Przejdź do zawartości

Beczka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tradycyjne drewniane beczki z metalowymi obręczami

Beczka – cylindryczne, wyoblone pośrodku naczynie, tradycyjnie wykonywane z klepek drewnianych, najczęściej dębowych, spiętych metalowymi obręczami z taśmy zwanej bednarką.

Rzemieślnik wytwarzający beczki nazywany jest bednarzem. Przemysłowa wytwórnia beczek to beczkarnia. Kształt beczki pozwala stosunkowo łatwo przetaczać i manipulować nią przy przeładunku. Tradycyjne drewniane beczki powszechnie stosuje się przy fermentacji i dojrzewaniu piwa, wina, brandy, sherry czy whisky.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W starym polskim bednarstwie każda z desek składających się na dno beczki nazywała się dąga.

W starożytności ciecze w rodzaju oliwy i wina przewożono w naczyniach takich jak amfory czy drążone i żywicowane pnie drzew. Dopiero Rzymianie upowszechnili stosowanie beczek w III wieku n.e., po kontaktach handlowych i militarnych z Galami, którzy wytwarzali beczki już kilka stuleci wcześniej.

Od prawie 2000 lat beczki są wygodną formą przewozu i przeładunku przy zapewnieniu niskich kosztów. Można w nich transportować wszystkie towary masowe[1]. Zastosowanie worków czy skrzyń jest tańsze, lecz trudniejsze w przeładunku, bowiem nawet dosyć duże i ciężkie beczki mogą być przetaczane po ziemi nawet przez pojedynczego człowieka, gdy tymczasem do transportu podobnej wielkości skrzyń potrzeba albo kilku ludzi, albo dźwigu[2]. Obecnie beczki stopniowo wychodzą z użycia na rzecz palet i kontenerów.

Stylizowane beczki w nowej funkcji – pojemniki na posortowane odpady

Współcześnie beczki są wykonywane najczęściej z tworzyw sztucznych (beczki do chemikaliów i artykułów spożywczych) i z metalu – dawniej z aluminium, obecnie z blachy stalowej kwasoodpornej (np. beczki do piwa – pospolicie zwane beczkami typu KEG lub kegami; wyposażone są w specjalne zamknięcie i mają pojemność 30 lub 50 litrów).

Beczka posłużyła do wizualizacji prawa minimum Liebiga.

Inne rodzaje

[edytuj | edytuj kod]

Inne rodzaje beczek: antałek, baryłka, kufa.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Różnej wielkości beczki weszły do terminologii handlowej jako miary objętości, m.in. jako okseft (jako miara objętości dla wina i piwa, a także miara ciężaru dla tytoniu) i baryłka (jako miara objętości dla piwa albo dla ropy naftowej).
  2. Krzysztof Lewandowski. Growth in the Size of Unit Loads and Shipping Containers from Antique to WWI. „Packaging Technology and Science”. 29 (8-9), s. 451–478, 2016. ISSN 1099-1522.