Przejdź do zawartości

Atawizm

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Atawizm (łac. atavus – przodek) – regresja ewolucyjna, pojawienie się u danego organizmu nietypowych dla niego cech bądź zachowań, charakterystycznych dla jego odległych przodków.

Atawizmem nazywa się również cechy anatomiczne oraz instynkty, które w formie szczątkowej bądź nawet pełnej okazują się organizmom nieprzydatne, lecz były potrzebne ich przodkom. Szczególnie widoczne jest to u człowieka, jako że drastyczna zmiana warunków ludzkiego życia zaszła niezmiernie szybko (w ewolucyjnej skali czasu), natomiast ludzka natura kształtowała się przez setki tysięcy lat w warunkach zupełnie innych, wymagających konkretnych cech, co zdążyło utrwalić je w człowieku genetycznie.

W XIX wieku Cesare Lombroso sformułował hipotezę o związku atawizmów z "niższą rasą" i cechami przestępców. Np. silnie rozwinięte łuki brwiowe, duża żuchwa, długie ręce, nadmierne owłosienie ciała miały być wyznacznikami genetycznej/rasowej niższości. Współcześnie jest to hipoteza odrzucona przez naukę.

Przykłady

[edytuj | edytuj kod]

U człowieka:

  • dodatkowe brodawki sutkowe,
  • szczątkowy ogon[1],
  • wybitnie silnie rozwinięte owłosienie na całym ciele lub na twarzy i plecach (hipertrichoza),
  • owłosienie w rozwoju zarodkowym,
  • odruch czepny u noworodków,
  • nadmiernie rozwinięte kły,
  • wykształcenie pazurów zamiast paznokci.

U innych zwierząt:

U roślin:

  • liście zamiast cierni u kaktusów,
  • występowanie wici u plemników roślin z klasy sagowców i rodzaju miłorząb (Ginkgo)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Bergman i inni: Persistence of the Tail. [w:] Anatomy Atlases [on-line]. [dostęp 2011-04-15]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Powiązane

[edytuj | edytuj kod]
 Zobacz też: Narząd szczątkowy.