Vejatz lo contengut

Stanley Kubrick

Tièra de 1000 articles que totas las Wikipèdias deurián aver.
Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Stanley Kubrick
Stanley Kubrick
Autoretrach de Kubrick amb un Leica III (extrach del libre Drame et Ombres)
Naissença 26 de julhet de 1928
N. a
Decès 7 de març de 1999 (70 ans)
D. a
Causa de decès
Assassinat/ada per
Luòc d'enterrament
Lenga mairala
Fogal ancestral
País de nacionalitat
Paire
Maire
Oncle
Tanta
Grands
Bèlamaire
Bèlpaire
Fraire
Sòrre
Conjunt
Companh/a
Filh/a
Religion
Membre de
Familha nòbla
Membre de
l'equipa esportiva
posicion de jòc
tir (esquèrra/drecha)
grad dan/kyu
Grop etnic
Orientacion sexuala
Profession
Emplegaire
Domeni d'activitat
Escolaritat
Diplòma
Director de tèsi
Estudiant de tèsi
Foncion politica
Residéncia oficiala
Predecessor
Successor
Partit
Tessitura
Label discografic
Lista de cançons
Discografia
Mission de l'astronauta
Distincions e prèmis
Branca militara
Grad militar
Etapa de canonizacion
Familha nòbla
Títol de noblesa
Títol onorific
Comandament
Conflicte
Jorn de la fèsta
Nacionalitat Bandièra dels Estats Units Americana
Profession(s) Fotograf
Realizator
Scenarista
Productor
Filmes notables Los Dralhòls de la glòria
Espartac
Lolita
Doctor Folamor
2001, una odissèa de l'espaci
A clockwork orange
Barry Lyndon
The Shining
Full Metal Jacket
Eyes Wide Shut
Conjunt(a) Toba Metz (1948-1951)
Ruth Sobotka (1954-1961)
Christiane Kubrick (19611999)
Enfant(s) Anya Kubrick (1959-2009)
Vivian Kubrick (1960)
Sit web [1]
Recompensa(s) Oscar dels melhors efièches visuals
BAFTA Awards
DGA Award
Leopard d'aur al Festenal de Locarno
Ficha IMDb

Stanley Kubrick (26 de julhet de 1928, Nòva York - 7 de març de 1999, Harpenden) es un cineasta estatsunidenc de la segonda mitat dau sègle XX. Capable de tenir plusors ròtles tecnics (realizator, scenarista, director de la fotografia, productor, etc.), es famós per sei films fòrça trabalhats au nivèu de l'estetica, de l'esclairatge, dei detalhs e dau jòc dei comedians. De mai, amb d'òbras coma 2001, una odissèa de l'espaci, A clockwork orange, Barry Lyndon ò Full Metal Jacket, es vengut una fònt d'inspiracion per mai d'un realizator.

Jovença e formacion

[modificar | Modificar lo còdi]

La jovença de Kubrick e son interès per la fotografia

[modificar | Modificar lo còdi]
Stanley Kubrick vèrs 1944-1945.

Stanley Kubrick nasquèt lo 26 de julhet de 1928 dins una familha judieva dau Bronx originària d'Euròpa Centrala[1]. Son paire, Jacob Leonard Kubrick (1901-1985), èra cardiològ, pianista e de fotograf amator. Sa maire, Sadie Gertrude Perveler (1903-1985), donèt la passion dei libres e de la lectura a son fiu. Lo pareu aviá egalament una filha, Barbara Mary Kubrick. Durant sa jovença, Stanley Kubrick s'interessèt ais escacs e a la fotografia mai pauc a seis estudis. Aguèt ansin pas lei nòtas sufisentas per obtenir lo drech de s'inscriure a l'universitat.

Kubrick explorèt rapidament la fotografia. A 16 ans, vendèt sa premiera fotografia au magazine Look[2]. I foguèt engatjat coma fotograf independent e i trabalhèt quatre ans[3]. Aquò li permetèt d'aprendre lei règlas de composicion fotografica, leis esclairatges, l'usatge deis exteriors e l'art de sasir lo movement. Tre aquela epòca, s'observèt lo perfeccionisme de Kubrick qu'èra ja capable de tornar faire lo meteis clichat de centenaus de còps per realizar un imatge[4].

