Przejdź do zawartości

Homo naledi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Homo naledi
Berger et al[1], 2015
Okres istnienia: plejstocen
2.58/0.0117
2.58/0.0117
Ilustracja
Rekonstrukcja wyglądu twarzy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Rząd

naczelne

Rodzina

człowiekowate

Podrodzina

Homininae

Plemię

Hominini

Rodzaj

Homo

Gatunek

Homo naledi

Homo naledi – kopalny gatunek człowieka, odkryty w październiku 2013 roku podczas prac archeologicznych prowadzonych przez międzynarodowy zespół pod kierownictwem Lee R. Bergera w jednej z jaskiń na terenie Republiki Południowej Afryki[1][2]. Po raz pierwszy gatunek opisano naukowo w 2015 roku w elektronicznym wydaniu eLife[1]. Żył w plejstocenie; dokładny wiek znanych skamieniałości przedstawicieli gatunku jest niepewny, lecz badania Dirksa i współpracowników (2017) pozwoliły na stwierdzenie, że skamieniałości te najprawdopodobniej mają nie mniej niż 236 tysięcy lat i nie więcej niż 335 tysięcy lat[3].

Odkrycie

[edytuj | edytuj kod]
Przekrój komory Dinaledi, z zaznaczonymi skamieniałymi szczątkami H. naledi
Kościec rąk H. naledi

Odkrycia dokonano w komorze Dinaledi (na głębokości około 30 m) w trudno dostępnych głębokich partiach jaskini Rising Star (26°1′13′′ S; 27°42′43′′ E), położonej w prowincji Gauteng w odległości ok. 50 km na północny zachód od Johannesburga[1][2][4]. W jaskini odnaleziono skamieniałe szczątki (1550 kości) należące do co najmniej 15 osobników[1], które prawdopodobnie zostały tam złożone w ramach rytualnego pochówku[2]. Było to największe pod względem ilościowym znalezisko skamieniałości gatunku należącego do Hominini spośród odkrytych na kontynencie afrykańskim[1]. Odkrywcy są przekonani, że odkryta, trudno dostępna część jaskini była komorą grobową, w której członkowie ówczesnej społeczności w sposób świadomy i celowy składali ciała zmarłych krewnych. Naukowcy podkreślają, że odnotowanie u H. naledi tego typu zachowań, charakterystycznych dla współczesnych ludzi, było ogromnym zaskoczeniem[5]. Nazwa gatunkowa naledi pochodzi z języka sotho i znaczy gwiazda. Nazwa ta nawiązuje do lokalizacji jaskini[1]. Holotyp stanowi okaz odkryty w marcu 2014 roku w obrębie komory Dinaledi. Jest przechowywany w Evolutionary Studies Institute na Uniwersytecie w Witwatersrand w Johannesburgu[1].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Naukowcy wykazali liczne różnice w budowie ciała odkrytego gatunku w stosunku do znanych okazów prehistorycznych człowiekowatych: Australopithecus afarensis, Australopithecus africanus, Australopithecus sediba, Homo habilis, Homo rudolfensis, Homo erectus, Homo floresiensis, Homo antecessor czy Homo heidelbergensis[1]. Przedstawiciele Homo naledi osiągali wzrost około 150 cm przy masie ciała ok. 45 kg (przeprowadzone symulacje wskazały na przedział 39,7–55,8 kg[1]). Biodra wykazywały podobieństwo do szkieletu żeńskiego osobnika Australopithecus afarensis nazywanego Lucy, a przednie kończyny były dobrze przystosowane do wspinania[2]. Objętość mózgu wynosiła ok. 500 cm³[4]. Pod względem morfologicznym czaszka H. naledi wykazuje podobieństwo do czaszek wczesnych przedstawicieli rodzaju Homo, w tym do Homo erectus, Homo habilis i Homo rudolfensis[1], jednak jest to odrębny gatunek lokowany pomiędzy pierwotnymi naczelnymi, a bezpośrednimi przodkami H. sapiens[5]. Uzębienie gatunku było prymitywne, o prostym zgryzie[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l Lee R Berger (Corresponding Author) i inni, Homo naledi, a new species of the genus Homo from the Dinaledi Chamber, South Africa, „eLife Sciences Publications, Ltd”, 4, 2015, e09560, DOI10.7554/eLife.09560, PMID26354291, PMCIDPMC4559886 (ang.).
  2. a b c d Sarah Knapton. Homo naledi, a new species of human, discovered in a cave in South Africa. „telegraph.co.uk”, 2015-09-10. Telegraph Media Group Limited. (ang.). 
  3. Paul H.G.M. Dirks i inni, The age of ''Homo naledi'' and associated sediments in the Rising Star Cave, South Africa, „eLife”, 6, 2017, e24231, DOI10.7554/eLife.24231, PMID28483040, PMCIDPMC5423772 (ang.).
  4. a b Wojciech Pastuszka: Homo naledi. Czy to jest najstarszy człowiek?. archeowiesci.pl, 2015-09-10. [dostęp 2015-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-10)]. (pol.).
  5. a b Pallab Ghosh: New human-like species discovered in S Africa. BBC, 2015-09-10. [dostęp 2015-09-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]