Przejdź do zawartości

Anataz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Anataz
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy

oktaedryt

Skład chemiczny

TiO2 (dwutlenek tytanu)

Twardość w skali Mohsa

5,5–6[1]

Przełam

muszlowy

Łupliwość

doskonała w dwóch kierunkach[1]

Układ krystalograficzny

tetragonalny

Właściwości mechaniczne

Spójność: kruchy

Gęstość minerału

3,8–3,9[1] g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

bezbarwny, różowy, czerwony, żółty, brunatny, niebieski, czarny

Rysa

biała

Połysk

metaliczny do diamentowego (tłustawy)

struktura anatazu

Anataz (gr. anatasis = wydłużenie) – minerał, odmiana polimorficzna dwutlenku tytanu. Według ustaleń Louisa Nicolasa Vauquelina jego właściwości są analogiczne do rutylu. Pierwszy raz o tym minerale pisano w roku 1738[1].

Właściwości

[edytuj | edytuj kod]

Parametry komórki elementarnej:
a = 0,37852 nm
b = 0,37852 nm
c = 0,95139 nm

Tworzy kryształy ostro zakończone o postaci podwójnej piramidy. Rzadziej ma pokrój słupkowy lub tabliczkowy. jest jedną z trzech odmian polimorficznych dwutlenku tytanu obok rutylu i brukitu. Jest kruchy, przezroczysty, ciemno zabarwione kryształy wykazują pleochroizm o barwach: żółtobrązowej, zielonkawoniebieskiej, brązowej.

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Powszechnie występuje jako składniki skał magmowych i metamorficznych. W żyłach typu alpejskiego, iłach, piaskowcach. Tworzy się z roztworów hydrotermalnych obok kryształu górskiego i adularu. Występuje niemal wyłącznie w formie małych, rozproszonych kryształów.

Miejsca występowania: Szwajcaria – w masywie St.Gothard i Francja – Bourg d'Oisans – połyskujące żółte kryształy, Norwegia – ciemnoniebieski anataz, Rosja – Ural, USA – Kolorado, Brazylia – Minas Gerais, RPA.

W Polsce: występuje w Sudetach, stwierdzony w okolicach Jeleniej Góry, Kowar, Strzelina.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]
  • Jest wykorzystywany do produkcji głównie bieli tytanowej,
  • do pozyskiwania tytanu.
  • ma znaczenie naukowe
  • stanowi poszukiwany kamień kolekcjonerski,
  • bywa używany jako kamień jubilerski

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1996, seria: Leksykon Przyrodniczy. ISBN 83-7129-194-9.
  • Podręczny Leksykon Przyrodniczy – Minerały i kamienie szlachetne
  • Atlas mineralogii
  • R.Hochleitner – Minerały i kryształy