L'orientacion vèrs lo cinèma

[modificar | Modificar lo còdi]

En parallèl, Kubrick s'interessèt au cinèma, especialament ai films d'autors europèus coma aquelei de Michelangelo Antonioni (1912-2007), d'Ingmar Bergman (1918-2007) ò de Federico Fellini (1920-1993). Èra passionat tant per leis intrigas que per lei tecnicas. Autodicta, se formèt en s'impausant la vista d'òbras reconegudas mai tanben de films marrrits. En 1950, decidèt finalament d'abandonar la fotografia per lo cinèma[5]. Dins sei premiers films – dos documentaris consacrats a un boxaire e a un missionari – assegurèt totei lei foncions tecnicas (scenarista, quadraire, engenhaire dau son, montaire e realizator). Obtenguèt dos succès menors, principalament gràcias a la qualitat de sa fotografia. En 1952, aquò li permetèt de venir assistent realizator sus de films ò de documentaris.

Per filmar son premier lòng metratge, Fear and Desire sortit en 1953, Kubrick deguèt empruntar 10 000 dolars a sa familha e a seis amics. Per economizar son budjet, decidèt de pas enregistrar lo son amb leis imatges. Aquò entraïnèt de despensas suplementàrias importantas mai Kubrick recebèt l'ajuda de Richard de Rochemont, un productor interessat per sei trabalhs. Aquò li permetèt d'acabar son òbra, un film a prepaus d'un grop de soudats engatjats dins una guèrra entre doas nacions imaginàrias. Recebèt un acuelh critic mitigat e foguèt una revirada comerciala. Pasmens, lo New York Times sotalinhèt tornarmai la mesa en scena e la fotografia. De mai, Kubrick rescontrèt sa femna, Ruth Sobotka, durant lo filmatge. Lo pareu se maridèt en 1955 mai divorcièt tre 1957.

Lo segond lòng metratge de Kubrick sortiguèt en 1954. Intitulat Killer's Kiss, presenta l'istòria d'un boxaire menaçat per la mafia novayorkesa. Un còp de mai, Kubrick ocupèt la màger part dei ròtles tecnics per redurre sei despensas. D'efiech, dispausava encara d'un budget limitat (40 000 $). Pasmens, capitèt de vendre son film 75 000 $ a United Artists. Coma per Fear and Desire, lei criticas positivas regardèron subretot l'imatge car l'intriga mancava d'originalitat. Dins aquò, lo film recebèt lo leopard d'aur dau Festeval internacionau dau film de Locarno en 1959.

Lei premiers succès

[modificar | Modificar lo còdi]
Adolphe Menjou e Kirk Douglas dins Lei Sendiers de la Glòria.

Gràcias au succès de Killer's Kiss, Kubrick atraiguèt l'atencion de James B. Harris (nascut en 1928), un productor independent aguent de relacions bònas amb lei « majors » d'Hollywood[6]. Lei dos òmes fondèron la Harris-Kubrick Pictures e trabalhèron ensemble sus lei tres films seguents de Kubrick. Aquela collaboracion permetèt au realizator d'obtenir de budgets pus importants. En 1956, per The Killing, Kubrick dispausèt de 320 000 dolars e, per lo premier còp de sa carriera, d'una còla tecnica complèta. L'intriga d'aqueu film es considerada coma classica – una istòria de bracatge durant una corsa ipica – mai Kubrick fragmentèt la cronologia de son racònte per interessar l'espectator[7].

Coma The Killing foguèt un succès, United Artists acceptèt de finançar lo projècte seguent de Kubrick, una adaptacion dau roman Lei Sendiers de la Glòria publicat en 1935. Inspirat per l'afaire dei caporaus de Souain fusilhats « per l'exemple » en 1915, lo film interessava pauc Hollywood. Pasmens, Kubrick reüniguèt un budget d'un milion de dolars. De mai, lo scenario interessèt l'estar Kirk Douglas (1916-2020) que decidèt de sostenir Kubrick. Joguèt donc lo personatge principau, lo coronèu Dax, dins un film que se debana durant la Premiera Guèrra Mondiala. Dos tèmas importants dau cinèma de Kubrick apareguèron dins aqueu film : la personalitat dobla e un mond menaçat d'afondrament. Lo generau Broulard (Adolphe Menjou), personatge rafinat, fin, amorau e sensa pietat, incarna perfectament aquelei tendàncias. Jutjat difamatòri per l'armada francesa, lo film foguèt pas difusat en França avans 1975. Dins aquò, foguèt un succès critic e comerciau ais Estats Units. Au nivèu privat, Kubrick rescontrèt, durant lo filmatge, Christiane Harlan que venguèt sa femna en 1958 après son divòrci amb Ruth Sobotka.

