Przejdź do zawartości

Bluźnierstwo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Bluźnierstwo (inaczej: blasfemia) – słowa uwłaczające temu, co jest ogólnie poważane lub co jest przez religię uznane za święte (sacrum)[1].

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]

Słowo blasfemia pochodzi z łacińskiego blasphemare, które z kolei wywodzi się z greckiego βλασφημέω (złożenie dwóch słów: βλάπτω = „szargać” oraz φήμη = „reputacja”)[potrzebny przypis].

Historyczne kary

[edytuj | edytuj kod]

XIX-wieczna Encyklopedia Orgelbranda wymienia za bluźnierstwo:

Współczesna penalizacja

[edytuj | edytuj kod]
Mapa opracowana przez IHEU i EHF w ramach kampanii na rzecz zniesienia kar za bluźnierstwo

     Restrykcje w niektórych regionach

     Restrykcje i grzywny

     Kara więzienia

     Kara śmierci

Prawo współczesne zostało znacznie zliberalizowane względem sposobu traktowania aktu bluźnierstwa. Miało to związek z rozwojem XIX i XX-wiecznej myśli filozoficznej i walką o wolność słowa.[potrzebny przypis]

Następujące kraje karzą bluźnierstwo śmiercią w najwyższym wymiarze kary według raportu Freedom of Thought z 2015 r. przygotowanego przez IHEU[3]:

Następujące kraje karzą bluźnierstwo lub obrazę uczuć religijnych uwięzieniem w najwyższym wymiarze kary:

W Polsce obraza uczuć religijnych zdefiniowana jako publiczne znieważanie przedmiotu czci religijnej lub miejsca przeznaczonego do publicznego wykonywania obrzędów religijnych jest karana grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do dwóch lat[4][5][6].

Chrześcijaństwo

[edytuj | edytuj kod]

Bluźnierstwo to zbrodnia obrazy Boga bądź przypisywanie sobie boskich atrybutów. Tomasz z Akwinu uważał, że bluźnierstwo jest większym grzechem od morderstwa[7].

Biblia a bluźnierstwo

[edytuj | edytuj kod]

Księga Kapłańska nakazuje karanie bluźnierstwa przeciw imieniu Jahwe śmiercią:

Kto by bluźnił Imieniu Jahwe, musi ponieść śmierć; ukamienuje go cała społeczność. Zarówno przybysz, jak i tubylec muszą ponieść śmierć, jeśli będą bluźnić Imieniu.

Kpł 24,16

Ewangelie mówią o bluźnierstwu przeciw Duchowi Świętemu jako o grzechu, który nie zostanie wybaczony:

Kto by jednak bluźnił przeciw Duchowi Świętemu, nigdy nie otrzyma odpuszczenia, lecz winien jest grzechu wiecznego.

Mk 3,28 BT

Dlatego powiadam wam: Każdy grzech i bluźnierstwo będą odpuszczone ludziom, ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi nie będzie odpuszczone. Jeśli ktoś powie słowo przeciw Synowi Człowieczemu, będzie mu odpuszczone, lecz jeśli powie przeciw Duchowi Świętemu, nie będzie mu odpuszczone ani w tym wieku, ani w przyszłym.

Mt 12,31-32 BW

Jezus, protoplasta chrześcijaństwa, był oskarżany o bluźnierstwo:

A oto przynieśli mu powietrzem ruszonego, na łożu leżącego. A widząc Jezus wiarę ich, rzekł powietrzem ruszonemu: Ufaj, synu! odpuszczone są tobie grzechy twoje. A oto niektórzy z nauczonych w Piśmie mówili sami w sobie: Ten bluźni.

Mt 9,2-3 BG

Najwyższy kapłan zapytał Go ponownie: „Czy ty jesteś Mesjasz, Syn Błogosławionego?” Jezus odpowiedział: „Ja jestem. Ujrzycie Syna Człowieczego, siedzącego po prawicy Wszechmocnego i nadchodzącego z obłokami niebieskimi”. Wówczas najwyższy kapłan rozdarł swoje szaty i rzekł: „Na cóż nam jeszcze potrzeba świadków? Słyszeliście bluźnierstwo. Cóż wam się zdaje?”

