Przejdź do zawartości

Karol Łukaszewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karol Łukaszewicz
Data i miejsce urodzenia

2 lipca 1901
Kraków

Data i miejsce śmierci

1 lipca 1973
Wrocław

Zawód, zajęcie

polski teatrolog, reżyser, przyrodnik

Karol Łukaszewicz (ur. 2 lipca 1901 w Krakowie, zm. 1 lipca 1973 we Wrocławiu[1]) – polski teatrolog, reżyser, przyrodnik, organizator i pierwszy polski dyrektor wrocławskiego zoo.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Karola, lekarza dentysty, i Teresy z Jabłońskich; przyrodnikiem, autorem prac botanicznych był też jego starszy brat Józef Karol[1]. Karol Łukaszewicz był absolwentem szkoły teatralnej (1921–1924[2]) i konserwatorium muzycznego (1925-1928[3]) w Krakowie[4]. Przyrodą, a zwłaszcza problemami hodowli dzikich zwierząt, interesował się już w latach 20. XX w., odbywając wiele podróży szkoleniowych do zagranicznych zoo oraz studiując we własnym zakresie literaturę przedmiotu[4].

Był organizatorem krakowskiego zoo, gdzie też pracował do 1939, a także współorganizatorem i współpracownikiem katowickiego Muzeum Przyrodniczego (od 1925) i współpracownikiem Muzeum Przyrodniczego PAN w Krakowie (w 1946)[4]. Jednocześnie, w latach 20. i 30. XX w. oraz w 1945–1947, pracował jako przewodnik turystyczny w Krakowie i Wieliczce, w 1929-1939 r. wykładał historię teatru, tańca i sztuki w krakowskiej Szkole Dramatycznej, a także uczył tam języków obcych oraz był reżyserem szeregu baletów[3][4].

1 czerwca 1947 objął posadę dyrektora wrocławskiego zoo, które uległo prawie całkowitemu zniszczeniu w czasie wojny[4]. Od podstaw odtworzył kolekcję zwierząt, przeprowadził remont zniszczonych budynków i doprowadził do otwarcia ogrodu 18 lipca 1948[4]. W 1957 dzięki jego staraniom zoo otrzymało wielki obszar przylegający od wschodu do dotychczasowego terenu ogrodu, podwajając powierzchnię[5]. Z inicjatywy Łukaszewicza powstał około 1955 r. budynek akwarium (wykorzystano na to przebudowane poniemieckie obiekty gospodarcze). W 1966 r. utracił stanowisko dyrektora, lecz pracował jeszcze w Zoo wrocławskim do emerytury w 1969[6].

W 1968 doktoryzował się na Uniwersytecie Wrocławskim pracą poświęconą turowi[4]. Był autorem około 100 prac naukowych i popularnonaukowych[4], wykonywał też ilustracje zwierząt do wydawnictw i na wystawy[3][7].

Pochowany na krakowskim cmentarzu Rakowickim[4].

Książki autorstwa Karola Łukaszewicza[8]:

  • Kikuś i Czykita, czyli - co rzadko bywa - dwu małpek brazylijskich historia szczęśliwa. Wydawca: L.J. Jaroszewski. Księgarnia Wydawnicza, Kraków, 1946
  • Król oceanu. Wydawca: L.J. Jaroszewski. Księgarnia Wydawnicza, Kraków, 1948.
  • Ogrody zoologiczne. Wczoraj, dziś, jutro. Wiedza Powszechna, 1975 (wyd. pośmiertne)
  • Zwierzęta wytępione. Nasza Księgarnia, 1958
  • Przewodniki po Zoo w Krakowie (1939) i Wrocławiu (1957 i 1965)

Wybrane artykuły Karola Łukaszewicza:

  • Łukaszewicz K. i Sembrat K., 1952: Z badań nad mieszańcami świni i dzika. Wszechświat, zeszyt 3/6 107–110.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Sembrat, 1987
  2. Solski L., Strehlow H., 2015: 150 lat ZOO Wrocław. Wyd. ZOO Wrocław sp. z o.o., Wrocław, strona 137. ISBN 978-83-936847-2-4
  3. a b c Solski, Strehlow 2015, s. 137
  4. a b c d e f g h i Taborski 2003
  5. Solski, 2008
  6. Solski, Strehlow 2015, s. 138
  7. np. w książkach: Marchlewskiego "Album krajowych zwierząt chronionych" i "Powstanie odmian ludzkich" Stęślickiej-Młynarskiej (wg Katalog Bibl. Narodowej)
  8. Katalog Bibl. Narodowej

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • L. Solski, 2008: Przewodnik Zoo Wrocław.
  • A. Taborski: Łukaszewicz Karol. Gazeta Wyborcza, Wrocławska, 12 V 2003.
  • Kazimierz Sembrat, Karol Łukaszewicz, w: Słownik biologów polskich (pod redakcją Stanisława Feliksiaka), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987, s. 342–343