Après un projècte de western que mau capitèt amb Marlon Brando coma estar, Kubrick recebèt una demanda de Kirk Douglas per remplaçar Anthony Mann, lo realizator d’Espartac. Kubrick acceptèt e acabèt lo filmatge après 167 jorns de trabalh en Califòrnia e en Espanha. Sortit en 1961, lo film foguèt un succès comerciau important e ganhèt quatre Oscars. Pasmens, Kubrick estimava aver mancat de libertat e, quauqueis annadas pus tard, reneguèt lo film. De mai, per seis òbras seguentas, velhèt totjorn de fixar de condicions estrictas amb sei productors per dispausar d'una autonòmia sufisenta dins son trabalh.

Un realizator major de son epòca

[modificar | Modificar lo còdi]

La collaboracion amb Peter Sellers

[modificar | Modificar lo còdi]
Peter Sellers jogant lo Doctor Folamor.

Au començament deis ans 1960, Kubrick decidèt d'adaptar lo roman Lolita de l'escrivan rus Vladímir Nabòkov (1899-1977). Per defugir la censura dei movements puritans estatsunidencs, decidèt de realizar son film en Anglatèrra. Pasmens, aquela partença venguèt pauc a pauc definitiva car Kubrick trobèt de condicions de trabalh favorablas dins l'illa[8]. Lo film, egalament dich Lolita, sortiguèt en 1962. Contant la relacion entre un òme adult e una chata de 12 ans, suscitèt una viva polemica e foguèt largament censurat ais Estats Units. De mai, la recepcion critica foguèt pas bòna[9]. Pasmens, aquò empachèt pas lo film d'èsser un succès comerciau.

Per Lolita, Kubrick aviá chausit l'actor anglés Peter Sellers (1925-1980) per interpretar lo ròtle principau. Contunièt aquela collaboracion dins Doctor Folamor que sortiguèt en 1963. Òbra denonciant la foliá de la Guèrra Freja e la corsa ais armaments nuclears, foguèt un succès critic e comerciau. Lo film foguèt tanben nomat dins quatre categorias ais Oscars.

L'estudi de la conquista espaciala e de la violéncia extrèma

[modificar | Modificar lo còdi]

Après Doctor Folamor, Kubrick se documentèt sus la conquista espaciala e experimentèt de procès optics novèus per son film seguent. Per aquò, trabalhèt amb l'escrivan de sciéncia-ficcion Arthur C. Clarke (1917-2008)[10]. Intitulat 2001, una odissèa de l'espaci, lo film cònta una istòria de l'umanitat marcada per l'intervencion d'extraterrèstres. Pasmens, en defòra de son intriga, l'òbra foguèt una rompedura dins la sciéncia-ficcion en representant per lo premier còp, gràcias a l'ajuda d'engenhaires de la NASA e d'especialistas de l'intelligéncia artificiala, de decòrs tecnicament possibles dins lo futur. Recebèt un acuelh critic fòrça favorable e 2001, una odissèa de l'espaci foguèt lo pus important succès comerciau de Kubrick que recebèt, per la qualitat de son trabalh, l'Oscar dei melhors efiechs visuaus 1969.

Lo film seguent de Kubrick, A Clockword Orange, sortiguèt en 1971. Es tornarmai una òbra de sciéncia-ficcion mai s'inscriu dins lo futur pròche de la societat deis ans 1970. Lo concèpte dau « doble » i es encara desvolopat de l'inconscient de l'òme que lucha entre lo ben e lo mau dins un mond en cors d'afondrament. La representacion d'una violéncia extrèma suscitèt una viva polemica e Kubrick recebèt de menaças de mòrt en cò d'eu. Per se protegir, demandèt a la Warner Bros d'arrestar la difusion dau film au Reiaume Unit. Dins aquò, lo film foguèt un succès critic e comerciau.

