Przejdź do zawartości

Helena Petrowić-Niegosz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Helena Petrowić-Niegosz
Ilustracja
ilustracja herbu
podpis
Królowa Włoch
Okres

od 1900
do 1946

Jako żona

Wiktora Emanuela III

Poprzedniczka

Małgorzata Sabaudzka

Następczyni

Maria Józefa Belgijska

Królowa Albanii
Okres

od 1939
do 1943

Poprzedniczka

Geraldine Apponyi

Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia

8 stycznia 1873
Cetynia

Data i miejsce śmierci

28 listopada 1952
Montpellier

Odznaczenia
Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Krzyż Wielki Orderu Daniła I (Czarnogóra) Dama Orderu Królowej Marii Luizy (Hiszpania) Order Aftab (Iran)

Helena Petrowić-Niegosz (serb.-chorw. Jelena Petrović Njegoš) (ur. 8 stycznia 1873 w Cetynii, zm. 28 listopada 1952 w Montpellier) – królewna czarnogórska, księżna Neapolu (w latach 1896-1900), królowa Włoch (1900-1946), cesarzowa Etiopii (1936-1941), królowa Albanii (1939-1943).

Była córką Mikołaja I Petrowićia-Niegosza i jego żony Mileny Vukotić (jedną z siedmiu córek). Jej najstarsza siostra Zorka wyszła za mąż za Piotra I – króla Serbii i Jugosławii, a dwie młodsze – Anastazja i Milica zostały wielkimi księżnymi Rosji.

Kandydatka na żonę carewicza

[edytuj | edytuj kod]

Aleksander III, car Rosji i jego żona Maria Fiodorowna przez jakiś czas bardzo poważnie rozważali kandydaturę Heleny na żonę carewicza Mikołaja. I tylko dzięki rodzonym wielkim księżniczkom, które były zazdrosne o piękne i wykształcone czarnogórskie księżniczki, małżeństwo nie doszło do skutku.

Car sympatyzował z ojcem Heleny, który był wraz z nim i jego żoną na polowaniu w Czarnogórze w 1891. Aleksander III nalegał na prawosławną księżniczkę dla rosyjskiego wielkiego księcia, uważał, że lepsza byłaby kandydatka od urodzenia wychowana w tej religii niż protestantka, co zwiększyłoby wiarygodność monarchii. I te wymagania spełniała Helena, mimo to, że już dwie czarnogórskie księżniczki weszły do rodziny carskiej w latach 90. XIX wieku. Kolejnym atutem Heleny było to, ze pochodziła ze słowiańskiego kraju, a Aleksander III był bardzo pansłowiański. Ponadto księżniczka była zdrowa, piękna i dobrze wykształcona.

Ostatecznie Helena wyszła za króla Włoch, a ten po rewolucji w Rosji miał powiedzieć do żony: "Uratowałem ci życie żeniąc się z tobą!". 24 listopada 1896 w rzymskiej bazylice Matki Bożej Anielskiej, poślubiła włoskiego księcia – Wiktora Emanuela. Od zamążpójścia mogła korzystać z prawa występowania w białym stroju podczas audiencji u papieża, tzw. przywilej bieli[1][2][3][4][5][6][7][8]. Na tron, wraz z nim, wstąpiła 29 lipca 1900. Para miała pięcioro dzieci:

  • Jolanta Małgorzata Milena Elżbieta Romana Maria (wł. Iolanda Margherita Milena Elisabetta Romana Maria) (1901-1986)
∞ Jerzy Karol Calvi, hrabia Bergolo
  • Matylda Maria Elżbieta Anna Romana (wł. Mafalda Maria Elisabetta Anna Romana) (1902-1944)
∞ książę Filip Hessen-Kassel (syn Fryderyka Karola Heskiego)
  • Humbert II właśc. Humbert Mikołaj Tomasz Jan Maria (wł. Umberto Nicola Tommaso Giovanni Maria) (1904-1983), ostatni król Włoch
Maria Józefa Belgijska
Borys III, car Bułgarii
∞ książę Ludwik Karol Burbon-Parmeński (syn Roberta Parmeńskiego)[9]
Helena Petrowić-Niegosz

Ironicznie Helena miała podobnie cierpieć jak Aleksandra Fiodorowna, żona Mikołaja II. Także miała popularną teściową, która miała odmienny charakter, również przed synem urodziła kilka córek (jej mąż był jedynym synem, więc urodzenie spadkobiercy było konieczne), była nieśmiała, i miała społecznego rywala, księżną Aosty, która była znacznie popularniejsza i miała kilku synów, którzy mieli objąć tron, gdyby Helena nie urodziła syna.

Małżeństwo z Wiktorem Emmanuelem

[edytuj | edytuj kod]

Helena po raz pierwszy spotkała swojego przyszłego męża w teatrze La Fenice w Wenecji z okazji Międzynarodowej Wystawy Sztuki. Wybór Eleny na małżonkę następcy tronu poparł premier Włoch Francesco Crispi, który chciał, aby Włochy były bardziej otwarte na kraje słowiańskie. Dodatkowym atutem Heleny był fakt, że nie była spokrewniona z Wiktorem. Obawiano się skutków małżeństwa bliskich krewnych, z którymi borykała się duża część europejskiej arystokracji, bano się chorób genetycznych, czy np. hemofilii. Wiktor Emmanuel nie mógł mieć zdrowych dzieci z blisko spokrewnioną ze sobą małżonką.

