Jump to content

Austria

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
Austria
'Republik Österreich'
Himno: Bundeshymne der Republik Österreich
Papiamentu: Himno nashonal di Republika di Austria
Mapa
Informacion basico
Idioma oficial  aleman
Capital Viena
Forma di gobernacion Republika federal parlamentario
Soberania estado soberano
Establecimento 
di soberania
- Margraviate di Austria 
- Miembro di Union Oropeo 976
 desde 1995
Cabesante di estado Presidente Alexander Van der Bellen
Kansier Karl Nehammer
Geografia
Area 83,879 km² (0.84 (2015)% awa)
Demografia
Populacion 8,401,940 (2011)[1]
(106 habitante/km2)
Otro informacion
Moneda Euro (€) (EUR)
UTC +1
Web | Tel. .at | +43
Mapa detaya di Austria
Map

Austria (na alemán: Österreich), ofisialmente Republika di Austria, ta un republika federal i un pais sin frontera maritimo ku tin 8.5 mion habitante i ta keda den Oropa Sentral. Na frontera parti nort ta keda Hungria i Czechia, na parti ost Hungria i Slovakia, na parti sur Slovenia i Italia i na parti west Suisa i Lichtenstein. E teritorio ta kubri 83.879 meter kuadrá i e país tin un klima alpino. E tereno di Austria ta montañoso, kedando den Alpen; solamente 32% di e país ta keda bou di 500 meter (1.640 pia), i e punto di mas haltu ta 3.798 meter (12.461 pia). Gran parti di e poblashon ta papia e dialekto lokal alemán Bavariano komo idioma nativo i e aleman austriako den su forma standart ta e idioma ofisial di e país. Otro idiomanan rekonosi ta inklui húngaro, Burgenland kroata i sloveno.

Origen di e Austria moderno ta data bek for di tempu di e dinastia Habsburgiano na momentu ku gran parti di e país tabata forma parti di e Imperio Romano Germánico Sagrado. For di komienso di e Reforma, mayoria prinsesa nort germano, representando e autoridat di e Emperor, tabata uza Protestantismo komo un bandera di rebelion. Despues di e Guera di Trinta Aña, e influensa di Reino di Suesia i e Reino Franses, e desaroyo di e Reino di Prusia i e invashonnan di Napoleon Bonaparte tur a redusí e mando di e Emperor den nort di Alemania. pero den Sur i den e area nan no Germano di e Emperio, e Emperor i e Katolisismo a mantene nan kontròl. Durante siglo 17 i 18, Austria a mantene su puesto komo un di e paísnan mas poderoso den Oropa anto komo kontesta riba e koronashon di Napoleon komo emperador di Fransia, e Imperio Austriako a keda proklamá ofisialmente na aña 1804. Despues di e derota di Napoleon, Prusia a bira Austria su kompetitor mayó pa e mando di Alemania. Austria su derota na man di Prusia den e Bataya di Königgrätz, durante Guera Austro-Prusiano di 1886, a habri kaminda pa Prusia afirma dominio riba sobrá di Alemania. Na aña 1867, e imperio a reforma, kreando Austria-Hungria. Despues di e derota di Fransia na 1870 den e Guera Franco-Prusiano, Austria a keda afo for di ekskluí for di e dormashon di e Imperio Germano nobo, aunke ku den e dekadanan ku a sigui den su politika i den su politika eksterior, ela kana huntu ku esun di e Emperio bou di kontrol prusiano. Durante di e Krisis di Juli 1914 despues di e asesinato di Franz Ferdinand di Austria, Alemania a guia Austria den emiti e ultimatum pa Serbia kual a kulmina den e promé Guera Mundial.