Lo periòde dei films istorics e d'orror

[modificar | Modificar lo còdi]

Après tres òbras de sciéncia-ficcion, Kubrick assaièt sensa succès d'adaptar un film sus Napoleon mai lo projècte foguèt abandonat per la Warner Bros. Pasmens, gardèt son interès per lei films istorics e realizèt Barry Lyndon en 1975. Aquò marquèt una rompedura amb sei films precedents bòrd que chausiguèsse una estetica inspirada per lei pinturas dau sègle XVIII. 250 jorns de filmatge foguèron necessaris per realizar lo film e lo budget passèt de 2,5 milions a 11 milions de dolars. L'acuelh critic foguèt mitigat mai Barry Lyndon ganhèt quatre Oscars (melhors decòrs, melhora fotografia, melhora direccion artistica e melhors costums).

La question dau mau tornèt venir dins l'òbra de Kubrick amb Shining, una adaptacion liura dau roman eponim de Stephen King[11]. Après la revirada comerciala parciala de Barry Lyndon, l'adaptacion d'un libre popular èra pauc riscada per lei productors. De mai, lo film podiá tanben atraire un public important gràcias a la preséncia de l'actor Jack Nicholson. Dins aquò, en despiech de la performància dei comedians e de l'usatge de procès optics novèus, lo film foguèt pas ben acuelhit per una partida deis espectators.

Darriers films e fin de vida

[modificar | Modificar lo còdi]

Dins leis ans 1980, Kubrick comencèt tornarmai de s'interessar ai films de guèrra. Pasmens, voliá pas realizar una parodia coma Doctor Folamor ò un film antimilitarista coma Lei Sendiers de la glòria. En plaça, decidèt de seguir la vida d'un grop de recrutas dau camp d'entraïnament fins ai prats batalhiers de Vietnam. Marcat per lo jòc d'actor de R. Lee Ermey (1944-2018), Full Metal Jacket presenta de similituds importantas amb A Clockword Orange en causa de son eròi (Matthew Modine), un personatge intellectualament superior a sei camaradas que dèu luchar entre lo ben e lo mau. Sortit en 1987, lo film recebèt un acuelh critic fòrça favorable mai son esplecha comerciala foguèt pus mitigada.

Après Full Metal Jacket, Kubrick estudièt la possibilitat d'adaptar lo roman Wartime Lies de Louis Begley. Pasmens, abandonèt son projècte car èra tròp similar a La lista de Schindler de son amic Steven Spielberg. Organizèt tanben d'assais d'efiechs especiaus per produrre un film inspirat de la novèla Supertoys Last All Summer Long de Brian Aldiss. Pauc convencut per lo resultat, Kubrick desvolopèt pas son idèa. Dins aquò, foguèt represa per Steven Spielberg amb lo film Artificial Intelligence: A.I. en 2001[12].

La preparacion dau darrier film de Kubrick, Eyes Wide Shut, comencèt en 1994. Inspirat per una novèla d'Arthur Schnitzler, presenta l'istòria d'un pareu implicat dins una confrontacion que lei separa e lei reünís simbolicament après una lònga tiera de derivas sexualas. Nicole Kidman e Tom Cruise interpretèron lei dos personatges principaus mai lo film foguèt pas una revirada critica e comerciala. Kubrick moriguèt d'una crisi cardiaca lo 7 de març de 1999. Existís una controvèrsia sus l'avançament dau trabalh de Kubrick sus lo film. D'efiech, segon certaneis amics dau realizator, Kubrick èra maucontent de son trabalh e aviá previst de modificar lo montatge. Pasmens, d'autreis amics sostènon lo contrari.

