifestazzjonijiet naturali u istintivi kollha partikolari tal-umanità li r-riżultat tagħhom jassumi l-isem konvenzjonali ta' virtù jew vizzju.[4]

Preparazzjonijiet

[immodifika | immodifika s-sors]
Ittra minn Zola lill-pubblikatur tiegħu

F'ittra lill-pubblikatur tiegħu, Zola ddikjara l-għanijiet tiegħu għal Les Rougon-Macquart: "1° Biex nistudja ġo familja l-kwistjonijiet tad-demm u l-ambjenti. [...] 2° Biex nistudja t-Tieni Imperu kollu, mill-kolp ta' stat sa issa".[5]

Ġenealoġija u eredità

[immodifika | immodifika s-sors]

Peress li l-ewwel għan tiegħu kien li juri kif l-eredità tista' taffettwa l-ħajja tad-dixxendenti, Zola beda jaħdem fuq Les Rougon-Macquart billi ħażżeż l-arblu tal-familja Rougon-Macquart. Għalkemm kellu jiġi mmodifikat bosta drabi matul is-snin, b'xi membri jidhru jew jisparixxu, l-arblu oriġinali juri kif Zola ppjana ċ-ċiklu kollu qabel ma kiteb l-ewwel ktieb.

L-arblu jipprovdi l-isem u d-data tat-twelid ta' kull membru, flimkien ma' ċerti proprjetajiet tal-eredità tiegħu u ta' ħajtu:

  • Il-prepotenza: Il-prepotenza hija terminu użat mit-tabib Lucas. Hi parti minn teorija bijoloġika li tipprova tiddetermina kif l-eredità tittrażmetti xi karatteristiċi mal-ġenerazzjonijiet.[6] Zola japplika din it-teorija għall-istat mentali tal-protagonisti tiegħu u juża termini mix-xogħol tat-tabib Lucas: Election du père (Prepotenza tal-missier, li tfisser li l-missier huwa l-influwenza ewlenija fuq l-ulied), Election de la mère (Prepotenza tal-omm), Mélange soudure (Fużjoni taż-żewġ ġenituri) jew Innéité (L-ebda influwenza mill-ġenituri).
  • Xebh fiżiku: Jekk il-membru jixbahx 'il ommu jew 'il missieru.
  • Informazzjoni bijografika: ix-xogħol tiegħu u l-fatti importanti ta' ħajtu. Barra minn hekk, għal membri li għadhom jgħixu fit-tmiem ta' Le Docteur Pascal, il-post fejn jgħixu fit-tmiem taċ-ċiklu jista' jkun inkluż. Inkella, id-data tal-mewt hija inkluża.

Nota: Il-gallerija ma tinkludix l-arblu magħmul għal La Bete Humaine[9] li kien jinkludi għall-ewwel darba lil Jacques, il-protagonist ewlieni tal-ktieb.[10]

Pereżempju, l-entrata għal Jean Macquart fl-arblu tal-1878 kienet tgħid: "Jean Macquart, né en 1831 - Election de la mère - Ressemblance physique du père. Soldat" (Jean Macquart, imwieled fl-1831 - Prepotenza tal-omm - Xebh fiżiku ma' missieru. Suldat).

L-istudju tat-Tieni Imperu

[immodifika | immodifika s-sors]
Nota minn Zola (1872) li ssemmi 17-il idea ta 'ktieb. Xi wħud qatt ma jsiru, oħrajn kellhom jiżdiedu aktar tard.

Biex jistudja t-Tieni Imperu, Zola ħaseb f'kull rumanz bħala rumanz dwar aspett speċifiku tal-ħajja fi żmienu. Pereżempju, fil-lista li għamel fl-1872, kellu l-intenzjoni li jikteb "rumanz politiku", "rumanz dwar it-telfa", "rumanz xjentifiku", u "rumanz dwar il-gwerra fl-Italja". L-ewwel tliet ideat wasslu għal Son Excellence Eugène Rougon, La Débâcle, u Le Docteur Pascal, rispettivament. Madankollu, l-aħħar idea qatt ma saret ktieb.

Fil-verità, fil-bidu, Zola ma kienx jaf eżatt kemm kien se jikteb kotba. Fl-ewwel ittra lill-pubblikatur tiegħu, semma "għaxar episodji".[5] Fl-1872, il-lista tiegħu kienet tinkludi sbatax-il rumanz, iżda xi wħud minnhom qatt ma nkitbu (bħal dak dwar il-gwerra fl-Italja), waqt li oħrajn kellhom jiġu miżjuda aktar tard.[11] Fl-1877, fil-prefazju ta’ L' Assommoir, iddikjara li kien se jikteb "madwar għoxrin rumanz"[12], u hekk għamel.