Mk 14,61-64 BT

Niektóre wyroki historyczne

[edytuj | edytuj kod]

Kara współcześnie

[edytuj | edytuj kod]

Zasady większości kościołów i wyznań za świadome bluźnierstwa przewidują karę ekskomuniki (wykluczenia) ze społeczności.[potrzebny przypis]

Prawo koraniczne (szariat) przewiduje za blasfemię różne kary, do kary śmierci włącznie.[potrzebny przypis]

Przykładem dzieła uznanego za bluźniercze jest powieść Szatańskie Wersety brytyjskiego pisarza Salmana Rushdie, który został obłożony fatwą za bluźnierstwo w 1989 r.[11]. Przykładem jest również atak na redakcję pisma Charlie Hebdo za publikowanie bluźnierczych artykułów na łamach tygodnika. W zamachu zginęło łącznie 12 osób.

Judaizm

[edytuj | edytuj kod]

W judaizmie zakaz bluźnierstwa ma swoje źródło w drugim przykazaniu Dekalogu (Wj 20,7), a jego podstawą jest uznanie świętości Boga, którego imię należy bezwzględnie szanować i czcić. Księga Kapłańska Starego Testamentu przewidywała karę śmierci za bluźnierstwo:

Kto by bluźnił Imieniu Jahwe, musi ponieść śmierć; ukamienuje go cała społeczność. Zarówno przybysz, jak i tubylec muszą ponieść śmierć, jeśli będą bluźnić Imieniu.

Kpł 24,16

Halacha głosi jednak, że karze się śmiercią wyłącznie za blasfemię imienia Boga[12].

Współcześnie judaizm nie karze śmiercią za bluźnierstwo.

Siedem Praw Noego, które tradycja rabiniczna uważa za minimalne wymogi moralne dla wszystkich ludzi, zakazują blasfemii[13].

Wolność słowa

[edytuj | edytuj kod]

Karanie za bluźnierstwo oraz inne oznaki braku szacunku do religii, zostało uznane przez Organizację Narodów Zjednoczonych za niezgodne z Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych, podpisanym i ratyfikowanym do 2015 przez 168 państw świata, w tym przez Polskę w 1977[14].

Mimo to, tylko następujące państwa nie karzą za bluźnierstwo według raportu Freedom of Thought[3]:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Bluźnierstwo – Słownik Języka Polskiego. Wydawnictwo Naukowe PWN SA. [dostęp 2016-08-02].
  2. S. Orgelbranda Encyklopedja powszechna z ilustracjami i mapami. T.2. [dostęp 2011-06-19].
  3. a b International Humanist and Ethical Union: Freedom of Thought Report | Documenting discrimination against the non-religious around the world. [dostęp 2016-08-03]. (ang.).
  4. Magdalena Róża Krysiak, Jak obrazić to, czego obrazić się nie da, czyli czy jest dziś jeszcze miejsce na penalizację obrazy uczuć religijnych? Uwagi w świetle doświadczeń przestępstwa blasfemii w systemie common law [online], depot.ceon.pl [dostęp 2024-02-26] [zarchiwizowane z adresu 2024-02-26].
  5. Magdalena Budyn-Kulik, Znieważenie uczuć religijnych – analiza dogmatyczna i praktyka ścigania [online], iws.gov.pl [dostęp 2024-02-26] [zarchiwizowane z adresu 2024-02-26].
  6. Wioleta Wasil, Od bluźnierstwa do przestępstwa, czyli co tak naprawdę chroni państwo: boga czy uczucia religijne? Studium historyczno-prawne [online], ojs.tnkul.pl [zarchiwizowane z adresu 2024-02-26].
  7. Scott Hahn Ilustrowany świat Biblii–Przewodnik po Starym i Nowym Testamencie, Wyd. Fronda, str. 414-415, ISBN 978-83-8079-521-1.
  8. Kopia w Biblioteka Watykanu, z zapiskami z procesu Pallavicino : MS Barberino Latino 6157, folios 12-13. (Coci 1983).
  9. Muir, Culture Wars, pp. 94ff
  10. Thomas Aikenhead
  11. Fatwa ciąży na Rushdiem. Rzeczpospolita. [dostęp 2011-06-19].
  12. - JewishEncyclopedia.com|work=jewishencyclopedia.com Blasphemy
  13. The Seven Noachide Laws - Jewish Virtual Library
  14. UNHR [online], STATUS OF RATIFICATION INTERACTIVE DASHBOARD [dostęp 2016-08-02].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]