Caracteristicas de l'òbra de Kubrick

[modificar | Modificar lo còdi]

L'estetica de l'imatge a un ròtle centrau dins lei films de Kubrick. Per eu, son mestritge compreniá plusors aspèctes complementaris. Tre lo començament de sa carriera, mostrèt una bòna capacitat a utilizar la lutz per crear de zònas esclairadas e de zònas sornas. En parallèl, s'interessèt fòrça ais evolucions tecnologicas. Aquò li permetiá de realizar de movements de cameràs fluids e de jogar amb la largor e la prefondor dau camp. Li permetiá tanben de realizar de decòrs novèus, especialament per 2001, una odissèa de l'espaci. Pasmens, Kubrick èra egalament capable d'utilizar de procès vièlhs per crear d'ambients inedits. Per exemple, dins Barry Lyndon, utilizèt de centenaus de bogias per crear una qualitat d'imatge similara ai pinturas dau sègle XVIII.

L'estetica de Kubrick èra sostenguda per una importanta activitat de recèrca documentària. Son objectiu èra de presentar de causas realistas. Per exemple, per 2001, una odissèa de l'espaci, demandèt l'ajuda d'especialistas de la NASA e dau vòl espaciau. Lei plans son donc totjorn ben estudiats e preparats, compres au nivèu dei detalhs visibles. Pauc a pauc, aquela volontat de perfeccion prenguèt mai e mai d'importància e Kubrick trabalhèt mai e mai lentament. Ansin, Barry Lyndon necessitèt mai de 250 jorns de filmatge. Dins Shining, demandèt a l'actritz Shelley Duvall de tornar jogar certanei scenas mai de trenta còps.

Lo ròtle de la musica

[modificar | Modificar lo còdi]

La musica tèn una plaça majora dins la màger part deis òbras de Kubrick, especialament a partir de 2001, una odissèa de l'espaci. Quand aquò èra possible, preferissiá la musica classica ò la musica preexistenta sovent contemporanèa au periòde de l'accion. Pasmens, èra tanben capable de realizar de compromés. Ansin, maucontent deis efiechs de la musica dau sègle XVIII, chausiguèt d'integrar d'òbras musicalas d'autrei periòdes dins Barry Lyndon. Podiá pereu demandar una actualizacion de musicas ancianas coma o mòstra la version dau Dies Irae, jogada au sintetizor, utilizada au començament de Shining.

Kubrick utilizèt sovent de votz off ò de monològs interiors. Aquò permetiá de narrar pus aisament l'istòria dau film ò d'exprimir precisament lei pensadas d'un personatge durant una scena. Aquel usatge apareguèt tre Fear and Desire e foguèt probablament inspirat per Citizen Kane.

Films principaus

[modificar | Modificar lo còdi]

Lei Sendiers de la glòria

[modificar | Modificar lo còdi]
Article detalhat: Lei Sendiers de la glòria.

Sortit en 1957, lo film se debana en 1916 durant la Premiera Guèrra Mondiala. En fasent miralhejar una promoccion, lo generau de division francés Broulard (Adolphe Menjou) incita lo generau de bregada Mireau (George Macready) a ordonar l'assaut d'una posicion fortificada tenguda per leis Alemands. L'ataca mau capitèt e Mireau ordena de passar tres soudats en conseu de guèrra per lei fusilhar per l'exemple. Lo coronèu Dax (Kirk Douglas), cap dei tres òmes, assaia sensa succès de lei defendre. Pasmens, obtèn la destitucion de Mireau, copable d'aver ordonat un tir d'artilhariá còntra lei sieunas tropas per leis incitar a sortir dei trencadas e atacar leis Alemands.

L'òbra es un film antimilitarista que denóncia lei comportaments de la ierarquia militara e l'animalizacion de soudats considerats coma de pions dins lei plans de l'Estat-Major. Pasmens, a respècte dei films de guèrra classics, lei combats entre belligerents son pauc visibles (leis Alemands son invisibles durant l'assaut francés). D'efiech, la particularitat majora dau film es de presentar un afrontament entre leis oficiers generaus e lei soudats d'un meteis camp. Au nivèu tecnic, lei movements de la camerà son innovants per l'epòca. Per exemple, Kubrick placèt la camerà dins lo no man's land, çò que donèt un aspècte fòrça realista ai scenas de l'assaut. Lei travellings au dessüs dei trencadas permèton tanben de presentar l'espaci de l'accion tot en « estremant » l'espectator dins lo decòr.

Article detalhat: Espartac (film).