Kważi l-protagonisti ewlenin kollha ta' kull rumanz huma diġà introdotti fl-ewwel ktieb, La Fortune des Rougon. Imbagħad l-aħħar rumanz taċ-ċiklu, Le Docteur Pascal, fih kapitlu twil li jorbot it-truf tar-rumanzi l-oħra. Bejn l-ewwel u l-aħħar rumanz m'hemmx ordni li tista ssejħilha l-aħjar waħda għall-qari tar-rumanzi fiċ-ċiklu, peress li mhumiex f'ordni kronoloġika u infatti mhux possibbli li jiġu rranġati f'ordni ta' dan it-tip. Għalkemm xi wħud mir-rumanzi fiċ-ċiklu jsegwu direttament lil xulxin, ħafna minnhom isegwu direttament mill-aħħar kapitli ta' La Fortune des Rougon, u hemm ħafna koinċidenza kronoloġika bejn il-kotba; hemm bosta karattri rikorrenti u bosta minnhom jagħmlu dehra qasira f'rumanzi li huma dwar membri oħra tal-familja.

Il-familja Rougon-Macquart

[immodifika | immodifika s-sors]

Il-familja Rougon-Macquart tibda b’Adelaïde Fouque. Imwielda fl-1768 fil-belt fittizja Provenzala, Plassans, minn ġenituri tal-klassi medja (membri tal-"bourgeoisie" Franċiża), kellha xi diżabilità intellettwali. Tiżżewweġ lil Rougon, u jkollha tifel, Pierre Rougon. Però jkollha wkoll maħbub, il-kuntrabandist Macquart, li miegħu jkollha żewġt itfal: Ursule u Antoine Macquart. Dan ifisser li l-familja hija maqsuma fi tliet fergħat:

  • L-ewwel waħda, il-leġittima, hija l-fergħa ta' Rougon. Dawn kellhom l-aktar suċċess mit-tfal. Il-parti l-kbira minnhom għexu fil-klassijiet għoljin (bħal Eugene Rougon li jsir ministru) u/jew kellhom edukazzjoni tajba (bħal Pascal, it-tabib li huwa l-protagonist ewlieni ta' Le Docteur Pascal).
  • It-tieni fergħa hija ta' Macquart tat-twelid baxx. Dawn kienu ħaddiema bl-idejn (L'Assommoir), bdiewa (La Terre), jew suldati (La Débâcle).
  • It-tielet fergħa hija ta' Mouret (l-isem tar-raġel ta' Ursule Macquart). Dawn huma taħlita tat-tnejn l-oħra. Huma nies tal-klassi medja u għandhom it-tendenza li jgħixu ħajja aktar bilanċjata mill-oħrajn.

Billi Zola kien jemmen li kulħadd hu influwenzat mill-eredità tiegħu, it-tfal ta’ Adelaide juru sinjali tad-defiċjenza oriġinali ta’ ommhom. Għall-familja Rougon, dan jidher fil-kilba għall-poter, il-flus, u l-eċċessi fil-ħajja. Fil-każ tar-razza Macquart, li jgħixu f'ambjent diffiċli, dan jidher fl-alkoħoliżmu (L'Assommoir), il-prostituzzjoni (Nana), u omiċidju (La Bête humaine). Anki tan-nisel Mouret huma mmarkati sa ċertu punt; f'La Faute de l'Abbé Mouret , il-qassis Serge Mouret ikollu jirreżisti l-ġibda li kellu għal mara żagħżugħa.

Veduta ta' Franza taħt Napuljun III

[immodifika | immodifika s-sors]

Bħala naturalista, Zola ta wkoll deskrizzjonijiet dettaljati tal-ambjenti urbani u rurali, u tat-tipi differenti ta' negozji. Le Ventre de Paris, pereżempju, għandu deskrizzjoni dettaljata tas-suq ċentrali f'Pariġi dak iż-żmien.