Przyszły król zakochał się w Helenie po drugim spotkaniu w Rosji, po którym sformułował oficjalną prośbę do ojca Eleny o jej rękę. Przyszła królowa Włoch musiała przejść na katolicyzm. Matka Heleny nie wzięła udziału w ślubie ze względu na swoją religię. Po klęsce pod Adua wesele nie było zbyt wystawne, nie było żadnych obcokrajowców wśród weselnych gości. Miesiąc miodowy spędzili na wyspie Montecristo, gdzie można było unikać spotkań z dworem.

Helena nie mieszała się w sprawy polityczne, jej obecność przy królu była zawsze skromna i dyskretna. Angażowała się w akcje charytatywne. 15 kwietnia 1937 Pius XI przyznał Helenie Złotą Różę, która była największą nagrodą, którą można było ofiarować kobiecie przez Kościół Katolicki, papież nazwał ją "Damą charytatywności".

Beatyfikacja

[edytuj | edytuj kod]

W 2001, podczas pięćdziesiątej rocznicy śmierci Heleny, biskup Montpellier otworzył diecezjalny etap jej procesu beatyfikacyjnego.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. REGINA MAGAZINE (zbiorowy), Beautiful Spanish Mantillas [online], REGINA MAGAZINE, 9 kwietnia 2015 [dostęp 2016-05-28] (ang.).
  2. CAMILLE M. CIANFARRA. ROME EAGER TO SEE POPE ON VISIT TODAY Papal and Italian Flags Side by Side First Time Since 1870 --King to Greet Pontiff Identity of Views Stressed. „The New York Times”, s. 1, 1939-12-28. New York City: The New York Times Company. ISSN 0362-4331. OCLC 1645522. [dostęp 2016-06-08]. Cytat: The Queen and the Royal Princess ... They will wear white dresses with long sleeves under their regal mantles.. (ang.). 
  3. Princeps Fidelissimus, Privilège du blanc, [w:] Noble y Real [online], nobleyreal.blogspot.ca, 23 lipca 2010 [dostęp 2016-05-17] (hiszp.).
  4. nieznany, King Victor Emmanuel III of Savoy and his wife Elena of Montenegro on an official visit to Pope Pius XI posing with the Ceremonial Secretary Monsignor Nardone, the Master of the Chamber monsignor Camillo Caccia Dominioni, Prince Alessandro Ruspoli and Marquis Giovanni Battista Sacchetti. Vatican City, 5th December 1929, gettyimages, 5 grudnia 1929 [dostęp 2016-05-28] (ang.).
  5. angelfire (zbiorowy), A Glittering Casa Savoia a Selection of Italian Royal Pictutres [online], angelfire, 30 września 2003 [dostęp 2016-05-28] (ang.).
  6. Arnaldo Cortesi. ITALY'S SOVEREIGNS MAKE FIRST VISIT TO POPE IN VATICAN; King and Queen Kneel Before the Pontiff and Kiss His Ring --Presents Exchanged. POPE HAPPY AT MEETING Reception Marked by Splendor as Royal Procession Moves Through Magnificent Halls. Pope Bestows Blessing. Pope Dressed in White. ITALY'S SOVEREIGNS MAKE VISIT TO POPE Pope Praises Crown Prince. Emerge at Noon. Royal March Played. Met by the Papal Officials. Pope Watches Departure. Address of Welcome Read.. „The New York Times”, s. 1, 1929-12-06. New York City: The New York Times Company. ISSN 0362-4331. OCLC 1645522. [dostęp 2016-06-08]. Cytat: The Queen, rigorously adhering to the rules of Vatican etiquette, was clothed all in white. She wore a satin dress with a long train, high neck, sleeves reaching to the wrists and a skirt reaching to the ankles. She wore a kind of Spanish mantilla on her head.. (ang.). 
  7. RomaSette - Ufficio Comunicazioni Sociali della Diocesi di Roma (zbiorowy): RomaSette - Il 14 novembre la visita di Francesco al Quirinale - Papa Francesco - News - Diocesi di Roma. [w:] romasette.it [on-line]. 2013-10-22. [dostęp 2016-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-09)]. Cytat: ..., il 7 giugno 1929, dopo la firma dei Patti Lateranensi che sancirono la nascita giuridica dello Stato Città del Vaticano, il re Vittorio Emanuele III e la regina Elena di Savoia si recarono in Vaticano per incontrare Papa Pio XI, quasi a suggellare, con questo atto di cortesia, gli accordi del Laterano, arrivati dopo cinquantanove anni dalla presa di Porta Pia. (wł.).
  8. (autor korporatywny), Diplomatic Protocol of the Republic, Rzym: MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, 20 marca 2014, s. 23 [dostęp 2016-05-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-27] (ang.).
  9. geneall.net

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]