Espartac es un film que foguèt pas scenarizat per Kubrick que remplacèt, a la demanda de Kirk Douglas, lo realizator iniciau durant lo filmatge. Kubrick aprecièt pauc son trabalh car, segon eu, aguèt pas pron de libertat per o faire. L'intriga es inspirada per la revòuta deis esclaus menada per Espartac (Kirk Douglas). Succès comerciau considerable, son tèma principau es la descubèrta per l'òme de la sieuna dignitat coma l'illustra la scena « Siáu Espartac ».

Article detalhat: Lolita (film).

Lolita es un drama psicologic que cònta l'istòria dau professor Humbert (James Mason) qu'esposa una veusa excentrica car es amorós de sa filha de 16 ans, Lolita (Sue Lyon). Après la mòrt de la veusa, Humbert comença una relacion sexuala amb Lolita. Pasmens, la filheta s'enfugís finalament amb un autre òme, Quilty (Peter Sellers). Escandòl considerable a sa sortida, lo film foguèt egalament tocat per la censura. Coma sovent dins la carriera de Kubrick, lo film presenta de dualitats. Ansin, presenta un aspècte racionau que seguís la psicologia dei personatges en l'estacant ai decòrs e au mòde de vida estatsunidenc. Pasmens, aquela racionalitat es sistematicament trebolada per èsser reduch a un jòc de paréisser impausat per lei circonstàncias e lei necessitats de la vida de cada personatge.

Doctor Strangelove

[modificar | Modificar lo còdi]
Scena finala de Doctor Stangelove.
Article detalhat: Doctor Strangelove.

Sortit en 1964, Doctor Strangelove es una comèdia satirica que critica la corsa ais armaments de la Guèrra Freja e lo concèpte de destruccion mutuala assegurada. Vengut fòl, lo generau estatsunidenc Ripper (Sterling Hayden) ordona ai bombardiers nuclears d'atacar l'Union Sovietica. Lo president deis Estats Units (Peter Sellers) assaia d'empachar la guèrra nucleara mai l'avion dau comandant Kong (Slim Pickens) aganta son objectiu, çò qu'entraïna un apocalipsi nucleara.

Lo film es sovent considerat coma lo premier cap d'òbra vertadier de Kubrick. Lo realizator i exprimís un umor burlesc que mòstra l'orror aguent un amor irracionau de la mòrt. Per exemple, dins la scena finala, lo comandant Kong a gaug de cavaucar una bomba nucleara tirat per son avion sus una posicion sovietica. Dins una autra scena famosa, lo doctor Folamor (Peter Sellers), scientific nazi protegit per leis Estats Units dempuei 1945, es exaltat a l'idèa de la fin dau mond. Dins aqueu film, se fau egalament nòtar la performància de Peter Sellers qu'interpretèt tres ròtles diferents.

2001, una odissèa de l'espaci

[modificar | Modificar lo còdi]

2001, una odissèa de l'espaci es probable lo film pus famós e lo succès pus important de Kubrick. Son intriga es devesida en quatre partidas ben diferentas. Dins la premiera, quatre milions avans lo periòde modèrne, d'ominids tròban un monolit negre que modifica pauc a pauc lor comportament. Vènon ansin pus intelligents e an l'idèa de prendre un òs coma arma per combatre una tribü rivala. Dins la segonda partida, lo sabent estatsunidenc Heywood Floyd (William Sylvester) es mandat en mission sus la Luna per estudiar un monolit negre recentament descubèrt. La tresena partida a luòc 18 mes pus tard. Seguís David Bowman (Keir Dullea), Franck Poole (Gary Lockwood) e l'ordinator HAL 9000 que son encargats per estudiar un senhau mandat en direccion de Jupitèr per lo monolit lunar. En camin, HAL 9000 tua Poole mai es deconnectat per Bowman. Puei, Bowman descubrís un autre monolit en orbita a l'entorn de Jupitèr. Es alora aspirat dins un tunèu de l'espacitemps e se fa rapidament vièlh. Pasmens, avans de morir, vetz un darrier monolit que li permet de renàisser sota la forma d'un fètus. La fin dau film es l'objècte d'interpretacions multiplas. Lo fètus arriba es teleportat a l'entorn de la Tèrra e la seguida es desconeguda.