Bħala riflessjoni politika dwar il-ħajja taħt Napuljun III, ir-rumanz La Conquête de Plassans iħares lejn kif qassis ambizzjuż jinfiltra belt żgħira ta' Provenza, familja wara l-oħra, u jibda minn ta' Rougon. La Débâcle jseħħ matul il-Gwerra Franko-Prussjana tal-1870 u juri l-waqgħa ta' Napuljun III. Son Excellence jħares ukoll lejn il-ħajja politika, filwaqt li Pot-Bouille u Au Bonheur des Dames iħarsu lejn il-ħajja tal-klassi medja f'Pariġi.

Ta' min jinnota li Zola kiteb ir-rumanzi tiegħu wara l-waqgħa ta’ Napuljun III.

Lista tar-rumanzi

[immodifika | immodifika s-sors]

Fid-daħla għall-aħħar rumanz, Le Docteur Pascal, Zola rrakkomanda l-ordni tal-qari, għalkemm din mhijiex meħtieġa għax kull rumanz hu indipendenti.[13]

Ordni tal-pubblikazzjoni

  1. La Fortune des Rougon (1871)
  2. La Curée (1871–2)
  3. Le Ventre de Paris (1873)
  4. La Conquête de Plassans (1874)
  5. La Faute de l'Abbé Mouret (1875)
  6. Son Excellence Eugène Rougon (1876)
  7. L'Assommoir (1877)
  8. Une page d'amour (1878)
  9. Nana (1880)
  10. Pot-Bouille (1882)
  11. Au Bonheur des Dames (1883)
  12. La joie de vivre (1884)
  13. Germinal (1885)
  14. L'Œuvre (1886)
  15. La Terre (1887)
  16. Le Rêve (1888)
  17. La Bête humaine (1890)
  18. L'Argent (1891)
  19. La Débâcle (1892)
  20. Le Docteur Pascal (1893)

Ordni rrakkomandata għall-qari

  1. La Fortune des Rougon (1871)
  2. Son Excellence Eugène Rougon (1876)
  3. La Curée (1871-2)
  4. L'Argent (1891)
  5. Le Rêve (1888)
  6. La Conquête de Plassans (1874)
  7. Pot-Bouille (1882)
  8. Au Bonheur des Dames (1883)
  9. La Faute de l'Abbé Mouret (1875)
  10. Une page d'amour (1878)
  11. Le Ventre de Paris (1873)
  12. La joie de vivre (1884)
  13. L'Assommoir (1877)
  14. L'Œuvre (1886)
  15. La Bête humaine (1890)
  16. Germinal (1885)
  17. Nana (1880)
  18. La Terre (1887)
  19. La Débâcle (1892)
  20. Le Docteur Pascal (1893)

  1. ^ Bibliothèque nationale de France, Manuscrits, NAF 10345, f. 14-15. Disponibbli onlajn hawn [1][2](bil-Franċiż)
  2. ^ F'nota inkluża f' Une Page d'amour. Test disponibbli fuq wikisource (bil-Franċiż)
  3. ^ F' Le Roman expérimental(1888), Zola jitkellem b'mod estensiv dwar Claude Bernard u jsemmi x-xogħol ta' Charles Darwin. Test disponibbli fuq wikisource (bil-Franċiż)
  4. ^ Estratt mill-prefazju tal-awtur ta' La Fortune des Rougon. Test oriġinali bil-Franċiż disponibbli fuq wikisource.
  5. ^ a b Image: Plan Rougon 1860.jpg. Test disponibbli online hawn [3]
  6. ^ Traité philosophique et physiologique de l'hérédité naturelle dans les états de santé et de maladie du système nerveux: avec l'application méthodique des lois de la procréation au traitement général des affections dont elle est le principe ... , Lucas, Prosper (1805–1885) Disponibbli onlajn bħala parti mill-arkivju online tal-Bibliothèque nationale de France hawn [4]
  7. ^ Bibliothèque nationale de France|BNF ] Ms10290, fo285
  8. ^ Bibliothèque nationale de France Ms10290, fo172
  9. ^ BNF, Manuscrits, NAF 10274, f. 581
  10. ^ Informazzjoni misjuba hawn http://expositions.bnf.fr/zola/grand/z075.htm (bil-Franċiż)
  11. ^ Image: Zola-Liste-des-romans-1872.jpg
  12. ^ Test oriġinali disponibbli fuq wikisource (bil-Franċiż).
  13. ^ L-ordni għall-qari rrikkmandat minn Zola tista' tinasb f'Ernest Alfred Vizetelly's Emile Zola, novelist and reformer: an account of his life & work (1904), paġni 348-364.

Ħoloq esterni

[immodifika | immodifika s-sors]