Przejdź do zawartości

Archiwum Akt Nowych

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Archiwum Akt Nowych
Ilustracja
Państwo

 Polska

Data utworzenia

7 lutego 1919 (Archiwum Wojskowe)
1 lipca 1930 (Archiwum Akt Nowych)

Dyrektor

Mariusz Olczak

Adres
ul. Stefana Kazimierza Hankiewicza 1
02-103 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Archiwum Akt Nowych”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Archiwum Akt Nowych”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Archiwum Akt Nowych”
Ziemia52°12′31″N 20°58′40″E/52,208611 20,977778
Strona internetowa
Wewnętrzny dziedziniec archiwum
Magazyn AAN

Archiwum Akt Nowych (AAN) – centralne archiwum państwowe w Warszawie utworzone w 1919 jako Archiwum Wojskowe przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego; od 1930 nosi obecną nazwę. Pierwszym dyrektorem archiwum był Andrzej Wojtkowski.

Jest jednym z trzech polskich archiwów państwowych o charakterze centralnym obok Narodowego Archiwum Cyfrowego i Archiwum Głównego Akt Dawnych.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Archiwum Akt Nowych powstało na mocy dekretu Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z 7 lutego 1919 r. "O organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami"[1] i do 30 czerwca 1930 funkcjonowało pod nazwą Archiwum Wojskowe. Organem, któremu podlegało było Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Do zadań Archiwum Akt Nowych należało zabezpieczenie dokumentacji po wojskowych władzach okupacyjnych niemieckich i austriackich z lat 1915–1918[2]. Archiwum znajdowało się w Warszawie przy ul. Długiej 13, jednakże jeszcze w 1919, gdy zasób liczył 2011 mb akt i 146 nierozpakowanych skrzyń z aktami, okazało się, że jego siedziba jest niewystarczająca na potrzeby takiej instytucji.

Początkowo na czele Archiwum Wojskowego stał Andrzej Wojtkowski, oddelegowany z Wydziału Archiwów Państwowych Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Pod koniec 1919 kierownictwo Archiwum objął dr Juliusz Rencki, którego z kolei w połowie 1922 zastąpił dr Wincenty Łopaciński. W październiku 1924 kierownikiem został dr Józef Stojanowski. W związku z istnieniem drugiego Archiwum Wojskowego podległego władzom wojskowym, wystąpił on o zmianę statutu i nazwy placówki.

Ostatecznie 1 lipca 1930 cywilne Archiwum Wojskowe zostało przekształcone w Archiwum Akt Nowych, którego dyrektorem pozostał Stojanowski. AAN zaczął gromadzenie i przechowywanie archiwaliów powstałych w wyniku działalności centralnych polskich urzędów i instytucji[2].

Archiwum Akt Nowych 28 stycznia 1952 na mocy § 2 zarządzenia nr 9 Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 1952 r. w sprawie sieci archiwalnej (M.P. Nr A-9, poz. 87) zostało włączone do państwowej sieci archiwalnej.

Zadania

[edytuj | edytuj kod]

W myśl paragrafu 5 Statutu Archiwum Akt Nowych, do działalności podstawowej Archiwum należy gromadzenie i przechowywanie materiałów archiwalnych powstałych od 1918 w wyniku działania naczelnych władz i centralnych organów władzy i administracji państwowej oraz innych centralnych jednostek organizacyjnych, w tym:

  • kształtowanie i nadzór nad państwowym zasobem archiwalnym,
  • Archiwum może prowadzić działalność usługową polegającą na przechowywaniu, kopiowaniu i konserwacji dokumentacji o czasowym okresie przechowywania, w tym dokumentacji osobowo–płacowej,
  • przejmowanie, przechowywanie i zabezpieczanie materiałów archiwalnych,
  • ewidencjonowanie i opracowywanie materiałów archiwalnych,
  • udostępnianie materiałów archiwalnych,
  • prowadzenie działalności naukowej i wydawniczej,
  • prowadzenie działalności informacyjnej i popularyzatorskiej o materiałach archiwalnych i Archiwum,
  • prowadzenie rejestru niepaństwowego zasobu archiwalnego,
  • wydawanie uwierzytelnionych wypisów, odpisów, wyciągów i reprodukcji materiałów archiwalnych oraz zaświadczeń wydanych na ich podstawie,
  • prowadzenie spraw w zakresie przechowywania dokumentacji o czasowym okresie przechowywania, zlikwidowanych przedsiębiorców i pracodawców.

Archiwum Akt Nowych nadzoruje pracę archiwów zakładowych naczelnych organów władzy państwowej i urzędów centralnych. Przejmuje dokumentację archiwalną tych instytucji po odpowiednim okresie przechowywania w archiwach zakładowych. W Archiwum Akt Nowych przechowuje się dokumentację wytworzoną po 1918.

Kierownicy i dyrektorzy

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Archiwistyka, red. H. Robótka, B. Ryszewski, A. Tomczak, Warszawa 1989

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]