Despues di e kaida di e Imperio Habsburg (Austro-Hungria) na aña 1918 na fin di e Promé Guera Mundial, Austria a adopta i uza e nòmber di e Republika Germano-Austriako (Deutschösterreich, despues Österreich) den un atempto pa forma union ku Alemania, pero esaki tabata prohibi dor di e Tratado di Saint-Germain-en-Laye (1919). E Promé Republika Austriako a keda establesé na 1919. Despues di e Anschluss na 1938, Austria a keda okupá i aneksá pa Nazi Alemania. Esaki a dura te na fin di e Di Dos Guera Mundial na 1945, despues di kua Alemania a keda okupa pa e Aliadonan i Austria su konstitushon demokratiko di anterior a keda re-establesé. Na 1955, den e Tratado di Estado austriako a re-establesé Austria komo un estado soberano, poniendo un fin na e okupashon. Den e mesun aña, e parlamento austriako a krea e Deklarashon di Neutralidat, kual a deklara ku e Di Dos Republika Austriako lo bira neutral permanente.

Awendia, Austria ta un demokrasia representativo parlamentario ku ta konsistí di nuebe stat federal. E kapital i e suidat di mas grandi, ku un poblashon di mas ku 1.7 mion, ta Viena. Austria ta un di e paísnan mas riku na mundu, ku un ku un PIB per kapita di $52.216 (2014). E país a desaroyá un nivel di bida haltu i den 2014 a ser klasifiká na di 21 lugá pa su Human Development Index. Austria ta un miembro di Nashonnan Uni for di 1995, a bira miembro di Union Oropeo na 1995 i ta fundadó di OECD. Tambe Austria a firma e Akuerdo di Schengen na 1995 i a adoptá e moneda oropeo, Euro, na 1999.

Divishonan Administrativo[editá | editá fuente]

Austria ta subdividi na nuebe estado (Bundesländer na alemán):


Brason Nomber Sigla Kapital Gobernador
(partido)
Partidonan den Asamblea legislativo
i kantidat di asiento
Poblashon
(1° tri. di 2010)
area (na km²) Densidat
(hab./km²)
Siudatnan Demais
municí-
pionan
ISO(b)
Burgenland B Eisenstadt Hans Niessl (SPÖ) SPÖ (19)
ÖVP (13)
Total: 36
283,965 3,965 71,4 13 158 AT-1
Kärnten K Klagenfurt Gerhard Dörfler (FPK) FPK (17)
SPÖ (11)
ÖVP (6)
Total: 36
559,315 9,536 58,7 17 115 AT-2
Niederösterreich St. Pölten Erwin Pröll (ÖVP) ÖVP (31)
SPÖ (15)
FPÖ (6)
Total: 56
1,607,976 19,178 83,8 74 499 AT-3
Oberösterreich Linz Josef Pühringer (ÖVP) ÖVP (28)
SPÖ (14)
FPÖ (9)
Die Grünen (5)
Total: 56
1,411,238 11,982 117,8 29 416 AT-4
Salzburg S Salzburg Gabi Burgstaller (SPÖ) SPÖ (15)
ÖVP (14)
Total: 36
529,861 7,154 74,1 10 109 AT-5
Steiermark St Graz Franz Voves (SPÖ) SPÖ (25)
ÖVP (24)
Total: 56
1,208,372 16,392 73,7 34 508 AT-6
Tirol T Innsbruck Günther Platter (ÖVP) ÖVP (16)
SPÖ (5)
Total: 36
706,873 12,648 55,9 11 268 AT-7
Vorarlberg V Bregenz Herbert Sausgruber (ÖVP) ÖVP (20)
Total: 36
368,868 2,601 141,8 5 91 AT-8
Viena
(Wien)
W Viena Michael Häupl (SPÖ) SPÖ (55)
Total: 100
1,698,822 415 4,093.5 23(a) AT-9
Fonte: Statistik Austria (Poblashon,[2] Area[3])
(a) Viena ta dividi na distritonan
(b) E kodigo ISO 3166-2:AT, siguiendo e ordenashon alfabetiko na alemán.


Mira tambe e kategoria Austria di Wikimedia Commons pa mas dato mediatiko tokante di e tema aki.