En mai de son istòria, lo film es subretot conegut per seis efiechs especiaus e son estetica realista de la conquista espaciala. D'efiech, gràcias a un budget important (12 milions de dolars) e l'ajuda d'engenhaires de la NASA, Kubrick poguèt donar un caractèr reau a sei scenas. Aquò foguèt una rompedura majora dins un cinèma de sciéncia-ficcion que se preocupava gaire de donar una basa cresibla a seis univèrs. Lo personatge de HAL 9000 marquèt tanben fòrça lo public.

A Clockword Orange

[modificar | Modificar lo còdi]
Malcolm McDowell dins A Clockword Orange.
Article detalhat: A Clockword Orange.

Sortit en 1971, A Clockword Orange foguèt un deis escàndols pus important de la carriera de Kubrick en causa de l'aspècte fòrça realista de certanei scenas de violéncia ò de pornografia. De mai, aquelei scenas inspirèron de bandas de delinquents britanics[13]. Son istòria seguís Alex (Malcolm McDowell), un delinquent cap d'una banda que terroriza la populacion en causa de sa violéncia extrèma. Après un murtre « involontari », Alex es finalament condamnat e estremat. En preson, participa a una experiéncia (lo metòde Ludovico) destinada a suprimir la violéncia dins l'esperit dei criminaus. Dins aquò, a sa sortida de preson, vèn la presa de sei victimas. Après una temptativa mancada de suicidi, es plaçat dins un espitau. Leis efiechs dau metòde Ludovico an disparegut e lo resultat de l'experiéncia es un escàndol nacionau. Pasmens, Alex accèpta alora una ofèrta dau Ministèri de l'Interior : en cambi d'un bòn salari, vèn lo cap de la comunicacion en favor dau metòde.

Lo film es famós per sei scenas de violéncia onte Kubrick plaça l'espectator a costat d'Alex. En parallèl, presenta una analisi de la violéncia individuala e instintiva qu'es comparada a la violéncia institucionala qu'es mesa en òbra per la contenir. A la fin, lei doas formas s'associan quand Alex accèpta de metre sa violéncia au servici de l'Estat.

Article detalhat: Barry Lyndon.

Barry Lyndon es devesit en doas partidas que presentan l'istòria dau personatge eponim (Ryan O'Neal). Au sègle XVIII, en Irlanda, Barry es amorós de son cosina Nora Gay Hamilton. Pasmens, es obligat de tuar un rivau en duèl e de s'enfugir. S'engatja dins l'armada anglesa e participa a la Guèrra de Sèt Ans. Desertor, es recrutat per lei Prussians e encargat de susvelhar un espion d'origina irlandesa, lo chivalier de Balibari (Patrick Magee). Lei dos òmes vènon rapidament amics e Barry sedutz la comtessa de Lyndon. Après lo decès de son marit, Barry l'esposa e vèn Barry « Lyndon ». Aqueu maridatge es pauc urós mai Barry Lyndon es fòrça estacat a son fiu, Bryan (David Morley). Aquò li vau l'òdi de lord Bullingdon (Leon Vitali), lo premier fiu de la comtessa. La mòrt accidentala de Bryan entraïna lo començament d'una lònga descasença. Vengut alcoolic, Barry es finalament caçat d'Anglatèrra per lord Bullingdon.

Lo film es famós per son estetica e sei colors inspiradas per la pintura dau sègle XVIII. Un esfòrç important foguèt tanben realizat per la fabricacion dei costums. Pasmens, la longor de mai d'una sequéncia, lei dificultats liadas a l'utilizacion d'un esclairatge complèx compausat de bogias alentiguèron fòrça l'accion. Lo film foguèt donc un succès critic mai una revirada comerciala.

Article detalhat: The Shining (film).

The Shining es un film d'oror que cònta l'istòria d'un escrivan incapable d'escriure engatjat per gardar una ostalariá isolada durant lo periòde ivernenc. Pauc a pauc, desvolopa una fòlia murtriera fòrça similara a aquela d'un gardian precedent qu'aviá tuat sa femna e sei doas filhas. Sa familha dèu alora s'escapar. Lo film es famós per sa vision modèrna dau fantastic, per lo jòc deis actors, per sei detalhs (simetria de l'ostalariá, dau labirint, dei corredors) e per sei movements de camerà. En revènge, foguèt fòrça criticat per Stephen King, autor dau roman originau.

