Hopp til innhald

Ustemd velar frikativ

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
IPA-teikn x
IPA-nummer 140
Entitet (desimal) x
Unicode (hex) U+0078
X-SAMPA

x

Kirschenbaum x
Lydeksempel

Ustemd velar frikativ er ein konsonantlyd som finst i ei rekkje språk. Han er kjenneteikna av ustemd uttale, med tungeryggen pressa mot ganeseglet (velar) og gjennom friksjon av utstrøymande luft (frikativ). IPA-koden for lyden er «x» (ein liten latinsk x). På norsk blir lyden transkribert som kh om han finst i ikkje-latinske alfabet (t.d. gresk «χ», kyrillisk «х», arabisk «خ»).

Ustemde velare frikativar finst ikkje på norsk. Døme på lyden i andre språk er:

Språk Skrivemåte Døme
Arabisk خ‎
Gresk χ Χανιά (Khania)
Kroatisk h Hrvatska
Nederlandsk ch, g Goedendag, chaos
Polsk h, ch chleb («brød»)
Russisk х Архангельск (Arkhangelsk)
Skotsk(-gælisk) ch Loch Ness
Spansk j Rioja
Tsjekkisk ch Alfons Mucha
Tysk ch Johann Sebastian Bach

På nokre språk utgjer ustemd velar frikativ og ustemd uvular frikativ to allofonar innanfor same fonem, avhengig av m.a. målføre og/eller posisjonen til lyden i høve til andre lydar i same ord.