Full Metal Jacket

[modificar | Modificar lo còdi]
Article detalhat: Full Metal Jacket.

Sortit en 1987, Full Metal Jacket es un film de guèrra que seguís un grop de volontaris que van combatre en Vietnam. Lo film es devesit en doas partidas que depintan l'entraïnament dei recrutas e lor mission. L'òbra s'interèssa ais excès e ai deliris de la guèrra. Mòstra tanben la realitat dau foncionament de l'armada e de la vida vidanta dau soudat (enueg, paur, mòrt, vida, etc.).

Onors e influéncia

[modificar | Modificar lo còdi]

Durant sa carriera, Stanley Kubrick obtenguèt personalament pauc de guierdons. Lo pus important foguèt l'Oscar deis efiechs especiaus en 1969 per 2001, una odissèa de l'espaci. Recebèt tanben dos BAFTA per Doctor Folamor en 1965 (melhor film) e per Barry Lyndon en 1975 (melhor realizator). Pasmens, foguèt nominat 12 còps ais Oscars, generalament dins lei categorias melhor film, melhor scenario adaptat e melhor realizator. Sei films aguèron mai de succès amb quatre Oscars per Espartac e quatre Oscars per Barry Lyndon. Son installacion en Anglatèrra foguèt probablament una causa d'aquela manca de consideracion de part d'Hollywood.

Dins aquò, Kubrick foguèt considerat coma un realizator major per fòrça personalitats importantas dau cinèma coma Orson Welles, Steven Spielberg e Martin Scorsese. Son estetica, son sens dei detalhs, lo ròtle fisat a la musica e l'utilizacion de narracions particularas (fragmentacion de l'intriga, votz off, etc.) son desenant estudiats e sovent utilizats coma fònt d'inspiracion. Sei films principaus son egalament l'objècte de resortidas regularas.

Liames intèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
  • (fr) Michel Ciment, Kubrick, Calmann-Lévy, 1980.
  • (fr) Paul Duncan, Stanley Kubrick, filmographie complète, Taschen, 2004.
  • (fr) Norman Kagan (trad. Claude-Henri Rochat), Le cinéma de Kubrick, L'Âge d'homme, 1979.

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. (fr) Michel Ciment, Kubrick, Calmann-Lévy, 2004, p. 33.
  2. (en) Stephen Holden, « Stanley Kubrick, Film Director With a Bleak Vision, Dies at 70 », The New York Times, 8 de març de 1999.
  3. (en) « Stanley Kubrick », The Telegraph, 8 de març de 1999.
  4. (fr) Stanley Kubrick, Drames et Ombres, Photographies 1945-1950, Phaidon, 2005.
  5. (fr) Norman Kagan (trad. Claude-Henri Rochat), Le cinéma de Kubrick, L'Âge d'homme, 1979, p. 15.
  6. (en) Peter Bogdanovich, « What They Say About Stanley Kubrick », The New York Times, 4 de julhet de 1999.
  7. (fr) Alain Bergala (dir.), Jean-Luc Godard par Jean-Luc Godard, t. 1, Cahiers du cinéma, coll. « Atelier », 1998, pp. 121-122.
  8. (fr) Michel Ciment, Kubrick, Calmann-Lévy, 2004, p. 36.
  9. (fr) Marcello Walter Bruno (trad. Sylvia Guzzi), Stanley Kubrick, Gremese International, 2001, p. 14.
  10. Clarke publiquèt La Sentinèla, la novèla qu'inspirèt 2001, una odissèa de l'espaci, en 1951. Participèt tanben a l'escritura dau scenario dau film e escriguèt en parallèl un roman 2001, una odissèa de l'espaci que sortiguèt en 1968.
  11. Maucontent dei cambiaments portats a son istòria, King refusèt d'aparéisser dins lo generic dau film.
  12. (fr) Damien Ziegler, A.I. Intelligence artificielle, ou l'adieu à la mélancolie, Lettmotif, 2020.
  13. (en) « ‘Clockwork Orange’ link with boy’s crime », The Times, 4 de julhet de 1973.